Proverbs 13

1 A wise son—the instruction of a father, And a scorner—he has not heard rebuke.

۱ پسر حکیم تادیب پدر خود را اطاعت می کند، اما استهزاکننده تهدید رانمی شنود.

2 A man eats good from the fruit of the mouth, And the soul of the treacherous—violence.

۲ مرد از میوه دهانش نیکویی را می‌خورد، اماجان خیانتکاران، ظلم را خواهد خورد.

3 Whoever is keeping his mouth, is keeping his soul, Whoever is opening wide his lips—ruin to him!

۳ هر‌که دهان خود را نگاه دارد جان خویش رامحافظت نماید، اما کسی‌که لبهای خود رابگشاید هلاک خواهد شد.

4 The soul of the slothful is desiring, and does not have. And the soul of the diligent is made fat.

۴ شخص کاهل آرزو می‌کند و چیزی پیدانمی کند. اما شخص زرنگ فربه خواهد شد.

5 The righteous hates a false word, And the wicked causes abhorrence, and is confounded.

۵ مرد عادل از دروغ گفتن نفرت دارد، اما شریررسوا و خجل خواهد شد.

6 Righteousness keeps him who is perfect in the way, And wickedness overthrows a sin offering.

۶ عدالت کسی را که در طریق خود کامل است محافظت می‌کند، اما شرارت، گناهکاران را هلاک می‌سازد.

7 There is [he] who is making himself rich, and has nothing, Who is making himself poor, and wealth [is] abundant.

۷ هستند که خود را دولتمند می‌شمارند وهیچ ندارند، و هستند که خویشتن را فقیرمی انگارند و دولت بسیار دارند.

8 The ransom of a man’s life [are] his riches, And the poor has not heard rebuke.

۸ دولت شخص فدیه جان او خواهد بود، امافقیر تهدید را نخواهد شنید.

9 The light of the righteous rejoices, And the lamp of the wicked is extinguished.

۹ نور عادلان شادمان خواهد شد، اما چراغ شریران خاموش خواهد گردید.

10 A vain man causes debate through pride, And wisdom [is] with the counseled.

۱۰ از تکبر جز نزاع چیزی پیدا نمی شود، اما باآنانی که پند می‌پذیرند حکمت است.

11 Wealth from vanity becomes little, And whoever is gathering by the hand becomes great.

۱۱ دولتی که از بطالت پیدا شود در تناقص می‌باشد، اما هر‌که به‌دست خود اندوزد در تزایدخواهد بود.

12 Hope prolonged is making the heart sick, And a tree of life [is] the coming desire.

۱۲ امیدی که در آن تعویق باشد باعث بیماری دل است، اما حصول مراد درخت حیات می‌باشد.

13 Whoever is despising the word is destroyed for it, And whoever is fearing the command is repaid.

۱۳ هر‌که کلام را خوار شمارد خویشتن راهلاک می‌سازد، اما هر‌که از حکم می‌ترسد ثواب خواهد یافت.

14 The law of the wise [is] a fountain of life, To turn aside from snares of death.

۱۴ تعلیم مرد حکیم چشمه حیات‌است، تا ازدامهای مرگ رهایی دهد.

15 Good understanding gives grace, And the way of the treacherous [is] hard.

۱۵ عقل نیکو نعمت را می‌بخشد، اما راه خیانتکاران، سخت است.

16 Every prudent one deals with knowledge, And a fool spreads out folly.

۱۶ هر شخص زیرک با علم عمل می‌کند. امااحمق حماقت را منتشر می‌سازد.

17 A wicked messenger falls into evil, And a faithful ambassador is healing.

۱۷ قاصد شریر در بلا گرفتار می‌شود، امارسول امین شفا می‌بخشد.

18 Whoever is refusing instruction—poverty and shame, And whoever is observing reproof is honored.

۱۸ فقر و اهانت برای کسی است که تادیب راترک نماید، اما هر‌که تنبیه را قبول کند محترم خواهد شد.

19 A desire accomplished is sweet to the soul, And an abomination to fools [Is] to turn from evil.

۱۹ آرزویی که حاصل شود برای جان شیرین است، اما اجتناب از بدی، مکروه احمقان می‌باشد.

20 Whoever is walking with wise men is wise, And a companion of fools suffers evil.

۲۰ با حکیمان رفتار کن و حکیم خواهی شد، اما رفیق جاهلان ضرر خواهد یافت.

21 Evil pursues sinners, And good repays the righteous.

۲۱ بلا گناهکاران را تعاقب می‌کند، اما عادلان، جزای نیکو خواهند یافت.

22 A good man causes sons’ sons to inherit, And the sinner’s wealth [is] laid up for the righteous.

۲۲ مرد صالح پسران پسران را ارث خواهدداد، و دولت گناهکاران برای عادلان ذخیره خواهد شد.

23 Abundance of food—the tillage of the poor, And substance is consumed without judgment.

۲۳ در مزرعه فقیران خوراک بسیار است، اماهستند که از بی‌انصافی هلاک می‌شوند.

24 Whoever is sparing his rod is hating his son, And whoever is loving him has hurried his discipline.

۲۴ کسی‌که چوب را باز‌دارد، از پسر خویش نفرت می‌کند، اما کسی‌که او را دوست می‌دارد اورا به سعی تمام تادیب می‌نماید.

25 The righteous is eating to the satiety of his soul, And the belly of the wicked lacks!

۲۵ مرد عادل برای سیری جان خود می‌خورد، اما شکم شریران محتاج خواهد بود.