< Mark 4 >
1 And again He began to teach by the sea, and there was gathered to Him a great multitude, so that He, having gone into the boat, sat in the sea, and all the multitude was near the sea, on the land,
Unya siya nagsugod na usab sa pagtudlo daplin sa lanaw. Usa ka dako kaayo nga panon sa katawhan nagtigom mialirong kaniya, busa misakay siya ngadto sa usa ka sakayan ug gituklod ngadto sa lanaw, ug milingkod siya niini. Ang tanang panon anaa sa daplin sa tubig sa baybay.
2 and He taught them many things in allegories, and He said to them in His teaching:
Nagtudlo siya kanila ug daghang mga butang pinaagi sa mga sambingay, ug sa iyang pagtudlo, miingon siya kanila:
3 “Listen, behold, the sower went forth to sow;
“Paminaw, ang magpupugas miadto alang sa pagpugas.
4 and it came to pass, in the sowing, some fell by the way, and the birds of the sky came and devoured it;
Samtang siya nagpugas, ang ubang mga binhi nangahulog sa dalan, ug ang mga langgam miabot ug mituka kanila.
5 and other fell on the rocky ground, where it did not have much earth, and immediately it sprang forth, because of having no depth of earth,
Ang ubang mga binhi nahulog sa kabatoan, kung diin wala kaayo'y yuta. Dihadiha sila miturok, tungod ang yuta dili lawom.
6 and the sun having risen, it was scorched, and because of having no root it withered;
Apan sa dihang ang adlaw misubang, nangalawos sila tungod kay sila wala makagamot, ug sila nangalaya.
7 and other fell toward the thorns, and the thorns came up and choked it, and it gave no fruit;
Ang ubang mga binhi nahulog taliwala sa tunokong mga tanom. Ang tunokong mga tanom mitubo ug naglumos kanila. Kana nga binhi wala mibunga ug lugas.
8 and other fell to the good ground, and was giving fruit, coming up and increasing, and it was bearing, one thirty-fold, and one sixty, and one a hundred.”
Ang ubang mga binhi nahulog ngadto sa maayong yuta ug mihatag ug lugas sa pagturok ug pagtubo niini. Kana nga binhi mibunga ang uban 30, uban 60, ug ang uban 100 ka pilo kung unsa ang natanom.”
9 And He said to them, “He who is having ears to hear—let him hear.”
Siya miingon, “Si bisan kinsa nga adunay igdulongog aron mamati, tugoti siyang magpatalinghog.”
10 And when He was alone, those around Him, with the Twelve, asked Him of the allegory,
Sa dihang si Jesus nag-inusara, kadtong suod kaniya ug kauban ang napulo ug duha nangutana kaniya mahitungod sa mga sambingay.
11 and He said to them, “To you it has been given to know the secret of the Kingdom of God, but to those who are outside, in allegories are all the things done,
Siya miingon ngadto kanila, “Kaninyo gihatag ang mga kahibulongan sa gingharian sa Dios. Apan sambingay lamang alang niadtong tanan nga anaa sa gawas,
12 that seeing they may see and not perceive, and hearing they may hear and not understand, lest they may turn, and the sins may be forgiven them.”
aron nga sa dihang sila motan-aw, oo sila makakita, apan dili makakat-on, ug aron nga sa dihang sila maminaw, oo sila makadungog, apan dili makasabot, o kaha sila mobalik ug ang Dios mopasaylo kanila.”
13 And He says to them, “Have you not known this allegory? And how will you know all the allegories?
Siya miingon, “Wala ba kamo makasabot niini nga sambingay? Unsaon unya ninyo pagkasabot sa uban pa nga mga sambingay?
14 He who is sowing sows the word;
Ang magpupugas nagpugas sa pulong.
15 and these are they by the way where the word is sown: and whenever they may hear, Satan immediately comes, and he takes away the word that has been sown in their hearts.
Mao kini ang mga nahulog sa daplin sa dalan, diin ang pulong napugas. Sa pagkadungog nila niini, dihadiha dayon miabot si Satanas ug mikuha sa pulong nga gipugas kanila.
16 And these are they, in like manner, who are sown on the rocky ground: who, whenever they may hear the word, immediately receive it with joy,
Mao kini ang mga napugas sa batoon nga yuta, nga sa pagkadungog nila sa pulong, dihadiha dayon nagdawat niini uban ang kalipay;
17 and have no root in themselves, but are temporary; afterward tribulation or persecution having come because of the word, immediately they are stumbled.
Sila wala makagamot sa ilang kaugalingon, apan naglahutay lamang sa makadiyot; unya, sa dihang mipatigbabaw ang pagsulay o paglutos tungod sa pulong, sila mapandol dayon.
18 And these are they who are sown toward the thorns: these are they who are hearing the word,
Ang uban mao kadtong napugas taliwala sa tunokong mga tanom. Kini ang mga nakadungog sa pulong,
19 and the anxieties of this age, and the deceitfulness of the riches, and the desires concerning the other things, entering in, choke the word, and it becomes unfruitful. (aiōn )
apan ang kahangawa sa kalibotan, ang pagkamalimbongon sa mga bahandi, ug ang mga tinguha alang sa ubang mga butang, misulod ug milumos sa pulong, ug nahimo kining dili mabungahon. (aiōn )
20 And these are they who on the good ground have been sown: who hear the word, and receive, and bear fruit, one thirty-fold, and one sixty, and one a hundred.”
Kadtong napugas sa maayong yuta, mao kadto ang nakadungog sa pulong ug nagdawat niini ug naghatag kini sa bunga, ang uban 30, ug uban 60, ug ang uban 100 ka pilo kung unsa ang natanom.”
21 And He said to them, “Does the lamp come that it may be put under the measure, or under the bed—not that it may be put on the lampstand?
