< Matthew 21 >
1 And when they came near to Jerusalem, and came to Bethphage, to the Mount of Olives, then Jesus sent two disciples,
Улар Йерусалимға йеқинлишип, Зәйтун теғиниң етигидики Бәйт-Фаги йезисиға кәлгинидә, Әйса икки мухлисиға мунуларни тапилап алдин әвәтти:
2 saying to them, “Go on into the village in front of you, and immediately you will find a donkey bound, and a colt with her—having loosed, you bring to Me;
— Силәр удулуңлардики йезиға бериңлар. Барсаңларла, бағлақлиқ бир ешәк вә униң йенидики бир тәхәйни көрисиләр. Уларни йешип алдимға йетиләп келиңлар.
3 and if anyone may say anything to you, you will say that the LORD has need of them, and immediately He will send them.”
Әгәр бириси силәргә бир немә десә, «Рәбниң буларға һаҗити чүшти» дәңлар, у дәрһал уларни қоюп бериду.
4 And all this came to pass, that it might be fulfilled that was spoken through the prophet, saying,
Бу пүтүн вақиә пәйғәмбәр арқилиқ ейтилған муну сөзләрни әмәлгә ашуруш үчүн болди: —
5 “Tell the daughter of Zion, Behold, your King comes to you, meek, and mounted on a donkey, and a colt, a foal of a beast of burden.”
«Зион қизиға ейтиңлар: — Мана, Падишасиң келиватиду, Кәмтәр-мөмин болуп, минип бир ешәккә, Боюнтуруқлуқ ешәкниң тәхийигә, Келиватиду йениңға сениң».
6 And the disciples having gone and having done as Jesus commanded them,
Әнди һелиқи икки мухлис берип Әйсаниң тапилиғинидәк қилди.
7 brought the donkey and the colt, and put on them their garments, and set [Him] on them;
Ешәк билән тәхәйни йетиләп келип, үстигә йепинча-чапанлирини салди вә у үстигә минди.
8 and the very great multitude spread their own garments in the way, and others were cutting branches from the trees, and were strewing in the way,
Әнди топ-топ кишиләр йепинча-чапанлирини йолға паяндаз қилип салди; йәнә бир қисми дәрәқ шахлирини кесип йолға яятти.
9 and the multitudes who were going before, and who were following, were crying, saying, “Hosanna to the Son of David, blessed is He who is coming in the Name of the LORD; Hosanna in the highest!”
Алдида маңған вә кәйнидин әгәшкән топ-топ халайиқ: — «Давутниң оғлиға һосанна болғай! Пәрвәрдигарниң намида кәлгүчигә мубарәк болсун! Әршиәлада тәшәккүр-һосанналар оқулсун!» — дәп вақиришатти.
10 And He having entered into Jerusalem, all the city was moved, saying, “Who is this?”
У Йерусалимға киргәндә, пүткүл шәһәр ләрзигә кәлди. Кишиләр: — Бу зади кимду? — дейишәтти.
11 And the multitudes said, “This is Jesus the prophet, who [is] from Nazareth of Galilee.”
Халайиқ: — Бу Галилийә өлкисидики Насарәтлик пәйғәмбәр Әйса, дәп җавап беришәтти.
12 And Jesus entered into the temple of God, and cast forth all those selling and buying in the temple, and the tables of the money-changers He overturned, and the seats of those selling the doves,
Әнди Әйса ибадәтхана һойлилириға кирип, у йәрдә елим-сетим қиливатқанларниң һәммисини һайдап чиқарди. Пул тегишкүчиләрниң ширәлирини вә пахтәк-кәптәр сатқучиларниң орундуқлирини өрүп,
13 and He says to them, “It has been written: My house will be called a house of prayer; but you made it a den of robbers.”
уларға: — [Муқәддәс язмиларда] [Худаниң]: «Мениң өйүм дуа-тилавәтхана дәп атилиду» дегән сөзи пүтүлгән; лекин силәр уни булаңчиларниң угисиға айландурувапсиләр! — деди.
14 And there came to Him blind and lame men in the temple, and He healed them,
Ибадәтхана һойлилирида болғанда қариғу вә токурлар униң алдиға кәлди, у уларни сақайтти.
15 and the chief priests and the scribes having seen the wonderful things that He did, and the children crying in the temple, and saying, “Hosanna to the Son of David,” were much displeased;
Лекин баш каһинлар билән Тәврат устазлири униң яратқан мөҗизилирини көрүп вә балиларниң ибадәтханида: «Давутниң оғлиға һосанна-тәшәккүрләр болғай!» дәп товлиғинини аңлап ғәзәпләнди.
16 and they said to Him, “Do You hear what these say?” And Jesus says to them, “Yes, did you never read, that, Out of the mouth of babies and sucklings You prepared praise?”
