Matthew 15
1 Then they come to Jesus from Jerusalem—scribes and Pharisees—saying,
ମେସୁଆ ଉଡ଼ିରୁଆ ଫାରୁଶୀ ବାରି ଦରମ୍ ଗୁରୁ ଯିରୂଶାଲମ୍ ବାନ୍ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଜିସୁକେ ସାଲ୍ୟାକୁକେ
2 “Why do Your disciples transgress the tradition of the elders? For they do not wash their hands when they may eat bread.”
“ନେନେ ଅସେନେ ନ୍ତାଞ୍ଜାଇଂ ଆଣ୍ଡିନେ ସାପା ନିଅମ୍ କାନୁନ୍ ବିଚେ ୱେଲେ ନାନେ ସିସ୍ଇଂ ମେଁନ୍ସା ଆତେନ୍ ଆମାନେଆର୍କେ? ଚଙ୍ଗ୍ନେ ସେନୁଗ୍ ମେଇଂ ନିୟମ୍ ଇସାବ୍ରେ ନ୍ତି ଆଗୁଇତିଆର୍କେ ।”
3 And He answering said to them, “Why also do you transgress the command of God because of your tradition?
ଜିସୁ ଉତର୍ ବିକେ “ପେ ସାପାରେ ମେଁନ୍ସା ଇସ୍ପର୍ନେ ଆଦେସ୍ ମାମାନେଃଚେ ନିଜେ ବୁଦିରେ କାମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ ପେଡିଙ୍ଗ୍?”
4 For God commanded, saying, Honor your father and mother; and, He who is speaking evil of father or mother—let him die the death;
ଇସ୍ପର୍ ଆଦେସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍କେ, ଆବା ଇୟାଙ୍ଗ୍ନେ ସାମୁଆଁ ମାନେଃପା । ଜା ମେଁନେ ଆବାଡ଼େ କି ଇୟାଙ୍ଗ୍ଡେକେ ଦଦ୍ୟା ସାମୁଆଁ ବାସଙ୍ଗ୍ଏ, ମେଁ ଗୁଏଃନେ ଡଣ୍ଡ୍ ବାଏ ।
5 but you say, Whoever may say to father or mother, An offering [is] whatever you may be profited by me—
“ମାତର୍ ପେ ସିକ୍ୟା ବିପେଡିଙ୍କେ ଜେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ରେମୁଆଁ ଆଣ୍ଡିନେ ଡାବୁ ଏତେ ନିଜେନେ ଆବା ଇୟାଙ୍ଗ୍କେ ସାଇଜ୍ୟ ଡିଙ୍ଗ୍ପାୟା ଆତେନ୍ ଇସ୍ପର୍କେ ଦାନ୍ ବିମ୍ବକେ ଡାଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍ ବିଲା
6 and he may not honor his father or his mother, and you set aside the command of God because of your tradition.
ମେଁ ବାରି ମେଁନେ ଇୟାଙ୍ଗ୍ ଆବାକେ ଦାଇତ୍ ଡୁଙ୍ଗ୍ ଡନେ ଦର୍କାର୍ ଣ୍ଡୁ । ପେ ଦେକ୍ରକମ୍ ବାବ୍ରେ ଇସ୍ପର୍ନେ ଆଦେସ୍ ଆମାନେଚେ ନିଜେନେ ବୁଦିରେ ଅଲେଙ୍ଗ୍ ପେଡିଙ୍ଗ୍ ।
7 Hypocrites, Isaiah prophesied well of you, saying,
ରେ କୁଟ୍ଣ୍ଡ୍ରେଇଂ, ଯିଶାଇୟ ପେଇଂନେ ବିସୟ୍ରେ ସତ୍ ବାବ୍ରେ ବବିସତ୍ ସାମୁଆଁ ବାସଙ୍ଗ୍ ବକେ, ଡିରକମ୍ ଗୁଆର୍ ବକେ
8 This people draws near to Me with their mouth, and with the lips it honors Me, but their heart is far off from Me;
ଆକେନ୍ ଜାତିନେ ସାର୍ମୁଆରେ ଆନେକେ ସମାନ୍ ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ, ଡାଗ୍ଲା ମେଁଇଙ୍ଗ୍ନେ ଗାଗ୍ଡ଼େ ନେନେ ବାନ୍ ସ୍ଲ ଲେଃଏ ।”
9 and in vain they worship Me, teaching teachings—commands of men.”