Si Jesus miingon kanila, “Magdala ba kamo ug lampara sa sulod sa balay aron ibutang kini ilalom sa usa ka basket, o ilalom sa higdaanan?” Dad-on ninyo kini sa sulod ug ibutang ninyo sa usa ka patunganan sa lampara.
22 For there is not anything hid that may not be revealed, nor was anything kept hid but that it may come to light.
Kay walay gitagoan, nga dili mahibaloan, ni ang tanang butang nga natago, nga dili madayag sa kahayag.
23 If any has ears to hear—let him hear.”
Kung bisan kinsa ang adunay igdulungog sa pagpamati, magpatalinghog siya.”
24 And He said to them, “Take heed what you hear; in what measure you measure, it will be measured to you; and to you who hear it will be added;
Siya miingon kanila, “Matnguni kung unsa ang inyong nadungog, kay ang sukdanan nga inyong gamiton, mao ang sukdanan nga madawat ninyo; ug mas labaw pa ang inyong makuha.
25 for whoever may have, there will be given to him, and whoever has not, also that which he has will be taken from him.”
Tungod kay si bisan kinsa ang anaa, pagahatagaan pa siya ug labaw pa, ug si bisan kinsa ang nawad-an, gikan kaniya pagakuhaon bisan pa kung unsa ang naangkon niya.”
26 And He said, “Thus is the Kingdom of God: as if a man may cast the seed on the earth,
Si Jesus miingon, “Ang gingharian sa Dios sama sa usa ka tawo nga nagpugas sa mga binhi sa yuta.
27 and may sleep, and may rise night and day, and the seed springs up and grows, he has not known how;
Matulog siya ug mobangon, gabii ug adlaw; ug ang binhi manalinsing ug mitubo, bisan wala siya makabalo kung giunsa.
28 for of itself the earth bears fruit, first a blade, afterward an ear, afterward full grain in the ear;
Ang yuta mamunga ug lugas sa iyang kaugalingon, mahauna ang dahon, unya ang uhay, unya ang matimgas nga lugas nga anaa sa uhay.
29 and whenever the fruit may yield itself, immediately he sends forth the sickle, because the harvest has come.”
Apan sa dihang ang lugas mahinog na, dihadiha dayon gipagawas niya ang garab tungod kay ang ting-ani miabot na.”
30 And He said, “To what may we liken the Kingdom of God, or in what allegory may we compare it?
Siya miingon, “Sa unsa nato ikatandi ang gingharian sa Dios ug unsa ang sambingay nga mahimo natong gamiton aron sa pagpasabot niini?
31 As a grain of mustard, which, whenever it may be sown on the earth, is less than any of the seeds that are on the earth;
Sama kini sa usa ka liso sa mustasa, nga sa dihang ipugas kini mao kini ang pinakagamay sa tanang mga liso nga gipugas sa yuta.
32 and whenever it may be sown, it comes up, and becomes greater than any of the herbs, and makes great branches, so that under its shade the birds of the sky are able to rest.”
Apan sa dihang gitanom na kini, mitubo kini ug nahimong labing dako labaw sa tanang mga tanom sa tanaman. Maghatag kini sa dagkong mga sanga, bisan gani ang mga langgam sa kalangitan makahimo sa ilang mga salag ilalom sa landong niini.”
33 And with many such allegories He was speaking to them the word, as they were able to hear,
Uban sa daghang mga sambingay nga sama niini gisulti niya ang pulong ngadto kanila, hangtod nga makahimo pa sila sa pagpatalinghog.
34 and without an allegory He was not speaking to them, and by themselves, to His disciples He was expounding all.
Apan wala siya magsulti kanila nga dili pinaagi sa usa ka sambingay. Apan sa tago gipasabot niya ang tanang mga butang sa iyang kaugalingong mga disipulo.
35 And He says to them on that day, evening having come, “We may pass over to the other side”;
Nianang adlawa, sa pag-abot sa kagabhion, siya miingon kanila, “Mangadto kita sa tabok.”
36 and having let away the multitude, they take Him up as He was in the boat, and other little boats were also with Him.
Busa gibiyaan nila ang panon. Ang mga disipulo nagdala kang Jesus uban kanila, sanglit atua na siya sa sakayan. Ang ubang mga sakayan uban usab kaniya.
37 And there comes a great storm of wind, and the waves were beating on the boat, so that it is now being filled,
Nagsugod didto ang usa ka mapintas nga unos inubanan sa paghangin, ug ang mga balod miguba sa sakayan, ug ang sakayan hapit na mapuno sa tubig.
38 and He Himself was on the stern, sleeping on the pillow, and they wake Him up, and say to Him, “Teacher, are You not caring that we perish?”
Apan si Jesus sa iyang kaugalingon anaa sa ulin, natulog nga nagaunlan. Gipukaw nila siya, nga nag-ingon, “Magtutudlo, wala ka bay pagpakabana nga hapit na kita mangamatay?”
39 And having awoken, He rebuked the wind and said to the sea, “Peace, be stilled”; and the wind stilled, and there was a great calm;
Mibangon siya, gibadlong ang hangin, ug miingon ngadto sa dagat, “Hilom, paghunong.” Ug ang hangin mihunong, ug adunay usa ka dakong kalinaw didto.
40 and He said to them, “Why are you so fearful? How have you no faith?”
Siya miingon kanila, “Nganong nangahadlok man kamo? Wala pa ba gihapon kamoy pagtuo?”
41 And they feared a great fear and said to one another, “Who, then, is this, that even the wind and the sea obey Him?”
Napuno sila sa dakong kahadlok ug sila miingon sa usag-usa, “Kinsa man kini, nga bisan ang hangin ug ang dagat nagatuman man kaniya?”