Proverbs 12

1 Whoever is loving instruction, is loving knowledge, And whoever is hating reproof [is] brutish.

کسی می‌تواند دانا شود که تأدیب را دوست داشته باشد. هر که از اصلاح شدن نفرت داشته باشد نادان است.

2 The good brings forth favor from YHWH, And the man of wicked schemes He condemns.

خداوند از اشخاص نیک خشنود است، اما کسانی را که نقشه‌های پلید می‌کشند محکوم می‌کند.

3 A man is not established by wickedness, And the root of the righteous is not moved.

انسان با کارهای بد نمی‌تواند برای خود امنیت به وجود آورد، اما اشخاص درستکار پا برجا خواهند ماند.

4 A virtuous woman [is] a crown to her husband, And as rottenness in his bones [is] one causing shame.

زن نجیب، تاج سر شوهرش است، ولی زن بی‌حیا مانند خوره جان او را می‌خورد.

5 The thoughts of the righteous [are] justice, The counsels of the wicked—deceit.

انسان نیک فکرش پر از درستکاری است، اما فکر آدم بدکار انباشته از دروغ و نیرنگ است.

6 The words of the wicked [are]: “Lay [in] wait for blood,” And the mouth of the upright delivers them.

سخنان بدکاران مردم را به دام هلاکت می‌کشاند، اما سخنان نیکان مردم را رهایی می‌بخشد.

7 Overthrow the wicked, and they are not, And the house of the righteous stands.

بدکاران نابود می‌شوند، اما نیکان پایدار می‌مانند.

8 A man is praised according to his wisdom, And the perverted of heart becomes despised.

آدم عاقل را همه می‌ستایند، اما شخص کوته‌فکر را حقیر می‌شمارند.

9 Better [is] the lightly esteemed who has a servant, Than the self-honored who lacks bread.

بهتر است انسان شخص مهمی به حساب نیاید اما دستش به دهانش برسد تا اینکه خود را آدم بزرگی نشان دهد ولی محتاج نان باشد.

10 The righteous knows the life of his beast, And the mercies of the wicked [are] cruel.

شخص خداشناس حتی به فکر آسایش چارپایان خود نیز هست، اما رحم و مروت خدانشناسان چیزی به‌جز ستمگری نیست.

11 Whoever is tilling the ground is satisfied [with] bread, And whoever is pursuing vanities is lacking heart,

هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بیهودگی بگذراند آدم احمقی است.

12 The wicked has desired the net of evildoers, And the root of the righteous gives.

اشخاص خدانشناس چشم طمع به اموالی که بدکاران غارت کرده‌اند دارند، اما اعمال خداشناسان، میوۀ خود را می‌دهد.

13 The snare of the wicked [is] in transgression of the lips, And the righteous goes out from distress.

دروغ انسان را در دام گرفتار می‌کند، ولی شخص درستکار از تنگنا خلاصی می‌یابد.

14 One [is] satisfied [with] good from the fruit of the mouth, And the deed of man’s hands returns to him.

پاداش تو بستگی به گفتار و رفتار تو دارد. هر چه بکاری همان را درو خواهی کرد.

15 The way of a fool [is] right in his own eyes, And whoever is listening to counsel [is] wise.

آدم نادان فکر می‌کند هر کاری می‌کند درست است و احتیاج به نصیحت ندارد، اما شخص دانا به نصایح دیگران گوش می‌دهد.

16 The fool—his anger is known in a day, And the prudent is covering shame.

آدم نادان در مقابل توهین دیگران زود خشمگین می‌شود، ولی شخص دانا خونسردی خود را حفظ می‌کند.

17 Whoever utters faithfulness declares righteousness, And a false witness—deceit.

وقتی که حقیقت را می‌گویی عدالت اجرا می‌گردد، اما دروغ به بی‌عدالتی منجر می‌شود.

18 A rash speaker is like piercings of a sword, And the tongue of the wise is healing.

هستند کسانی که با سخنان نسنجیدهٔ خود زخم زبان می‌زنند، ولی سخنان مرد دانا تسکین دهنده و شفابخش است.

19 The lip of truth is established forever, And a tongue of falsehood for a moment.

عمر دروغ کوتاه است، اما حقیقت تا ابد پایدار می‌ماند.

20 Deceit [is] in the heart of those devising evil, But for counselors of peace—joy.

افکار توطئه‌گران پر از نیرنگ است، اما دلهای آنانی که خیراندیش هستند آکنده از شادی می‌باشد.

21 No iniquity is desired by the righteous, And the wicked have been full of evil.

هیچ بدی به خداشناسان نمی‌رسد، اما بدکاران همیشه گرفتار بلا می‌شوند.

22 Lying lips [are] an abomination to YHWH, And steadfast doers [are] his delight.

خدا کسانی را که به قول خود وفا می‌کنند دوست دارد، ولی از اشخاص بدقول بیزار است.

23 A prudent man is concealing knowledge, And the heart of fools proclaims folly.

آدم عاقل علم و دانش خود را به نمایش نمی‌گذارد، ولی شخص نادان حماقت خود را آشکار می‌سازد.

24 The hand of the diligent rules, And slothfulness becomes tributary.

کار و کوشش، انسان را به قدرت می‌رساند؛ اما تنبلی، او را نوکر دیگران می‌سازد.

25 Sorrow in the heart of a man bows down, And a good word makes him glad.

غم و غصه انسان را گرانبار می‌کند، اما سخن دلگرم کننده او را سبکبار و شاد می‌سازد.

26 The righteous searches his companion, And the way of the wicked causes them to err.

شخص درستکار مردم را به راه راست هدایت می‌کند، اما آدم بدکار آنها را منحرف می‌سازد.

27 The slothful does not roast his game, And the wealth of a diligent man is precious.

آدم تنبل حتی دنبال شکار خود نیز نمی‌رود. تلاش و کوشش، گنج گرانبهای انسان است.

28 In the path of righteousness [is] life, And in the way of [that] path [is] no death!

راهی که خداشناسان در آن گام برمی‌دارند به حیات منتهی می‌شود و در آن مرگ نیست.