Улар униңға: — Бу балиларниң немә дәватқанлиғини аңлаватамсән? — дәп сориди. У уларға: — Аңлаватимән! Силәр [муқәддәс язмилардин] шуни оқуп бақмиғанки, «Өзүңгә кичик балилар вә бовақларниң тиллиридин мәдһийә сөзлирини мукәммәл қилдиң»» деди.
17 And having left them, He went forth out of the city to Bethany, and lodged there,
Андин у улардин айрилип, шәһәрдин чиқип Бәйт-Ания йезисиға берип, шу йәрдә қонди.
18 and in the morning turning back to the city, He hungered,
Әнди сәһәрдә, шәһәргә қайтип кетиватқанда, униң қосиғи ачқан еди.
19 and having seen a certain fig tree on the way, He came to it, and found nothing in it except leaves only, and He says to it, “No more fruit may be from you—throughout the age”; and instantly the fig tree withered. (aiōn )
У йол бойидики бир түп әнҗир дәриғини көрүп, униң йениға барди. Лекин дәрәқтин йопурмақтин башқа һеч нәрсә тапалмай, униңға қарап: — Һазирдин башлап сәндин мәңгү мевә болмисун! — девиди, әнҗир дәриғи шуан қуруп кәтти. (aiōn )
20 And the disciples having seen, wondered, saying, “How did the fig tree instantly wither?”
Мухлислар буни көрүп тәәҗүплинип: — Әнҗир дәриғи неманчә тезла қуруп кәтти! — деди.
21 And Jesus answering said to them, “Truly I say to you, if you may have faith, and may not doubt, not only this of the fig tree will you do, but even if to this mountain you may say, Be lifted up and be cast into the sea, it will come to pass;
Әйса уларға җавап бәрди: — Мән силәргә шуни бәрһәқ ейтип қояйки, әгәр һеч гуман болмай ишәшиңлар бар болса, әнҗир дәриғидә болған ишлар болупла қалмай, бәлки силәр һәтта бу таққа: «Бу йәрдин көтирилип деңизға ташлан!» десәңлар, у шундақ болиду, деди.
22 and all—as much as you may ask in the prayer, believing, you will receive.”
Дуа қилип немини тилисәңлар, ишәшиңлар болсила, шуларға еришисиләр.
23 And He having come into the temple, there came to Him when teaching the chief priests and the elders of the people, saying, “By what authority do You do these things? And who gave You this authority?”
У ибадәтхана һойлилириға киргәндин кейин, кишиләргә тәлим бериватқанда, баш каһинлар вә ақсақаллар униң алдиға келип: — Сән қиливатқан бу ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливатисән? Саңа бу һоқуқни ким бәргән? — дәп сорашти.
24 And Jesus answering said to them, “I will ask you—I also—one word, which if you may tell Me, I also will tell you by what authority I do these things;
Әйса уларға җавап берип: — Мән авал силәргә бир соал қояй. Әгәр силәр җавап бәрсәңлар, мәнму бу ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливатқанлиғимни ейтимән.
25 the immersion of John, from where was it? From Heaven, or from men?” And they were reasoning with themselves, saying, “If we should say, From Heaven, He will say to us, Why, then, did you not believe him?
Йәһя жүргүзгән чөмүлдүрүш нәдин кәлгән? Әрштинму, яки инсанлардинму? — дәп сориди. Улар өз ара мулаһизә қилишип: — Әгәр «Әрштин кәлгән» десәк, у бизгә: «Ундақта, силәр немә үчүн униңға ишәнмидиңлар?» дәйду.
26 And if we should say, From men, we fear the multitude, for all hold John as a prophet.”
Әгәр: «Инсанлардин кәлгән» десәк, хәлиқтин қорқимиз, чүнки улар һәммиси Йәһяни пәйғәмбәр дәп билиду — дейишти.
27 And answering Jesus they said, “We have not known.” He said to them—He also, “Neither do I tell you by what authority I do these things.
Буниң билән, улар Әйсаға: Билмәймиз, — дәп җавап беришти. — Ундақта, мәнму бу ишларни қайси һоқуққа тайинип қиливатқанлиғимни ейтмаймән, — деди у уларға.
28 And what do you think? A man had two children, and having come to the first, he said, Child, go, today be working in my vineyard.
Әнди бу ишқа қандақ қарайсиләр? Бир адәмниң икки оғли бар екән. У биринчи оғлиниң йениға келип: «Оғлум, бүгүн үзүмзарлиғимға берип ишлигин» дәпту.
29 And he answering said, I will not, but at last, having regretted, he went.
«Бармаймән» дәпту у, лекин кейин пушайман қилип йәнила берипту.
30 And having come to the second, he said in the same manner, and he answering said, I [go], lord, and did not go;
У иккинчи оғлиниң йениға келип униңғиму шундақ дәпту. У: «Хоп әпәндим, барай» дәпту-ю, лекин бармапту.
