Luke 2
1 And it came to pass in those days, there went forth a decree from Caesar Augustus that all the world be registered—
Um þetta leyti fyrirskipaði rómverski keisarinn, Ágústus, að manntal skyldi tekið um allt Rómaveldi.
2 this census first came to pass when Quirinius was governor of Syria—
Þetta fyrsta manntal var gert þegar Kýreníus var landstjóri á Sýrlandi.
3 and all were going to be registered, each to his proper city,
Þess vegna urðu allir að fara til ættborgar sinnar og láta skrá sig þar.
4 and Joseph also went up from Galilee, out of the city of Nazareth, to Judea, to the city of David, that is called Beth-Lehem, because of his being of the house and family of David,
Þar sem Jósef var af ætt Davíðs konungs, varð hann að fara frá heimabæ sínum, Nasaret í Galíleu, til Betlehem í Júdeu, hinnar fornu borgar Davíðs,
5 to register himself with Mary his betrothed wife, being with Child.
ásamt Maríu unnustu sinni sem þá var að því komin að eiga barn.
6 And it came to pass, in their being there, the days were fulfilled for her bringing forth,
Meðan þau voru í Betlehem, fæddi hún sitt fyrsta barn og var það drengur. Hún vafði hann reifum og lagði hann í jötu, því ekkert rúm var fyrir þau í gistihúsinu.
7 and she brought forth her Son—the firstborn, and wrapped Him up, and laid Him down in the manger, because there was not a place for them in the guest-chamber.
8 And there were shepherds in the same region, lodging in the field and keeping the night-watches over their flock,
Þessa sömu nótt voru fjárhirðar á völlunum utan við þorpið og gættu hjarðar sinnar.
9 and behold, a messenger of the LORD stood over them, and the glory of the LORD shone around them, and they feared [with] a great fear.
Allt í einu birtist þeim engill og ljóminn af dýrð Drottins lýsti upp umhverfið. Hirðarnir urðu skelkaðir,
10 And the messenger said to them, “Do not fear, for behold, I bring you good news of great joy that will be to all the people,
en engillinn hughreysti þá og sagði: „Verið óhræddir! Ég flyt ykkur miklar gleðifréttir sem berast eiga öllum mönnum:
11 because today in the city of David a Savior was born to you, who is Christ the LORD!
Frelsari ykkar, sjálfur konungurinn Kristur, fæddist í nótt í Betlehem!
12 And this [is] the sign to you: you will find a Baby wrapped up, lying in the manger.”
Þið munuð finna reifabarn, liggjandi í jötu – það er hann!“
13 And suddenly there came with the messenger a multitude of the heavenly host, praising God, and saying,
Um leið var með englunum fjöldi annarra engla – herskarar himnanna – og þeir lofuðu Guð og sungu:
14 “Glory in the highest to God, and on earth peace, among men—good will!”
„Dýrð sé Guði í upphæðum og friður á jörðu með öllum þeim sem hann elskar.“
15 And it came to pass, when the messengers were gone away from them to the heavens, that the men, the shepherds, said to one another, “We may indeed go over to Beth-Lehem and see this thing that has come to pass, that the LORD made known to us!”
Þegar englarnir voru farnir aftur til himna, sögðu hirðarnir hver við annan: „Flýtum okkur til Betlehem og sjáum þennan stórkostlega atburð, sem Drottinn hefur sagt okkur frá!“
16 And they came, having hurried, and found both Mary, and Joseph, and the Baby lying in the manger,
Þeir hlupu til þorpsins og fundu bæði Maríu, Jósef og barnið í jötunni.
17 and having seen, they made known abroad concerning the saying spoken to them concerning the Child.
Fjárhirðarnir sögðu síðan öllum hvað gerst hafði og hvað engillinn hafði sagt þeim um þetta barn.
18 And all who heard [it] wondered concerning the things spoken to them by the shepherds;
Allir sem heyrðu frásögn hirðanna, undruðust mjög,
19 and Mary was preserving all these things, pondering [them] in her heart;
en María lagði allt þetta vel á minnið og hugleiddi það með sjálfri sér.
