Proverbs 10
1 Proverbs of Solomon. A wise son causes a father to rejoice, And a foolish son [is] an affliction to his mother.
Ang mga kawikaan ni Solomon. Ang isang marunong na anak ay ikinagagalak ng kaniyang ama ngunit ang isang hangal na anak ay nagdadala ng pighati sa kaniyang ina.
2 Treasures of wickedness do not profit, And righteousness delivers from death.
Ang mga yamang naipon sa pamamagitan ng kasamaan ay walang halaga, ngunit ang paggawa ng kung ano ang tama ay naglalayo sa kamatayan.
3 YHWH does not cause the soul of the righteous to hunger, And He thrusts away the desire of the wicked.
Hindi hinahayaan ni Yahweh na magutom ang mga gumagawa ng masama, ngunit kaniyang binibigo ang mga pagnanasa ng masama.
4 Poor [is] he who is working [with] a slothful hand, And the hand of the diligent makes rich.
Ang kamay na tamad ay nagdudulot sa isang tao para maging mahirap, ngunit ang kamay ng masipag na tao ay magtatamo ng kayamanan.
5 Whoever is gathering in summer [is] a wise son, Whoever is sleeping in harvest [is] a son causing shame.
Ang marunong na anak ay magtitipon ng pananim sa tag-araw, ngunit kahihiyan sa kaniya para matulog habang anihan.
6 Blessings [are] for the head of the righteous, And the mouth of the wicked covers violence.
Ang mga kaloob mula sa Diyos ay nasa isipan ng mga gumagawa ng tama, ngunit ang bibig ng masama ay pinagtatakpan ang karahasan.
7 The remembrance of the righteous [is] for a blessing, And the name of the wicked rots.
Ang taong gumagawa ng tama ay natutuwa tuwing siya ay ating naiisip ang tungkol sa kaniya, ngunit ang pangalan ng masama ay mabubulok.
8 The wise in heart accepts commands, And a talkative fool kicks.
Silang mga maunawain ay tumatanggap ng mga utos, ngunit ang isang madaldal na hangal ay mapapahamak.
9 Whoever is walking in integrity walks confidently, And whoever is perverting his ways is known.
Ang siyang lumalakad sa katapatan ay lumalakad sa kaligtasan, subalit ang isa na gumagawa ng kabuktutan, siya ay malalantad.
10 Whoever is winking the eye gives grief, And a talkative fool kicks.
Siya na kumikindat ang mata ay nagdudulot ng kalungkutan, ngunit ang isang madaldal na hangal ay masisira.
11 A fountain of life [is] the mouth of the righteous, And the mouth of the wicked covers violence.
Ang bibig ng gumagawa ng tama ay isang bukal ng buhay, ngunit ang bibig ng masama ay nagtatago ng karahasan.
12 Hatred awakens contentions, And love covers over all transgressions.
Ang galit ay nagpapasimula ng mga kaguluhan, subalit ang pag-ibig ay matatakpan ang lahat ng pagkakasala.
13 Wisdom is found in the lips of the intelligent, And a rod [is] for the back of him who is lacking understanding.
Ang karunungan ay matatagpuan sa labi ng isang taong marunong umunawa, ngunit ang isang pamalo ay para sa likod ng isang walang pang-unawa.
14 The wise lay up knowledge, and the mouth of a fool [is] near ruin.
Ang mga taong marunong ay nag-iipon ng kaalaman, ngunit ang bibig ng isang hangal ay nagpapalapit ng kapahamakan.
15 The wealth of the rich [is] his strong city, The ruin of the poor [is] their poverty.
Ang kayamanan ng isang mayamang tao ay ang kaniyang pinatibay na lungsod, ang kasalatan ng mahirap ay kanilang pagkawasak.
16 The wage of the righteous [is] for life, The increase of the wicked for sin.
Ang kabayaran ng mga gumagawa ng tama ay patungo sa buhay; ang pakinabang ng masama ay patungo sa kasalanan.
17 A traveler to life [is] he who is keeping instruction, And whoever is forsaking rebuke is erring.
Doon ay may isang daan sa buhay para sa isang sumusunod sa disiplina, ngunit ang tumatanggi sa pagpuna ay inaagos sa pagkaligaw.
18 Whoever is covering hatred with lying lips, And whoever is bringing out an evil report is a fool.
Ang sinumang magtago ng pagkagalit ay may mga sinungaling na labi, at sinumang magkalat ng paninirang puri ay isang hangal.
19 In the abundance of words transgression does not cease, And whoever is restraining his lips [is] wise.
Kung maraming salita, pagkakasala ay hindi nagkukulang, ngunit ang siyang nag-iingat sa kaniyang sasabihin ay isang matalino
20 The tongue of the righteous [is] chosen silver, The heart of the wicked—as a little thing.
Ang dila na siyang gumagawa nang matuwid ay purong pilak; ito ay may maliit na halaga sa puso ng masama.
21 The lips of the righteous delight many, And fools die for lack of heart.
Ang mga labi ng isa na gumagawa ng tama ay nagpapalusog ng marami, ngunit ang mga mangmang ay mamamatay dahil sa kakulangan ng kanilang pang-unawa.
22 The blessing of YHWH—it makes rich, And He adds no grief with it.
Ang mga mabuting kaloob ni Yahweh ay nagdadala ng kayamanan at hindi ito nagdagdag ng sakit.
23 To execute inventions [is] as play to a fool, And wisdom to a man of understanding.
Ang kasamaan ay laro ng isang hangal, ngunit ang karunungan ay isang kasiyahan para sa isang tao ng may pang-unawa.
24 The feared thing of the wicked meets him, And the desire of the righteous is given.
Ang takot ng masama ay sasaklawan siya, ngunit ang pagnanais ng isang matuwid ay ibibigay.
25 As the passing by of a windstorm, So the wicked is not, And the righteous is a perpetual foundation.
Ang masama ay tulad ng isang bagyo na dumadaan, at sila ay wala na, ngunit silang gumagawa ng tama ay isang pundasyon na magtatagal kailanman.
26 As vinegar to the teeth, And as smoke to the eyes, So [is] the slothful to those sending him.
Tulad ng suka sa ngipin at usok sa mata, ganoon din ang batugan na nagpadala sa kaniya.
27 The fear of YHWH adds days, And the years of the wicked are shortened.
Ang takot kay Yahweh nagpapahaba ng buhay, ngunit ang mga taon ng masama ay mapapaiksi.
28 The hope of the righteous [is] joyful, And the expectation of the wicked perishes.
Ang pag-asa ng mga gumagawa ng tama ay kanilang kagalakan, ngunit ang mga taon ng mga masama ay mapapaiksi.
29 The way of YHWH [is] strength to the perfect, And ruin to workers of iniquity.
Ang paraan ni Yahweh ay nag-iingat sa kanila na may katapatan, ngunit ito ay pagkawasak para sa masama.
30 The righteous is not moved for all time, And the wicked do not inhabit the earth.
Silang mga gumagawa ng tama ay hindi kailanman maibabagsak, ngunit ang masama ay hindi mananatili sa lupain.
31 The mouth of the righteous utters wisdom, And the tongue of contrariness is cut out.
Mula sa bibig ng mga gumagawa ng tama ay dumarating ang bunga ng karunungan, ngunit ang masamang dila ay mapuputol.
32 The lips of the righteous know a pleasing thing, And the mouth of the wicked perverseness!
Alam ng mga labing gumagawa nang tama kung ano ang katanggap-tanggap, ngunit ang bibig ng masama ay alam kung ano ang masama
