Proverbs 13
1 A wise son—the instruction of a father, And a scorner—he has not heard rebuke.
Con khôn ngoan nghe sự khuyên dạy của cha; Song kẻ nhạo báng không khứng nghe lời quở trách.
2 A man eats good from the fruit of the mouth, And the soul of the treacherous—violence.
Nhờ bông trái của miệng mình, người hưởng lấy sự lành; Còn linh hồn kẻ gian ác sẽ ăn điều cường bạo.
3 Whoever is keeping his mouth, is keeping his soul, Whoever is opening wide his lips—ruin to him!
Kẻ canh giữ miệng mình, giữ được mạng sống mình; Nhưng kẻ nào hở môi quá, bèn bị bại hoại.
4 The soul of the slothful is desiring, and does not have. And the soul of the diligent is made fat.
Lòng kẻ biếng nhác mong ước, mà chẳng có chi hết; Còn lòng người siêng năng sẽ được no nê.
5 The righteous hates a false word, And the wicked causes abhorrence, and is confounded.
Người công bình ghét lời dối trá; Song kẻ hung ác đáng gớm ghê và bị hổ thẹn.
6 Righteousness keeps him who is perfect in the way, And wickedness overthrows a sin offering.
Sự công bình bảo hộ người ăn ở ngay thẳng; Nhưng sự gian ác đánh đổ kẻ phạm tội.
7 There is [he] who is making himself rich, and has nothing, Who is making himself poor, and wealth [is] abundant.
Có kẻ làm bộ giàu, mà chẳng có gì hết; Cũng có người làm bộ nghèo, lại có của cải nhiều.
8 The ransom of a man’s life [are] his riches, And the poor has not heard rebuke.
Giá chuộc mạng sống loài người, ấy là của cải mình; Còn kẻ nghèo chẳng hề nghe lời hăm dọa.
9 The light of the righteous rejoices, And the lamp of the wicked is extinguished.
Sự sáng của kẻ lành soi rạng ngời; Nhưng đèn kẻ ác lại bị tắt đi.
10 A vain man causes debate through pride, And wisdom [is] with the counseled.
Sự kiêu ngạo chỉ sanh ra điều cãi lộn; Còn sự khôn ngoan ở với người chịu lời khuyên dạy.
11 Wealth from vanity becomes little, And whoever is gathering by the hand becomes great.
Hoạch tài ắt phải hao bớt; Còn ai lấy tay thâu góp sẽ được thêm của nhiều lên.
12 Hope prolonged is making the heart sick, And a tree of life [is] the coming desire.
Sự trông cậy trì hoãn khiến lòng bị đau đớn; Nhưng khi sự ước ao được thành, thì giống như một cây sự sống.
13 Whoever is despising the word is destroyed for it, And whoever is fearing the command is repaid.
Kẻ nào khinh lời dạy, ắt bị hư bại; Còn ai kính sợ giới mạng, nấy được ban thưởng.
14 The law of the wise [is] a fountain of life, To turn aside from snares of death.
Sự dạy dỗ của người khôn ngoan vốn một nguồn sự sống, Đặng khiến người ta tránh khỏi bẫy sự chết.
15 Good understanding gives grace, And the way of the treacherous [is] hard.
Sự thông sáng thật được ân điển; Song con đường kẻ phạm tội lấy làm khốn cực thay.
16 Every prudent one deals with knowledge, And a fool spreads out folly.
Phàm người khôn khéo làm việc cứ theo sự hiểu biết; Nhưng kẻ ngu muội bày tỏ ra sự điên dại mình.
17 A wicked messenger falls into evil, And a faithful ambassador is healing.
Sứ giả gian ác sa vào tai họa; Còn khâm sai trung tín khác nào thuốc hay.
18 Whoever is refusing instruction—poverty and shame, And whoever is observing reproof is honored.
Ai chối sự khuyên dạy sẽ bị nghèo khổ và sỉ nhục; Nhưng kẻ nào nhận tiếp lời quở trách sẽ được tôn trọng.
19 A desire accomplished is sweet to the soul, And an abomination to fools [Is] to turn from evil.
Sự ước ao mà được thành lấy làm êm dịu cho linh hồn; Còn lìa bỏ điều dữ, quả là sự gớm ghiếc cho kẻ ngu muội.
20 Whoever is walking with wise men is wise, And a companion of fools suffers evil.
Ai giao tiếp với người khôn ngoan, trở nên khôn ngoan; Nhưng kẻ làm bạn với bọn điên dại sẽ bị tàn hại.
21 Evil pursues sinners, And good repays the righteous.
Tai họa đuổi theo kẻ có tội; Còn phước lành là phần thưởng của người công bình.
22 A good man causes sons’ sons to inherit, And the sinner’s wealth [is] laid up for the righteous.
Người lành lưu truyền gia sản cho con cháu mình; Song của cải kẻ có tội dành cho người công bình.
23 Abundance of food—the tillage of the poor, And substance is consumed without judgment.
Chỗ người nghèo khai phá sanh nhiều lương thực; Nhưng có kẻ bị tiêu mất tại vì thiếu sự công bình;
24 Whoever is sparing his rod is hating his son, And whoever is loving him has hurried his discipline.
Người nào kiêng roi vọt ghét con trai mình; Song ai thương con ắt cần lo sửa trị nó.
25 The righteous is eating to the satiety of his soul, And the belly of the wicked lacks!
Người công bình ăn cho phỉ dạ mình; Còn bụng kẻ ác bị đói.