20 and the shepherds turned back, glorifying and praising God for all those things they heard and saw, as it was spoken to them.
Fjárhirðarnir fóru nú aftur út í hagann og lofuðu Guð fyrir allt sem þeir höfðu heyrt og séð, og engillinn hafði sagt þeim.
21 And when eight days were fulfilled to circumcise the Child, then was His Name called Jesus, having been so called by the messenger before His being conceived in the womb.
Að átta dögum liðnum var drengurinn umskorinn og gefið nafnið Jesús, eins og engillinn nefndi hann, áður en hann var getinn í móðurlífi.
22 And when the days of their purification were fulfilled, according to the Law of Moses, they brought Him up to Jerusalem, to present to the LORD,
Þegar tími var kominn til að María færði hreinsunarfórn í musterinu, eins og lög Móse krefjast þegar barn hefur fæðst, fóru foreldrar Jesú með hann upp til Jerúsalem til að færa hann Drottni.
23 as it has been written in the Law of the LORD: “Every male opening a womb will be called holy to the LORD,”
Guð segir svo í þessum lögum: „Ef kona fæðir dreng fyrstan barna sinna, skal hann helgaður Drottni.“
24 and to give a sacrifice, according to that said in the Law of the LORD: “A pair of turtle-doves, or two young pigeons.”
Um leið færðu foreldrar Jesú einnig hreinsunarfórnina, sem lögin kröfðust, en hún varð annað hvort að vera tvær turtildúfur eða tvær ungar dúfur.
25 And behold, there was a man in Jerusalem whose name [is] Simeon, and this man is righteous and devout, looking for the comforting of Israel, and the Holy Spirit was on him,
Í Jerúsalem bjó maður sem Símeon hét. Hann var góður maður og guðrækinn, fylltur heilögum anda og vænti komu Krists, konungsins, sem Guð hafði lofað að senda.
26 and it has been divinely told him by the Holy Spirit—not to see death before he may see the Christ of the LORD.
Heilagur andi hafði gert honum ljóst að hann mundi ekki deyja fyrr en hann hefði fengið að sjá konunginn Krist.
27 And he came in the Spirit into the temple, and in the parents bringing in the child Jesus, for their doing according to the custom of the Law regarding Him,
Þennan dag hafði hann einmitt fengið vísbendingu frá heilögum anda um að fara í helgidóminn. Þangað kom hann er María og Jósef komu með barnið til að færa það Drottni, eins og lögin mæltu fyrir um.
28 then he took Him in his arms, and blessed God, and he said,
Símeon tók barnið í fang sér og lofaði Guð.
29 “Now You send Your servant away, O LORD, according to Your word, in peace,
Hann sagði: „Drottinn, nú get ég glaður dáið, því ég hef séð þann sem þú lofaðir að ég skyldi sjá. Ég hef augum litið frelsara heimsins!
30 because my eyes saw Your salvation,
31 which You prepared before the face of all the peoples,
32 a light to the uncovering of nations, and the glory of Your people Israel.”
Hann er ljósið, sem lýsa mun þjóðunum, og hann verður vegsemd þjóðar þinnar Ísrael.“
33 And Joseph and His mother were wondering at the things spoken concerning Him,
Jósef og María stóðu hjá og hlustuðu undrandi á það sem Símeon sagði um Jesú.
34 and Simeon blessed them and said to His mother Mary, “Behold, this [One] is set for the falling and rising again of many in Israel, and for a sign spoken against—
Símeon blessaði þau en sagði síðan við Maríu: „Sverð mun nísta sál þína, því margir í Ísrael munu hafna þessu barni og það mun verða þeim til falls, en öðrum verður hann uppspretta gleðinnar. Þannig mun afstaða og hugsanir margra koma fram í ljósið.“
35 (and also a sword will pass through your own soul)—that the reasonings of many hearts may be revealed.”
