< Luke 9 >
1 And having called together His twelve disciples, He gave them power and authority over all the demons, and to cure diseases,
Unya ang Napulog-Duha iyang gipatigum, ug iyang gihatagan silag gahum ug pagbulot-an batok sa tanang mga yawa, ug sa pag-ayo sa mga sakit.
2 and He sent them to proclaim the Kingdom of God, and to heal the ailing.
Ug iyang gipaadto sila aron sa pagwali mahitungod sa gingharian sa Dios ug sa pagpang-ayo sa mga masakiton.
3 And He said to them, “Take nothing for the way, neither staff, nor leather pouch, nor bread, nor money; neither have two coats each;
"Ug siya miingon kanila, " Ayaw kamo pagdalag bisan unsa alang sa inyong panaw, bisan sungkod, o puyo, o tinapay, o kuwarta; ug ayaw kamo pagbaton ug duha kabuok kamisola.
4 and into whatever house you may enter, remain there, and depart from there;
Ug sa bisan unsang balaya nga inyong sak-an, pabilin kamo didto ug unya panglakaw kamo gikan didto.
5 and as many as may not receive you, going forth from that city, even the dust from your feet shake off, for a testimony against them.”
"Ug bisan diin gani kamo dili pagadawaton, inigpahawa ninyo sa maong lungsod, itaktak ninyo ang mga abog gikan sa inyong mga tiil ingon nga pagtutol batok kanila."
6 And going forth they were going through the several villages, proclaiming good news, and healing everywhere.
Ug nanglakaw sila ug nangadto sa mga kabalangayan, ug nanagwali sa Maayong Balita ug nagpang-ayo sa mga masakiton bisan diin.
7 And Herod the tetrarch heard of all the things being done by Him, and was perplexed, because it was said by some that John has been raised out of the dead,
Unya si Herodes nga gobernador nakadungog mahitungod sa tanang nangahimo; ug siya nalibog kay giingon man ugod sa uban nga kono si Juan gibanhaw gikan sa mga patay,
8 and by some that Elijah appeared, and by others, that a prophet, one of the ancients, was risen;
ug sa uban nga si Elias nahitungha, ug sa uban nga usa sa mga karaan profeta nabanhaw.
9 and Herod said, “I beheaded John, but who is this concerning whom I hear such things?” And he was seeking to see Him.
Ug si Herodes miingon, "Si Juan ako nang gipapunggotan sa ulo; apan kinsa man kini siya nga mahitungod kaniya nadungog ko kining mga butanga?" Ug naninguha siya sa pagtan-aw kang Jesus.
10 And the apostles having turned back, declared to Him how they did great things, and having taken them, He withdrew by Himself into a city called Bethsaida,
Ug sa paghiuli na sa mga apostoles, ilang gisugilon kaniya ang ilang mga nahimo. Ug iyang gidala sila ug mipahilit nga silasila ra ngadto sa usa ka lungsod nga ginganlan ug Betsaida.
11 and the multitudes having known followed Him, and having received them, He was speaking to them concerning the Kingdom of God, and He cured those having need of service.
Sa pagkasayud niini sa mga panon sa katawhan, sila miapas kaniya; ug sila gidawat niya nga mahinangpon ug iyang gisuginlan mahitungod sa gingharian sa Dios, ug iyang gipang-ayo ang mga nanagkinahanglan nga pagaayohon.
12 And the day began to decline, and the Twelve having come near, said to Him, “Let away the multitude, that having gone into the surrounding villages and the fields, they may lodge and may find provision, because here we are in a desolate place.”
Ug unya ang kahaponon misugod na; ug ang Napulog-Duha miduol ug miingon kaniya, "Palakta na ang panon sa katawhan aron mangadto sila sa mga kabalangayan ug sa mga kasikbitan nga kayutaan sa pagpangatulog didto ug sa pagpangitag makaon, kay ania kita dinhi niining dapit nga awaaw."
13 And He said to them, “You give them to eat”; and they said, “We have no more than five loaves and two fishes: except, having gone, we may buy food for all this people”;
Apan siya miingon kanila, "Kamoy maghatag kanilag makaon." Ug sila mitubag kaniya, "Aduna lamang kitay dili molabaw sa lima ka tinapay ug duha kabuok isda gawas hinoon kon mangadto kami sa pagpamalit ug pagkaon alang niining tanang mga tawo."
14 for they were about five thousand men. And He said to His disciples, “Cause them to recline in companies, in each fifty”;
Kay ang didto may mga lima ka libo ka mga lalaki. Ug siya miingon sa mga tinun-an, "Palingkora sila nga magpundokpundok, mga tagkalim-an ang matag-usa."
15 and they did so, and made all to recline;
Ug gihimo nila kini, ug ilang gipalingkod ang tanan.
