Proverbs 12
1 Whoever is loving instruction, is loving knowledge, And whoever is hating reproof [is] brutish.
Bisan kinsa nga mahagugma sa pagsaway mahagugma sa kahibalo; Apan kadtong magadumot sa pagbadlong mananapon man.
2 The good brings forth favor from YHWH, And the man of wicked schemes He condemns.
Ang usa ka maayong tawo makabaton ug kalooy kang Jehova; Apan ang usa ka tawo nga dautan ug mga lalang iyang pagasilotan.
3 A man is not established by wickedness, And the root of the righteous is not moved.
Ang usa ka tawo dili malig-on pinaagi sa kadautan; Apan ang gamut sa matarung dili matarug.
4 A virtuous woman [is] a crown to her husband, And as rottenness in his bones [is] one causing shame.
Ang usa ka babaye nga may katakus maoy purong-purong sa iyang bana; Apan kadtong nagahimo ug pagpakaulaw maingon sa pagkamadunoton sa iyang mga bukog.
5 The thoughts of the righteous [are] justice, The counsels of the wicked—deceit.
Ang mga hunahuna sa matarung lonlon mga matarung; Apan ang tambag sa dautan lonlon mga limbong.
6 The words of the wicked [are]: “Lay [in] wait for blood,” And the mouth of the upright delivers them.
Ang mga pulong sa dautan maoy mga pagbanhig alang sa dugo; Apan ang baba sa matul-id magaluwas kanila.
7 Overthrow the wicked, and they are not, And the house of the righteous stands.
Ang tawong dautan ginapukan, ug mangahanaw; Apan ang balay sa matarung molungtad.
8 A man is praised according to his wisdom, And the perverted of heart becomes despised.
Ang usa ka tawo pagadayegon sumala sa iyang kaalam; Apan kadtong may kasingkasing nga masukihon pagatamayon.
9 Better [is] the lightly esteemed who has a servant, Than the self-honored who lacks bread.
Maayo pa kadtong gimahal ug diyutay, ug may usa ka sulogoon, Kay niadtong nagapasidungog sa iyang kaugalingon, ug nakulangan sa makaon.
10 The righteous knows the life of his beast, And the mercies of the wicked [are] cruel.
Ang usa ka tawo nga matarung nagamahal sa kinabuhi sa iyang mananap; Apan ang malomong mga kalooy sa tawong dautan mao ang kabangis.
11 Whoever is tilling the ground is satisfied [with] bread, And whoever is pursuing vanities is lacking heart,
Kadtong nagauma sa iyang yuta makabaton ug daghang makaon; Apan kadtong nagasunod sa mga tawo nga walay hinungdan walay salabutan.
12 The wicked has desired the net of evildoers, And the root of the righteous gives.
Ang dautan nagatinguha sa pukot sa dautan nga mga tawo; Apan ang gamut sa matarung magahatag ug bunga.
13 The snare of the wicked [is] in transgression of the lips, And the righteous goes out from distress.
Sa pagkamalapason sa mga ngabil maoy usa ka lit-ag sa dautang tawo; Apan ang matarung mahigawas gikan sa kasamok.
14 One [is] satisfied [with] good from the fruit of the mouth, And the deed of man’s hands returns to him.
Ang usa ka tawo mabusog sa maayo tungod sa bunga sa iyang baba; Ug ang mga buhat sa mga kamot sa usa ka tawo igahatag kaniya.
15 The way of a fool [is] right in his own eyes, And whoever is listening to counsel [is] wise.
Ang dalan sa usa ka buang matarung man sa iyang kaugalingong mga mata; Apan kadtong manggialamon nagapamati ug tambag.
16 The fool—his anger is known in a day, And the prudent is covering shame.
Ang kasuko sa usa ka buang mahibaloan dayon sa dayag; Apan ang usa ka mabinantayong tawo nagabaton ug kaulaw.
17 Whoever utters faithfulness declares righteousness, And a false witness—deceit.
Kadtong nagapamulong sa kamatuoran nagapakita ug pagkamatarung; Apan ang usa ka bakakon nga saksi nagapakita ug limbong.
18 A rash speaker is like piercings of a sword, And the tongue of the wise is healing.
Adunay magapamulong sa hinanali sama sa mga paglagbas sa usa ka espada; Apan ang dila sa manggialamon makaayo.
19 The lip of truth is established forever, And a tongue of falsehood for a moment.
Ang ngabil sa kamatuoran pagalig-onon sa walay katapusan; Apan ang usa ka bakakong dila umalagi lamang.
20 Deceit [is] in the heart of those devising evil, But for counselors of peace—joy.
Ang paglimbong maoy anaa sa kasingkasing kanila nga nagamugna ug dautan; Apan sa mga magtatambag sa pakigdait mao ang kalipay.
21 No iniquity is desired by the righteous, And the wicked have been full of evil.
Walay kadaut nga mahitabo sa tawong matarung; Apan ang dautan pagapun-on sa q2 kadautan.
22 Lying lips [are] an abomination to YHWH, And steadfast doers [are] his delight.
Ang bakakon nga mga ngabil du lumtanan kang Jehova; Apan kadtong nagabuhat sa kamatuoran maoy iyang kalipay.
23 A prudent man is concealing knowledge, And the heart of fools proclaims folly.
Ang usa ka tawong buotan nagabaton ug kahibalo; Apan ang kasingkasing sa mga buang nagabutyag sa kabuangan.
24 The hand of the diligent rules, And slothfulness becomes tributary.
Ang kamot sa makugihon magadala ug pagbulot-an; Apan ang tapulan igabutang sa usa ka mabug-at nga bulohaton.
25 Sorrow in the heart of a man bows down, And a good word makes him glad.
Ang kaguol nga anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo maoy makapatikuko kaniya; Apan ang usa ka maayong pulong makapahimo niini nga malipayon.
26 The righteous searches his companion, And the way of the wicked causes them to err.
Ang matarung maoy usa ka magtutultol sa iyang silingan; Apan ang dalan sa dautan maoy makapasalaag kanila.
27 The slothful does not roast his game, And the wealth of a diligent man is precious.
Ang tawong tapulan dili makaasal sa iyang inayaman; Apan ang bililhong manggad sa mga tawo mao ang pagkamakugihon.
28 In the path of righteousness [is] life, And in the way of [that] path [is] no death!
Diha sa dalan sa pagkamatarung mao ang kinabuhi; Ug diha sa alagianan niana walay kamatayon.