ଆନେଙ୍ଗ୍କେ ମେଇଂ ଆରାଦନା ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ଦର୍କାର୍ ଣ୍ଡୁ ମେଁନ୍ସା ଡାଗ୍ଲା ମେଇଂ ରେମୁଆଁ ଆରେ ବକ୍ନେ ନିୟମ୍କେ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ନିଅମ୍ ଡାଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ ।
10 And having called near the multitude, He said to them, “Hear and understand:
ଜିସୁ ରେମୁଆଁଇଂକେ ଡାଗ୍ରା ୱାଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ଅଁପା ବାରି ବୁଜେନ୍ସା ଚେସ୍ଟା ଡିଙ୍ଗ୍ପା ।
11 [it is] not that which is coming into the mouth [that] defiles the man, but that which is coming forth from the mouth, this defiles the man.”
ରେମୁଆଁନେ ତୁମୁଆଃ ପାକା ମେଃନେ ତୁମୁଆଃ ବିତ୍ରେ ଗାଏ, ମେଁ ଆମେକେ ଅପବିତ୍ର ଆରାଡିଙ୍ଗ୍ ଣ୍ଡୁ; ମେଃନେ ତୁମୁଆଁଃବାନ୍ ତାର୍ଏ ଆତେନ୍ ଆମେକେ ଅପବିତ୍ର ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।”
12 Then His disciples having come near, said to Him, “Have You known that the Pharisees, having heard the word, were stumbled?”
ସିସ୍ଇଂ ଜିସୁନେ ଡାଗ୍ରା ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ନାନେ ବ୍ନାଲିର୍ ଅଁଚେ ଫାରୁଶୀଇଂ ଗିସେଃ ଲେଃଆର୍କେ ଏନ୍ ମେଁନେ ନାମ୍ୟାଃକେ?”
13 And He answering said, “Every plant that My heavenly Father did not plant will be rooted up;
ଜିସୁ ଉତର୍ ବିକେ “ମୁଡ଼ି ସ୍ଲାଇଂକେ କିତଂନେ ନେମ୍ବା ଇସ୍ପର୍ ଆଉଙ୍କେ ଣ୍ଡୁ ଆତେନ୍ ସାପା ଗୁଏଃ ଜଗ୍ତ୍ଲାଗ୍ଏ ।
14 leave them alone, they are guides—blind of blind; and if blind may guide blind, both will fall into a ditch.”
ମେଇଂ ବିସୟ୍ରେ ତାନ୍ଦ୍ରା ଆଡିଙ୍ଗ୍ପା । ମେଇଂ କାନାଣ୍ଡ୍ରେ । ମୁଇଙ୍ଗ୍ କାନା ବାରି ମୁଇଙ୍ଗ୍ କାନାକେ ଗାଲି ଆସୁଏଲା ମ୍ବାୟା ଜାକ କୁରୁନ୍ନିଆ ଜଗାଚେ ଲଃଏ ।”
15 And Peter answering said to Him, “Explain to us this allegory.”
ପିତର୍ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ବ୍ନାଇର୍କେ ନିମାଣ୍ଡା ସୁଗୁଆ ଆଃବୁଜେ ବିଲା ।”
16 And Jesus said, “Are you also yet without understanding?
ଜିସୁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ଏଜାକ ବିନ୍ଣ୍ଡ୍ରେ ବାନ୍ ପେନେ ଦ୍ରିଗ୍ନେ ବପୁ ମେଃଡିଗ୍ ଗୁଲୁଏ ଣ୍ଡୁ ।