16 and having taken the five loaves and the two fishes, having looked up to the sky, He blessed them, and broke, and was giving to the disciples to set before the multitude;
Ug sa nagkupot siya sa lima ka tinapay ug sa duha kabuok isda, siya miyahat sa langit ug nagpasalamat, ug kini iyang gipikaspikas ug gihatag ngadto sa iyang mga tinun-an aron idulot ngadto sa panon sa katawhan.
17 and they ate, and were all filled, and there was taken up what was over to them of broken pieces, twelve baskets.
Ug ang tanan nangaon ug nangabusog. Ug ilang gihipos ang nahibilin nga mga tipik, nga napulog-duha ka bukag.
18 And it came to pass, as He is praying alone, the disciples were with Him, and He questioned them, saying, “Who do the multitudes say I am?”
Ug nahitabo nga sa nag-ampo siya nga nag-inusara, ang iyang mga tinun-an uban kaniya. Ug siya nangutana kanila, "Sumala sa sulti sa mga tawo, kinsa man kono ako?"
19 And they answering said, “John the Immerser; and others, Elijah; and others, that a prophet, one of the ancients, was risen”;
Ug sila mitubag nga nag-ingon, "Si Juan nga Bautista kono; apan ang uban nagaingon nga si Elias kono; ug ang uban pa, nga kono usa sa mga karaang profeta nabanhaw."
20 and He said to them, “And you—who do you say I am?” And Peter answering said, “The Christ of God.”
Ug siya miingon kanila, "Apan kamo, unsa may inyong sulti, kinsa man ako?" Ug si Pedro mitubag, "Ang Cristo sa Dios."
21 And having charged them, He commanded [them] to say this to no one,
Apan iyang gitugon ug gibaoran sila nga walay bisan kinsa nga ilang suginlan niini.
22 saying, “It is necessary for the Son of Man to suffer many things, and to be rejected by the elders, and chief priests, and scribes, and to be killed, and to be raised the third day.”
Ug siya miingon, "Ang Anak sa Tawo kinahanglan magaantus sa daghang mga butang, ug igasalikway siya sa mga anciano ug sa mga sacerdote nga punoan ug sa mga escriba, ug pagapatyon, ug sa ikatulo ka adlaw pagabanhawon siya."
23 And He said to all, “If anyone wills to come after Me, let him disown himself, and take up his cross daily, and follow Me;
Ug siya miingon sa tanan, "Kon adunay buot mosunod kanako, kinahanglan magdumili siya sa iyang kaugalingon ug magpas-an sa iyang krus matag-adlaw ug magasunod kanako.
24 for whoever may will to save his life will lose it, and whoever may lose his life for My sake, he will save it;
Kay bisan kinsa nga buot magpatunhay sa iyang kinabuhi kawagtangan hinoon siya niini; ug bisan kinsa nga magawagtang sa iyang kinabuhi tungod kanako, magapatunhay niini.
25 for what is a man profited, having gained the whole world, and having lost or having forfeited himself?
Kay unsa may kapuslanan alang sa usa ka tawo kon maangkon niya ang tibuok kalibutan nga pagawagtangan o pagapildihan niya sa iyang kaugalingon?
26 For whoever may be ashamed of Me and of My words, of this one will the Son of Man be ashamed when He may come in His glory, and the Father’s, and the holy messengers’;
Kay bisan kinsa nga magakaulaw tungod kanako ug sa akong mga pulong, siya igakaulaw man sa Anak sa Tawo inig-abut niya diha sa iyang himaya ug sa himaya sa Amahan ug sa mga balaang manolunda.
27 and I say to you, truly, there are certain of those standing here who will not taste of death until they may see the Kingdom of God.”
Apan sa pagkatinuod suginlan ko kamo nga adunay mga nanagbarug karon dinhi nga dili una patilawon ug kamatayon samtang dili pa sila makakita sa gingharian sa Dios."
28 And it came to pass, after these words, as it were eight days, that having taken Peter, and John, and James, He went up to the mountain to pray,
Ug unya sa may mga walo ka adlaw tapus niining mga pulonga, iyang gidala uban kaniya sila si Pedro ug si Juan ug si Santiago, ug mitungas sa ibabaw sa bukid aron sa pag-ampo.
29 and it came to pass, in His praying, the appearance of His face became altered, and His clothing became flashing white.
Ug sa nag-ampo siya, nausab ang panagway sa iyang nawong ug ang iyang mga sapot misidlak sa kaputi.
30 And behold, two men were speaking together with Him, who were Moses and Elijah,
Ug tan-awa, dihay nakigsulti kaniya nga duha ka tawo, si Moises ug si Elias,
31 who having appeared in glory, spoke of His outgoing that He was about to fulfill in Jerusalem,
nga mipakita nga mahimayaon ug nanagsulti mahitungod sa kamatayon ni Jesus nga iyang mahiaguman didto sa Jerusalem.
