Matthew 7
1 “Do not judge, that you may not be judged,
Ayaw paghukom, ug kamo dili pagahukman.
2 for in what judgment you judge, you will be judged, and in what measure you measure, it will be measured to you.
Kay ang paghukom nga inyong ihukom, kamo pagahukman. Ug sa sukdanan nga inyong gisukod, kini ang isukod kaninyo.
3 And why do you behold the speck that [is] in your brother’s eye, and do not consider the beam that [is] in your own eye?
Ug nganong nagtan-aw kamo ngadto sa gamay nga tipik sa dagami nga anaa sa mata sa inyong mga igsoon, apan wala ninyo mamatikdi ang troso nga anaa sa inyong kaugalingong mata?
4 Or, how will you say to your brother, Permit [that] I may cast out the speck from your eye, and behold, the beam [is] in your own eye?
Giunsa ninyo sa pag-ingon ngadto sa inyong mga igsoon nga, 'Tugoti ako sa pagkuha sa tipik sa dagami nga anaa sa imong mata,' samtang ang troso anaa sa imong kaugalingong mata?
5 Hypocrite, first cast out the beam out of your own eye, and then you will see clearly to cast out the speck out of your brother’s eye.
Tigpakaaron-ingnon kamo! Unaha pagkuha ang troso nga anaa sa inyong kaugalingong mata, ug unya makakita kamo sa klaro aron sa pagkuha sa tipik sa dagami nga anaa sa mata sa inyong igsoon.
6 You may not give that which is [holy] to the dogs, nor cast your pearls before the pigs, that they may not trample them among their feet, and having turned—may tear you apart.
Ayaw ihatag kung unsa ang balaan ngadto sa mga iro, ug ayaw ilabay ang inyong mga perlas ngadto sa atubangan sa mga baboy. Kung inyo kining buhaton sila magyatakyatak niini sa ilang mga tiil, ug unya mosumbalik ug magkuniskunis kaninyo sa pino.
7 Ask, and it will be given to you; seek, and you will find; knock, and it will be opened to you;
Pangayo, ug kini ihatag kaninyo. Pangita, ug kamo makakaplag. Panuktok, ug kini pagaablihan kaninyo.
8 for everyone who is asking receives, and he who is seeking finds, and to him who is knocking it will be opened.
Kay ang tanan nga nangayo, makadawat. Ug ang matag-usa nga mangita, makakaplag. Ug ngadto sa tawo nga manuktok, kini pagaablihan.
9 Or what man is of you, of whom, if his son may ask [for] a loaf—a stone will he present to him?
O unsa nga tawo anaa taliwala kaninyo, kung ang iyang anak mangayo kaniya ug tinapay, hatagan ba niya ug bato?
10 And if he may ask [for] a fish—a serpent will he present to him?
O kung siya mangayo ug isda, hatagan ba niya ug bitin?
11 If, therefore, you being evil, have known to give good gifts to your children, how much more will your Father who [is] in the heavens give good things to those asking Him?
Busa, kung kamong mga daotan nasayod kung unsaon paghatag ug maayong mga gasa ngadto sa inyong mga anak, unsa pa kaha ang inyong Amahan nga gikan sa langit nga naghatag sa mga maayong butang niadtong nangayo kaniya?
12 All things, therefore, whatever you may will that men may be doing to you, so also do to them, for this is the Law and the Prophets.
Busa, bisan unsa nga mga butang nga buot ninyong ipabuhat sa mga tawo nganha kaninyo, kinahanglan kamo usab magbuhat ngadto kanila, tungod kay kini mao ang balaod ug mga propeta.
13 Go in through the narrow gate, because wide [is] the gate and broad the way that is leading to the destruction, and many are those going in through it;
Sulod diha sa sigpit nga ganghaan. Kay luag ang ganghaan ug lapad ang dalan nga padulong sa kalaglagan, ug adunay daghang mga tawo ang misubay niini.
14 how narrow [is] the gate and compressed the way that is leading to life, and few are those finding it!
Kay sigpit ang ganghaan ug sigpit ang dalan nga padulong sa kinabuhi ug diyutay lamang ang nakakaplag niini.