17 Do you not understand that all that is going into the mouth passes into the belly, and is cast forth into the drain?
ଅଃକେନ୍ ଦ୍ରିଗ୍ ନାୟାକେ ଣ୍ଡୁ? ମୁଡ଼ି ଦଦିଆ ସାମୁଆଁ ରେମୁଆଁନେ ତୁମୁଆଃ ପାକା ଗାଏ ଆତେନ୍ ସୁଲୁଏ ବିତ୍ରେ ୱେଏ ବାରି ସୁଲୁଏ ବାନ୍ ତାର୍ଏ ।
18 But the things coming forth from the mouth come forth from the heart, and these defile the man;
ମାତର୍ ମେଁନେ ସାପା ସାମୁଆଁ ମେଁନେ ତୁମୁଆଃ ପାକା ତାର୍ଏ, ଆତେନ୍ ଗାଗ୍ଡ଼େବାନ୍ ତାର୍ଏ ଆରି ଆତେନ୍ ଆଃ ଆମେକେ ଅପବିତ୍ର ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ
19 for out of the heart come forth evil thoughts, murders, adulteries, whoredoms, thefts, false witnessings, slanders:
ଡାଗ୍ଲା ବିତ୍ରେବାନ୍, ରେମୁଆଁନେ ମନ୍ବାନ୍, ଦଦ୍ୟା ଚିନ୍ତା ତାର୍ଏ । ବେସ୍ୟା ୱେନେ, ଡଙ୍ଗାନେ, ମିଚ୍ସାକି ଆରି ନିନ୍ଦା ତାର୍ଏ ।
20 these are the things defiling the man; but to eat with unwashed hands does not defile the man.”
ଏନ୍ ସାପା କାମ୍ ରେମୁଆଁକେ ଦଦିଆ ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ । ମାତର୍ ମେଇଂ ମାବାସଙ୍ଗ୍ ଜାକ ମାଗୁଇତିଚେ ଚଙ୍ଗ୍ନେ ରେମୁଆଁକେ ଦଦ୍ୟା ଆଡିଙ୍ଗ୍ ଣ୍ଡୁ ।”
21 And Jesus having come forth from there, withdrew to the parts of Tyre and Sidon,
ଜିସୁ ଆତେନ୍ ଜାଗା ଆନ୍ତାର୍ଚେ ସୋର ଆରି ସୀଦୋନ ଇନି ୱେଗେ ।
22 and behold, a woman, a Canaanite, having come forth from those borders, called to Him, saying, “Deal kindly with me, Lord, Son of David; my daughter is miserably demonized.”
ଆତ୍ଅରିଆ ବାସା ଲେଃକ୍ନେ ମୁଇଂଜା କିଣାନୀୟ ସେଲାମ୍ବୁଏ ଜିସୁନେ ଡାଗ୍ରା ପାଙ୍ଗ୍ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ଅ ମାପ୍ରୁ ଦାଉଦ୍ କୁଲ୍ନେ ଆନେଙ୍ଗ୍କେ ଦୟା ଡିଙ୍ଗ୍ । ନେଉଂକେ ସେଆଁରେ ସାଃଲେଃକେ ବାରି ମେଁ ଗୁଲୁଏ କସ୍ଟ ବାଡିଂକେ ।”
23 And He did not answer her a word; and His disciples having come to Him, were asking Him, saying, “Let her away, because she cries after us”;
ମାତର୍ ଜିସୁ ଆମେକେ ମୁଇଂପଦ୍ ଡିଗ୍ ଉତର୍ ଆବିକେ ଣ୍ଡୁ । ସିସ୍ ମେଁ ଡାଗ୍ରା ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଗୁଆରେ ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଡିଂକେ, ଆମେକେ ଜିଆ ନୁଆଁ ବିଃପା । କେଲା ମେଁ ଡିରକମ୍ କିରଚେ ନେନେ ପ୍ଲା ପାଙ୍ଗ୍କେ ।
24 and He answering said, “I was not sent except to the lost sheep of the house of Israel.”
ଜିସୁ ଉତର୍ ବିକେ “ବକ୍ନେ ମେଣ୍ଡା ସୁଗା ଗାଲି ଗୁତିଆ ଇଶ୍ରାୟେଲନେ ରେମୁଆଁଇଂ ଡାଗ୍ରା ନେଙ୍ଗ୍ ପାଙ୍ଗ୍ନ୍ଲେଏ ।”
25 And having come, she was worshiping Him, saying, “Lord, help me”;
ଆତେନ୍ ସେଲାମ୍ବୁଏ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଜିସୁନେ ଞ୍ଚବୁନ୍ଦେ ଲଃଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ମାପ୍ରୁ ଆନେଙ୍ଗ୍କେ ଦୟା ଡିଙ୍ଗ୍ ।”
26 and He answering said, “It is not good to take the children’s bread, and to cast to the little dogs.”
ଜିସୁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ଗଡ଼େଇଂନେ କାଦି ଡୁଙ୍ଗ୍ ୱେଚେ ଗୁସୁଃନେ ସେନୁଗ୍ ଜଗ୍ତ୍ଲାଗ୍ନେ ବଲ୍ ଣ୍ଡୁ ।”
27 And she said, “Yes, Lord, for even the little dogs eat of the crumbs that are falling from their lords’ table”;
ସେଲାମ୍ବୁଏ ଉତର୍ ବିକେ, “ଅ ମାପ୍ରୁ ଆତେନ୍ ସତ୍ ମାତର୍ ଗୁସୁଃଇଂ ଡିଗ୍ କଟ୍ ଆଲ ଲଃଲେଃକ୍ନେ ସାଉକାର୍ନେ ମୁଆଃସିଆ ଚଙ୍ଗ୍ନେ ବାଏ ।”
28 then answering, Jesus said to her, “O woman, great [is] your faith, let it be to you as you will”; and her daughter was healed from that hour.
ଜିସୁ ମେଁନେ ବ୍ନାଇର୍ନ୍ନିଆ ଉତର୍ ବିଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ନାନେ ମ୍ନାଃ ବିସ୍ବାସ୍, ନାନେ ଇକ୍ଚାରେ ସମାନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ । ଆତୁଆଃଆ ମେଁନେ ସେଲାଅ ନିମାଣ୍ଡା ଡିଙ୍ଗେ ।”
29 And having departed from there, Jesus came near to the Sea of Galilee, and having gone up to the mountain, He was sitting there,
ଆତ୍ ବାନ୍ ତାର୍ଚେ ଜିସୁ ଗାଲିଲୀନେ କେଣ୍ଡିଆ ଆଃଡ଼ା ଆଃଡ଼ା ୱେଚେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ କଣ୍ଡା ଆଡ଼ାତ୍ରା କକେ ।
30 and there came to Him great multitudes, having with them lame, blind, mute, maimed, and many others, and they cast them at the feet of Jesus, and He healed them,
ଗୁଲେମାନ୍ଦା ରେମୁଆଁଇଂ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ମେଁ ଡାଗ୍ରା ରିସିଙ୍ଗ୍ ଆର୍କେ । ମେଇଂ ଚଟା କାନା ଅଲେଙ୍ଗ୍ ଆୟାଣ୍ଡ୍ରେ ବାରି ଗୁଲେ ଆଃସିଲେଃକ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଂକେ ଡୁଙ୍ଗ୍ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଜିସୁନେ ଞ୍ଚବୁନ୍ଦେ ବଆର୍କେ ବାରି ଜିସୁ ମେଁ ସାପାରେକେ ନିମାଣ୍ଡା ଆଡିଙ୍ଗ୍କେ ।
31 so that the multitudes wondered, seeing mute ones speaking, maimed whole, lame walking, and blind seeing; and they glorified the God of Israel.
କନ୍ଦାଗୁଲା ବାସଙ୍ଗ୍ ୟାଏ, ଅଲେଙ୍ଗ୍ ଆୟାଣ୍ଡ୍ରେ ନିମାଣ୍ଡା ଡିଙ୍ଗ୍ଏ, ଚଟାଣ୍ଡ୍ରେ ଅଲେଙ୍ଗ୍ଏ ବାରି କାନାଣ୍ଡ୍ରେ ମ୍ମୁଆଃ କେୟାନେ କେଚେ ରେମୁଆଁଇଂ କାବା ଡିଂୱେଆର୍କେ ବାରି ଇଶ୍ରାୟେଲନେ ରେମୁଆଁଇଂ ଇସ୍ପର୍କେ ପ୍ରସଂସା ଡିଂଆର୍କେ ।
32 And Jesus having called near His disciples, said, “I have compassion on the multitude, because now three days they continue with Me, and they do not have what they may eat; and to let them away fasting I will not, lest they faint in the way.”