32 but Peter and those with him were heavy with sleep, and having awoken, they saw His glory, and the two men standing with Him.
Ug nanagduka sila si Pedro ug ang iyang mga kauban, apan sa ilang paghigmata nakita nila ang iyang himaya ug ang duha ka tawo nga nagtindog uban kaniya.
33 And it came to pass, in their parting from Him, Peter said to Jesus, “Master, it is good to us to be here; and we may make three shelters: one for You, and one for Moses, and one for Elijah,” not knowing what he says:
Ug samtang kining mga tawhana nanagpamahawa gikan kang Jesus, si Pedro miingon kaniya, "Magtutudlo, maayo gayud nga ania kami dinhi. Magbuhat kamig tulo ka payag, usa alang kanimo, usa alang kang Moises, ug usa alang kang Elias." Siya namulong niini nga wala makasabut sa iyang gisulti.
34 and as he was speaking these things, there came a cloud, and overshadowed them, and they feared in their entering into the cloud,
Ug samtang nagsulti pa siya niini, mitungha ang usa ka panganud ug mitabon kanila, ug sila nangalisang sa pagsulod nila sa panganud.
35 and a voice came out of the cloud, saying, “This is My Son, the Beloved; hear Him”;
"Ug gikan sa panganud dihay tingog nga miabut nga nag-ingon, " Mao kini ang akong Anak, ang akong Pinili; patalinghugi ninyo siya!
36 and when the voice was past, Jesus was found alone; and they were silent, and declared to no one in those days anything of what they have seen.
Ug sa nakasulti na ang tingog, si Jesus nakita nga siya na lamang usa. Ug sila nagpakahilum ug niadtong mga adlawa walay bisan kinsa nga ilang gisuginlan mahitungod sa ilang nakita.
37 And it came to pass on the next day, they having come down from the mountain, a great multitude met Him there,
Ug sa pagkasunod nga adlaw, sa paghilugsong na nila gikan sa bukid, si Jesus gisugat sa usa ka dakung panon sa katawhan.
38 and behold, a man from the multitude cried out, saying, “Teacher, I implore You, look on my son, because he is my only begotten;
Ug dihay usa ka tawo sa panon nga misinggit, "Magtutudlo, mangamuyo ako kanimo nga imo untang tan-awon ang akong anak nga lalaki, kay siya bugtong ko rang anak.
39 and behold, a spirit takes him, and suddenly he cries out, and it convulses him, with foaming, and it hardly departs from him, bruising him,
Siya pagadakpon sa usa ka espiritu ug sa kalit motiyabaw siya; ug pagalubaglubagon ug palit-aron siya niini hangtud magapabola siya sa baba; ug kosokosohon siya ug halus dili kini mobiya kaniya.
40 and I implored Your disciples that they might cast it out, and they were not able.”
Ug gihangyo ko ang imong mga tinun-an sa pagpagula unta niini, apan sila wala makahimo."
41 And Jesus answering said, “O generation, unsteadfast and perverse, until when will I be with you, and endure you? Bring your son near here”;
Ug si Jesus mitubag, "O dili masinaligon ug sukwahi nga kaliwatan, unsa ba kataas sa panahon nga gikinahanglan pa sa akong pagpakig-uban kaninyo ug pag-antus kaninyo? Dad-a dinhi ang imong anak."
42 and as he is yet coming near, the demon threw him down, and convulsed [him], and Jesus rebuked the unclean spirit, and healed the youth, and gave him back to his father.
Ug samtang ang bata nagsingabut, siya gikosokoso ug gilubaglubag ug gipalit-ad sa yawa. Apan gibadlong ni Jesus ang mahugawng espiritu, ug ang bata iyang giayo ug giuli ngadto sa amahan niya.
43 And they were all amazed at the greatness of God, and while all are wondering at all things that Jesus did, He said to His disciples,
Ug ang tanan nanghitingala sa pagkadaku sa Dios.
44 “Lay to your ears these words, for the Son of Man is about to be delivered up into the hands of men.”
"Ipatidlum kining mga pulonga diha sa inyong mga dalunggan, nga ang Anak sa Tawo igatugyan ngadto sa mga kamot sa mga tawo."
45 And they were not knowing this saying, and it was veiled from them, that they might not perceive it, and they were afraid to ask Him about this saying.
Apan wala sila makasabut niining sultiha ug gililong kini kanila aron dili nila masabtan, ug sila nahadlok sa pagpangutana kaniya mahitungod niining sultiha.
46 And there entered a reasoning among them, this—who may be greater of them.
Ug nahitabo ang usa ka paglalisay nila sa pagsuta kon kinsa kanila ang labing daku.