15 But take heed of the false prophets who come to you in sheep’s clothing, and inwardly are ravenous wolves.
Pagbantay sa mini nga mga propeta, nga moduol kaninyo nga nagbisti sa pangkarnero apan ang tinuod bangis nga mga lobo.
16 From their fruits you will know them; do [men] gather grapes from thorns? Or figs from thistles?
Pinaagi sa ilang mga bunga mailhan ninyo sila. Makabuhat ba ang mga tawo sa pagtapok sa ilang mga ubas nga gikan sa sampinit o mga igos nga gikan sa kadyapa?
17 So every good tree yields good fruits, but the bad tree yields evil fruits.
Sa samang paagi, ang matag maayo nga kahoy mamunga ug maayong bunga, apan ang daot nga kahoy mamunga ug daot nga bunga.
18 A good tree is not able to yield evil fruits, nor a bad tree to yield good fruits.
Ang usa ka maayong kahoy dili mamunga ug daot nga bunga, ni bisan ang daot nga kahoy dili mamunga ug maayong bunga.
19 Every tree not yielding good fruit is cut down and is cast into fire:
Ang matag kahoy nga dili mamunga ug maayong bunga pagaputlon ug ilabay ngadto sa kalayo.
20 therefore from their fruits you will know them.
Busa, mailhan ninyo sila pinaagi sa ilang mga bunga.
21 Not everyone who is saying to Me, Lord, Lord, will come into the kingdom of the heavens, but he who is doing the will of My Father who is in the heavens.
Dili tanan nga miingon kanako, 'Ginoo, Ginoo,' makasulod didto sa gingharian sa langit, apan kadto lamang si bisan kinsa nga nagbuhat sa kabubut-on sa akong Amahan nga anaa sa langit.
22 Many will say to Me in that day, Lord, Lord, have we not prophesied in Your Name? And in Your Name cast out demons? And in Your Name done many mighty things?
Daghang katawhan nga moingon kanako niadtong adlawa, 'Ginoo, Ginoo, dili ba nanagna man kami sa imong ngalan, sa imong ngalan naghingilin ug mga demonyo, ug sa imong ngalan nabuhat ang daghang gamhanan nga mga binuhatan?'
23 And then I will acknowledge to them, that—I never knew you, depart from Me you who are working lawlessness.
Unya ako moingon kanila sa dayag, 'Ako wala makaila kaninyo! Palayo gikan kanako, kamo nga nagabuhat ug daotan!'
24 Therefore, everyone who hears these words of Mine, and does them, I will liken him to a wise man who built his house on the rock;
Busa, ang tanan nga nakadungog sa akong mga pulong ug mituman niini mahisama sa usa ka maalamong tawo nga nagtukod sa iyang balay diha sa usa ka bato.
25 and the rain descended, and the streams came, and the winds blew, and they beat on that house, and it did not fall, for it had been founded on the rock.
Ang ulan mibundak, ang baha miabot, ug ang hangin mihuros, ug mihampak niana nga balay, apan wala kini maguba, tungod kay kini natukod man sa bato.
26 And everyone who is hearing these words of Mine, and is not doing them, will be likened to a foolish man who built his house on the sand;
Apan ang tanan nga nakadungog sa akong mga pulong ug wala motuman niini mahisama sa usa ka buangbuang nga tawo nga nagtukod sa iyang balay diha sa balas.
27 and the rain descended, and the streams came, and the winds blew, and they beat on that house, and it fell, and its fall was great.”
Ang ulan mibundak, ang baha miabot, ug ang hangin mihuros, ug mihampak niana nga balay. Ug naguba kini, ug hingpit kining pagkaguba.”
28 And it came to pass, when Jesus finished these words, the multitudes were astonished at His teaching,
Kini nahitabo nga sa dihang natapos na si Jesus sa pagsulti niining mga pulonga, ang panon sa katawhan natingala sa iyang gitudlo,
29 for He was teaching them as having authority, and not as the scribes.
kay siya nanudlo kanila sama sa adunay katungod, ug dili sama sa ilang mga eskriba.