31 which of the two did the will of the father?” They say to Him, “The first.” Jesus says to them, “Truly I say to you that the tax collectors and the prostitutes go before you into the Kingdom of God,
Бу иккиләнниң қайсиси атисиниң ирадисини ада қилған болиду? — Биринчи оғли, — дәп җавап бәрди улар. Әйса уларға мундақ деди: — Мән силәргә шуни бәрһәқ ейтип қояйки, баҗгирлар билән паһишиләр Худаниң падишалиғиға силәрдин бурун кирмәктә.
32 for John came to you in the way of righteousness, and you did not believe him, and the tax collectors and the prostitutes believed him, and you, having seen, did not regret at last—to believe him.
Чүнки гәрчә Йәһя [пәйғәмбәр] силәргә һәққанийәт йолини аян қилғили кәлгән болсиму, силәр униңға ишәнмидиңлар; лекин баҗгирлар билән паһишиләр униңға ишәнди. Силәр буни көрүп туруп, һәтта кейинки вақитларда йолуңлардин пушайман қилмай униңға ишәнмидиңлар.
33 Hear another allegory: There was a certain man, a householder, who planted a vineyard, and put a hedge around it, and dug in it a winepress, and built a tower, and gave it out to farmers, and went abroad.
Йәнә бир тәмсилни аңлаңлар: Бир йәр егиси бир үзүмзарлиқ бәрпа қилип, әтрапини читлапту. У униңда бир шарап көлчиги қезипту вә бир күзәт мунари ясапту. Андин у үзүмзарлиқни бағвәнләргә иҗаригә берип, өзи яқа жутқа кетипту.
34 And when the season of the fruits came near, he sent his servants to the farmers, to receive the fruits of it,
Үзүм пәсли йеқинлашқанда, өзигә тегишлик һосулни еливелиш үчүн қуллирини бағвәнләрниң йениға әвәтипту.
35 and the farmers having taken his servants, one they scourged, and one they killed, and one they stoned.
Лекин бағвәнләр қуллирини тутуп, бирини думбалапту, бирини өлтүрүветипту, йәнә бирини чалма-кесәк қипту.
36 Again he sent other servants more than the first, and they did to them in the same manner.
У йәнә бир қетим алдинқидинму көп қуллирини әвәтипту, бирақ бағвәнләр уларғиму охшаш муамилә қипту.
37 And at last he sent to them his son, saying, They will respect my son;
Ахирда, у «Оғлумниғу һөрмәт қилар» дәп, оғлини әвәтипту.
38 and the farmers having seen the son, said among themselves, This is the heir, come, we may kill him, and may possess his inheritance;
Лекин бағвәнләр оғулни көрүп, өз ара: «Бу болса мирасхор; келиңлар, уни өлтүрүветип мирасини егиливалайли» дейишипту.
39 and having taken him, they cast [him] out of the vineyard, and killed him;
Шуниң билән улар уни тутуп үзүмзарлиқниң сиртиға ташлап өлтүрүветипту.
40 whenever therefore the lord of the vineyard may come, what will he do to these farmers?”
Әнди үзүмзарлиқниң егиси кәлгәндә, шу бағвәнләрни қандақ қилар?
41 They say to Him, “Evil men—he will grievously destroy them, and will give out the vineyard to other farmers who will give back to him the fruits in their seasons.”
Улар униңға: — Бу рәзил адәмләрни вәһшийлик билән йоқитиду. Үзүмзарлиқни болса мевилирини өз вақтида өзигә тапшуридиған башқа бағвәнләргә иҗаригә бериду, — дәп җавап беришти.
42 Jesus says to them, “Did you never read in the Writings: A stone that the builders disallowed, it became head of a corner; from the LORD has this come to pass, and it is wonderful in our eyes?
Әйса улардин сориди: — Муқәддәс язмилардики муну сөзләрни оқуп бақмиғанмусиләр?: — «Тамчилар ташливәткән таш болса, Буҗәк теши болуп тикләнди. Бу иш Пәрвәрдигардиндур, Бу көзимиз алдида карамәт бир иштур».
43 Because of this I say to you that the Kingdom of God will be taken from you, and given to a nation bringing forth its fruit;
Шу сәвәптин силәргә шуни ейтип қояйки, Худаниң падишалиғи силәрдин тартивелинип, униңға мувапиқ мевиләрни беридиған башқа бир әлгә ата қилиниду.
44 and he who is falling on this stone will be broken, and on whomsoever it may fall it will crush him to pieces.”
Бу «таш»қа жиқилған киши парә-парә болуп кетиду; лекин бу таш һәр кимниң үстигә чүшсә, уни кукум-талқан қиливетиду.
45 And the chief priests and the Pharisees having heard His allegories, knew that He speaks of them,
Баш каһинлар вә Пәрисийләр униң ейтқан тәмсиллирини аңлап, уларни өзлиригә қаритип ейтқанлиғини чүшәнди.
46 and seeking to lay hold on Him, they feared the multitudes, seeing they were holding Him as a prophet.
Уни тутуш йолини издигән болсиму, лекин халайиқ уни пәйғәмбәр дәп қариғачқа, улардин қорқушти.