47 And Jesus having seen the reasoning of their heart, having taken hold of a child, set him beside Him,
Apan sa pagkasabut ni Jesus sa ilang gilalisan nga diha sa ilang mga kasingkasing, iyang gikuha ang usa ka gamayng bata ug iyang gipatupad kini kaniya,
48 and said to them, “Whoever may receive this child in My Name, receives Me, and whoever may receive Me, receives Him who sent Me, for he who is least among you all—he will be great.”
ug miingon siya kanila, "Bisan kinsa nga tungod sa akong ngalan magadawat niining gamayng bata, magadawat kanako; ug bisan kinsa nga magadawat kanako, magadawat kaniya nga mao ang nagsugo kanako; kay ang labing diyutay kaninyong tanan mao ang daku."
49 And John answering said, “Master, we saw a certain one casting forth the demons in Your Name, and we forbade him, because he does not follow with us”;
Ug si Juan mitubag, "Magtutudlo, dihay tawo nga among nakita nga nagpagulag mga yawa pinaagi sa imong ngalan, ug amo siyang gidid-an kay wala man siya magasunod uban kanamo."
50 and Jesus said to him, “Do not forbid, for he who is not against us, is for us.”
Apan si Jesus miingon kaniya, "Ayaw siya pagdid-i; kay ang dili batok kaninyo, dapig kaninyo."
51 And it came to pass, in the completing of the days of His being taken up, that He fixed His face to go on to Jerusalem,
Ug sa nagkahiduol na ang mga adlaw nga siya pagabayawon, iyang gituyo sa malig-on gayud nga siya moadto sa Jerusalem. Ug dihay mga sinugo nga iyang gipauna kaniya,
52 and He sent messengers before His face, and having gone on, they went into a village of Samaritans, to make ready for Him,
nga nanagpangadto ug misulod sa usa ka balangay sa mga Samarianhon, aron sa pag-andam alang kaniya.
53 and they did not receive Him, because His face was going on to Jerusalem.
Apan ang mga tawo didto nanagdumili sa pagdawat kaniya kay sa malig-on gayud iya mang gitinguha ang pag-adto sa Jerusalem.
54 And His disciples James and John having seen, said, “Lord, will You [that] we may command fire to come down from Heaven, and to consume them, as Elijah also did?”
Ug sa pagkakita niini sa iyang mga tinun-an nga si Santiago ug si Juan, sila miingon kaniya, "Ginoo, buot ka ba nga among ingnon ang kalayo sa pagkanaug gikan sa langit ug sa pag-ut-ot kanila?"
55 And having turned, He rebuked them and said, “You have not known of what spirit you are,
Apan siya miliso ug iyang gibadlong sila ug miingon, "Wala kamo masayud unsang espirituha ang inyong gipakig-ambitan, kay ang Anak sa Tawo mianhi dili aron sa paglaglag sa kinabuhi sa mga tawo kondili sa pagluwas kanila."
56 for the Son of Man did not come to destroy men’s lives, but to save”; and they went on to another village.
Ug sila mipadayon ngadto sa laing balangay.
57 And it came to pass, as they are going on in the way, a certain one said to Him, “I will follow You wherever You may go, Lord”;
Ug sa nanaglakaw sila sa dalan, diha pay usa ka tawo nga miingon kaniya, "Mosunod ako kanimo bisan asa ikaw moadto."
58 and Jesus said to him, “The foxes have holes, and the birds of the sky places of rest, but the Son of Man has nowhere He may recline the head.”
Si Jesus mitubag kaniya, "Ang mga milo adunay kalobluban, ug ang mga langgam sa kalangitan adunay kabatugan; apan ang Anak sa Tawo walay dapit nga kapahulayan sa iyang ulo."
59 And He said to another, “Follow Me”; and he said, “Lord, permit me, having gone away, to first bury my father”;
Ug dihay usa nga iyang giingnan, "Sumunod ka kanako." Apan kini mitubag kaniya, "Ginoo, tugoti una ako sa pag-adto ug paglubong sa akong amahan."
60 and Jesus said to him, “Permit the dead to bury their own dead, and you, having gone away, publish the Kingdom of God.”
Apan si Jesus miingon kaniya, "Pasagdi ang mga patay ngua maoy magalubong sa ilang kaugalingong mga minatay; apan sa imong bahin, lumakaw ka ug imantala mo ang gingharian sa Dios."
61 And another also said, “I will follow You, Lord, but first permit me to take leave of those in my house”;
Ug dihay lain nga miingon kaniya, "Ginoo, mosunod ako kanimo, apan tugoti una ako sa pagpa-namilit kanila nga atua sa akong panimalay."
62 and Jesus said to him, “No one having put his hand on a plow, and looking back, is fit for the Kingdom of God.”
Si Jesus mitubag kaniya, "Walay tawo nga angayan alang sa gingharian sa Dios kon kini siya, sa nagakupot na sa daro, molingi pa sa likod."