Proverbs 12
1 Whoever is loving instruction, is loving knowledge, And whoever is hating reproof [is] brutish.
Kto kocha karność, kocha wiedzę, a kto nienawidzi upomnienia, jest głupi.
2 The good brings forth favor from YHWH, And the man of wicked schemes He condemns.
Dobry [człowiek] zdobędzie łaskę PANA, ale [PAN] potępi podstępnego.
3 A man is not established by wickedness, And the root of the righteous is not moved.
Człowiek nie umocni się niegodziwością, lecz korzeń sprawiedliwych nie będzie poruszony.
4 A virtuous woman [is] a crown to her husband, And as rottenness in his bones [is] one causing shame.
Żona cnotliwa [jest] koroną swego męża, ale ta, która go hańbi, [jest] jak zgnilizna w jego kościach.
5 The thoughts of the righteous [are] justice, The counsels of the wicked—deceit.
Myśli sprawiedliwych są prawe, a rady niegodziwych zdradliwe.
6 The words of the wicked [are]: “Lay [in] wait for blood,” And the mouth of the upright delivers them.
Słowa niegodziwych czyhają na krew, lecz usta prawych ocalą ich.
7 Overthrow the wicked, and they are not, And the house of the righteous stands.
Niegodziwi zostają powaleni i już ich nie ma, a dom sprawiedliwych się ostoi.
8 A man is praised according to his wisdom, And the perverted of heart becomes despised.
Człowiek będzie chwalony za jego mądrość, a kto jest przewrotnego serca, zostanie wzgardzony.
9 Better [is] the lightly esteemed who has a servant, Than the self-honored who lacks bread.
Lepszy [jest człowiek] wzgardzony, który ma sługę, niż ten, kto się chwali, a któremu brak chleba.
10 The righteous knows the life of his beast, And the mercies of the wicked [are] cruel.
Sprawiedliwy dba o życie swego bydła, a serce niegodziwych jest okrutne.
11 Whoever is tilling the ground is satisfied [with] bread, And whoever is pursuing vanities is lacking heart,
Kto uprawia swoją ziemię, nasyci się chlebem, a kto naśladuje próżnujących, jest nierozumny.
12 The wicked has desired the net of evildoers, And the root of the righteous gives.
Niegodziwy pragnie sieci złych, a korzeń sprawiedliwych wydaje [owoc].
13 The snare of the wicked [is] in transgression of the lips, And the righteous goes out from distress.
Zły zostaje usidlony przez grzech swoich warg, a sprawiedliwy wyjdzie z ucisku.
14 One [is] satisfied [with] good from the fruit of the mouth, And the deed of man’s hands returns to him.
Człowiek nasyci się dobrem z owocu swoich ust, a za [dzieła] swoich rąk otrzyma zapłatę.
15 The way of a fool [is] right in his own eyes, And whoever is listening to counsel [is] wise.
Droga głupiego [wydaje się] słuszna w jego oczach, ale kto słucha rady, jest mądry.
16 The fool—his anger is known in a day, And the prudent is covering shame.
Gniew głupiego objawia się od razu, a roztropny skrywa hańbę.
17 Whoever utters faithfulness declares righteousness, And a false witness—deceit.
Kto mówi prawdę, wyraża sprawiedliwość, ale fałszywy świadek – oszustwo.
18 A rash speaker is like piercings of a sword, And the tongue of the wise is healing.
Znajdzie się taki, którego [słowa] są jak miecz przeszywający, lecz język mądrych [jest] lekarstwem.
19 The lip of truth is established forever, And a tongue of falsehood for a moment.
Prawdomówne wargi będą trwać na wieki, ale język kłamliwy [trwa] króciutko.
20 Deceit [is] in the heart of those devising evil, But for counselors of peace—joy.
Podstęp [jest] w sercu tych, którzy knują zło, lecz u doradzających pokój [jest] radość.
21 No iniquity is desired by the righteous, And the wicked have been full of evil.
Sprawiedliwego nie spotka żadne zło, ale niegodziwi będą pełni nieszczęścia.
22 Lying lips [are] an abomination to YHWH, And steadfast doers [are] his delight.
Wargi kłamliwe budzą odrazę w PANU, a ci, którzy postępują w prawdzie, podobają mu się.
23 A prudent man is concealing knowledge, And the heart of fools proclaims folly.
Człowiek roztropny ukrywa wiedzę, a serce głupich rozgłasza głupotę.
24 The hand of the diligent rules, And slothfulness becomes tributary.
Ręka pracowitych będzie panowała, a leniwa będzie płaciła daninę.
25 Sorrow in the heart of a man bows down, And a good word makes him glad.
Troska w sercu człowieka przygnębia je, a dobre słowo je rozwesela.
26 The righteous searches his companion, And the way of the wicked causes them to err.
Sprawiedliwy jest zacniejszy od swego bliźniego, a droga niegodziwych prowadzi ich na manowce.
27 The slothful does not roast his game, And the wealth of a diligent man is precious.
Leniwy nie upiecze tego, co upolował, ale mienie człowieka pracowitego [jest] cenne.
28 In the path of righteousness [is] life, And in the way of [that] path [is] no death!
Na ścieżce sprawiedliwości jest życie, na jej drodze nie ma śmierci.