36 And there was Anna, a prophetess, daughter of Phanuel, of the tribe of Asher, she was much advanced in days, having lived with a husband seven years from her virginity,
Spákona nokkur, Anna að nafni, var einnig stödd í musterinu þennan dag. Hún var Fanúelsdóttir og af ætt Assers. Hún var orðin háöldruð og hafði verið ekkja í áttatíu og fjögur ár eftir sjö ára búskap. Hún fór aldrei út úr musterinu, heldur dvaldist þar dag og nótt. Hún helgaði líf sitt Guði og lofaði hann með bænahaldi og föstu.
37 and she [is] a widow of about eighty-four years, who did not depart from the temple, serving with fasts and supplications, night and day,
38 and she, at that hour, having come in, was confessing, likewise, to the LORD, and was speaking concerning Him to all those looking for redemption in Jerusalem.
Nú kom hún þar að sem Símeon var að tala við Maríu og Jósef og byrjaði einnig að þakka Guði. Hún tók að segja öllum í Jerúsalem, sem væntu komu frelsarans, að Kristur væri loksins kominn.
39 And when they completed all things according to the Law of the LORD, they turned back to Galilee, to their city of Nazareth;
Þegar foreldrar Jesú höfðu gert allt sem lögin kröfðust, fóru þau aftur heim til Nasaret í Galíleu.
40 and the Child grew and was strengthened in spirit, being filled with wisdom, and the grace of God was on Him.
Drengurinn óx og þroskaðist og Guð blessaði hann.
41 And His parents were going yearly to Jerusalem, at the Celebration of the Passover,
Foreldrar Jesú fóru ár hvert til Jerúsalem á páskahátíðina, og þegar Jesús var tólf ára, fékk hann i fyrsta skipti að fara með.
42 and when He became twelve years old, they having gone up to Jerusalem according to the custom of the celebration,
43 and having finished the days, in their returning the child Jesus remained behind in Jerusalem, and Joseph and His mother did not know,
Þegar lagt var af stað heim til Nasaret, að hátíðahöldunum loknum, varð Jesús eftir í Jerúsalem. Fyrsta dag heimferðarinnar söknuðu María og Jósef hans ekki,
44 and having supposed Him to be in the company, they went a day’s journey, and were seeking Him among the relatives and among the acquaintances,
því að þau héldu að hann væri meðal kunningja sem áttu samleið. En þegar hann skilaði sér ekki um kvöldið, fóru þau að leita hans meðal vina og ættingja.
45 and having not found Him, they turned back to Jerusalem seeking Him.
Leitin varð árangurslaus, og því sneru þau aftur til Jerúsalem til að leita hans þar.
46 And it came to pass, after three days they found Him in the temple, sitting in the midst of the teachers, both hearing them and questioning them,
Þau fundu hann ekki fyrr en eftir þrjá daga. Þá sat hann í musterinu meðal lögvitringanna og ræddi við þá háleit málefni. Undruðust allir skilning hans og svör.
47 and all those hearing Him were astonished at His understanding and answers.
48 And having seen Him, they were amazed, and His mother said to Him, “Child, why did You do this to us? Behold, Your father and I, sorrowing, were seeking You.”
Foreldrar hans vissu ekki sitt rjúkandi ráð: „Elsku drengurinn minn, “sagði móðir hans, „af hverju gerðirðu okkur þetta? Við faðir þinn vorum dauðhrædd um þig og höfum leitað þín um allt!“
49 And He said to them, “Why [is it] that you were seeking Me? Did you not know that it is necessary for Me to be in the things of My Father?”
„Hvers vegna voruð þið að leita að mér?“spurði hann, „vissuð þið ekki að mér bar að vera í musterinu, húsi föður míns?“
50 And they did not understand the saying that He spoke to them,
En þau skildu ekki við hvað hann átti.
51 and He went down with them, and came to Nazareth, and He was subject to them, and His mother was keeping all these sayings in her heart,
Síðan fór hann með þeim heim til Nasaret og var þeim hlýðinn, en móðir hans lagði alla þessa atburði vel á minnið.
52 and Jesus was advancing in wisdom, and in stature, and in favor with God and men.
Jesús óx að visku og vexti og allir elskuðu hann, bæði Guð og menn.