ଜିସୁ ସିସ୍ଇଂକେ ଡାଗ୍ରା ୱାଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ଏନ୍ ରେମୁଆଁଇଙ୍ଗ୍ ନ୍ସା ଆନେଙ୍ଗ୍କେ ଜାବର୍ ଲିବିସଃ ଲାଗେ ଡିଙ୍ଗ୍କେ । ମେଇଙ୍ଗ୍ ନେଙ୍ଗ୍ ଏତେ ଜିର୍ସି ଦିନା ଡିଙ୍ଗ୍ଗେ ନେଙ୍ଗ୍ ଏତେ ଲେଃଆର୍ଡିଙ୍କେ ମାତର୍ ଚଙ୍ଗ୍ନେସା ମେଃଡିଗ୍ ଣ୍ଡୁ । ମେଇଂ ମାଚଙ୍ଗ୍ଚେ ଆକ୍ବାନ୍ ୱିଗ୍ଲେ, ଡାଗ୍ଚେ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ଇକ୍ଚା ଣ୍ଡୁ ।”
33 And His disciples say to Him, “From where to us in a wilderness [will we get] so many loaves, as to fill so great a multitude?”
ସିସ୍ଇଂ ବାସଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ, “ଏନ୍ ବାଲିଲନ୍ନିଆ ଇନିନେ ଅଃକେନ୍ ରେମୁଆଁଇଂକେ ଆଃଚଙ୍ଗ୍ ନ୍ସା ନେ ଆଣ୍ଡିବାନ୍ ଚଙ୍ଗ୍ନେ ନେଅବାଏ?”
34 And Jesus says to them, “How many loaves do you have?” And they said, “Seven, and a few little fishes.”
ଜିସୁ ଆମେଇଂକେ ସାଲିଆକୁକେ “ପେନ୍ନିଆ ଉଡ଼ିକ୍ଲିଗ୍ ରୁଟି ଲେଃକେ?” ମେଇଙ୍ଗ୍ ବାସଙ୍ଗ୍କେ । “ନେଅରିଆ ଗୁକ୍ଲିଗ୍ ରୁଟି ଲେଃକେ ।” ବାରି ଇକୁଡ଼ା ସୁଗୁଆ ଡାଆଁ ଆଃଡ଼ ଲେଃକେ ।
35 And He commanded the multitudes to sit down on the ground,
ଜିସୁ ରେମୁଆଁଇଂକେ ତୁବଃ ଆଡ଼ାତ୍ରା କୁକ ନ୍ସା ବାସଙ୍ଗ୍କେ ।
36 and having taken the seven loaves and the fishes, having given thanks, He broke, and gave to His disciples, and the disciples [gave] to the multitude.
ଇଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ମେଁ ଆତେନ୍ ଗୁକ୍ଲିଗ୍ ରୁଟି ବାରି ଆଡ଼ ଡୁଙ୍ଗ୍ ୱେଚେ ଇସ୍ପର୍କେ ଦନ୍ୟବାଦ୍ ବିକେ ବାରି ଆତେନ୍ ରୁଟିକେ ମେତାଃ ମେତାଃ ପାକ୍ଚିଚେ ସିସ୍ଇଂକେ ବିକେ । ସିସ୍ଇଂ ଆତେନ୍ ରେମୁଆଁଇଂକେ ବାଟା ବିଃକେ ।
37 And they all ate, and were filled, and they took up what was over of the broken pieces seven baskets full,
ସାପା ରେମୁଆଁ ଚଙ୍ଗ୍ଚେ ସାନ୍ତି ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ ବାରି ସିସ୍ଇଂ ଲୁଆଁ ଲେଃକ୍ନେ କାଦି ଗୁକ୍ଲିଗ୍ ଆଣ୍ଡ୍ରାନ୍ନିଆ ବର୍ତି ଆଡିଙ୍ଗ୍ ଆର୍କେ ।
38 and those eating were four thousand men, apart from women and children.
ସେଲାମ୍ବୁଏ ବାରି ଗଡ଼େଇଂକେ ଆନ୍ତାର୍ଚେ ଅଁ ଅଜାର୍ ରେମୁଆଁ ଏନ୍ କାଦି ଚଙ୍ଗ୍ଲେଆର୍ଗେ ।
39 And having let away the multitudes, He went into the boat, and came to the borders of Magdala.
ଏନ୍ ଇଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ଜିସୁ ରେମୁଆଁଇଂକେ ନୁଆଁ ବିଚେ ତରାନ୍ନିଆ ଡେଃଚେ ମଗଦାନ ଇନି ୱେଗେ ।
