< Genesis 30 >
1 And Rachel sees that she has not borne to Jacob, and Rachel is envious of her sister, and says to Jacob, “Give me sons, and if there is none—I die.”
Sa pagkakita ni Raquel nga wala siya makabaton ug mga anak kang Jacob, nasina siya sa iyang igsoong babaye. Miingon siya kang Jacob, “Hatagi ako ug mga anak, o mamatay ako.”
2 And Jacob’s anger burns against Rachel, and he says, “Am I in stead of God who has withheld from you the fruit of the womb?”
Hilabihan ang kasuko ni Jacob kang Raquel. Miingon siya, “Anaa ba ako sa dapit sa Dios, nga nagpugong kanimo sa pagbaton ug mga anak?”
3 And she says, “Behold, my handmaid Bilhah, go in to her, and she bears on my knees, and I am built up, even I, from her”;
Miingon siya, “Tan-awa, ania ang akong sulugoon nga si Bilha. Pakigdulog kaniya, aron makapanganak siya diha sa akong tuhod, ug makabaton ako ug mga anak pinaagi kaniya.”
4 and she gives Bilhah her maidservant to him for a wife, and Jacob goes in to her;
Busa gihatag niya ang iyang sulugoon nga si Bilha ingon nga asawa, ug si Jacob nakigdulog kaniya.
5 and Bilhah conceives, and bears a son to Jacob,
Nagmabdos si Bilha ug nanganak ug batang lalaki alang kang Jacob.
6 and Rachel says, “God has decided for me, and has also listened to my voice, and gives a son to me”; therefore she has called his name Dan.
Unya miingon si Raquel, “Midapig ang Dios kanako. Naminaw siya sa akong pag-ampo ug gihatagan ako ug usa ka anak nga lalaki.” Tungod niini ginganlan niya siya ug Dan.
7 And Bilhah, Rachel’s maidservant, conceives again, and bears a second son to Jacob,
Nagmabdos usab ang sulugoon ni Raquel nga si Bilha, ug nanganak sa ikaduhang anak nga lalaki alang kang Jacob.
8 and Rachel says, “With wrestlings of God I have wrestled with my sister, indeed, I have prevailed”; and she calls his name Napthali.
Si Raquel miingon, “Pinaagi sa pagpakiglayog nga hilabihan nakiglayog ako sa akong igsoong babaye ug nagmadaogon ako.” Ginganlan niya siya ug Neptali.
9 And Leah sees that she has ceased from bearing, and she takes Zilpah her maidservant, and gives her to Jacob for a wife;
Sa pagkakita ni Lea nga mihunong na siya sa pagpanganak, gikuha niya si Zilpa, nga iyang sulugoon, ug gihatag siya kang Jacob ingon nga asawa.
10 and Zilpah, Leah’s maidservant, bears a son to Jacob,
Ang sulugoon ni Lea nga si Zilpa, nanganak ug batang lalaki kang Jacob.
11 and Leah says, “A troop is coming”; and she calls his name Gad.
Miingon si Lea, “Palaran kini!” busa ginganlan niya siya ug Gad.
12 And Zilpah, Leah’s maidservant, bears a second son to Jacob,
Unya si Zilpa, ang sulugoon ni Lea, nanganak sa ikaduhang batang lalaki alang kang Jacob.
13 and Leah says, “Because of my happiness, for daughters have pronounced me blessed”; and she calls his name Asher.
Miingon si Lea, “Malipayon ako! Kay ang mga anak nga babaye magtawag kanako nga malipayon.” Busa ginganlan niya siya ug Aser.
14 And Reuben goes in the days of wheat-harvest, and finds love-apples in the field, and brings them to his mother Leah, and Rachel says to Leah, “Please give to me of the love-apples of your son.”
Milakaw si Ruben sa mga adlaw nga ting-ani sa trigo ug nakakaplag siya ug mandragora sa uma. Gidala niya kini ngadto sa iyang inahan nga si Lea. Unya miingon si Raquel ngadto kang Lea, “Hatagi ako sa pipila ka mandragora sa imong anak nga lalaki.”
15 And she says to her, “Is your taking my husband a little thing, that you have also taken the love-apples of my son?” And Rachel says, “He therefore lies with you tonight, for your son’s love-apples.”
Miingon si Lea ngadto kaniya, “Diyutay lamang ba kini nga butang alang kanimo, nga gikuha mo usab ang akong bana? Unya gusto mo usab kuhaon ang mandragora sa akong anak nga lalaki?” Miingon si Raquel, “Kung ingon niana man, makadulog siya kanimo karong gabhiona, baylo sa mandragora sa imong anak nga lalaki.”
16 And Jacob comes in from the field at evening; and Leah goes to meet him and says, “You come in to me, for [in] hiring I have hired you with my son’s love-apples”; and he lies with her during that night.
Miabot si Jacob gikan sa uma nianang gabhiona. Migawas si Lea aron sa pagsugat kaniya ug miingon, “Kinahanglang makigdulog ka kanako karong gabhiona, kay gisuholan ko ikaw pinaagi sa mandragora sa akong anak.” Busa nakigdulog si Jacob kang Lea nianang gabhiona.
17 And God listens to Leah, and she conceives, and bears a son to Jacob, a fifth,
Gidungog sa Dios si Lea, ug nagmabdos siya ug nanganak sa ikalimang anak nga lalaki alang kang Jacob.
18 and Leah says, “God has given my hire, because I have given my maidservant to my husband”; and she calls his name Issachar.
Miingon si Lea, “Gihatag sa Dios kanako ang akong balos, tungod kay akong gihatag ang akong sulugoon nga babaye sa akong bana.” Ginganlan niya siya ug Isacar.
19 And Leah conceives again, and she bears a sixth son to Jacob,
Nagmabdos pag-usab si Lea ug nanganak sa ikaunom nga anak nga lalaki alang kang Jacob.
20 and Leah says, “God has endowed me—a good dowry; this time my husband dwells with me, for I have borne six sons to him”; and she calls his name Zebulun;
Miingon si Lea, “Naghatag ang Dios kanako ug usa ka maayong gasa. Karon pasidunggan na ako sa akong bana, tungod kay gianak ko man alang kaniya ang unom ka batang lalaki.” Ginganlan niya siya ug Zebulun.
21 and afterward she has borne a daughter, and calls her name Dinah.
Pagkahuman niana nanganak siya ug batang babaye ug ginganlan siya ug Dina.
22 And God remembers Rachel, and God listens to her, and opens her womb,
Nahinumdom ang Dios kang Raquel ug naminaw kaniya. Gitugot sa Dios nga magmabdos siya.
23 and she conceives and bears a son, and says, “God has gathered up my reproach”;
Nagmabdos siya ug nanganak sa usa ka batang lalaki. Miingon siya, “Gikuha sa Dios ang akong kaulaw.”
24 and she calls his name Joseph, saying, “YHWH is adding to me another son.”
Ginganlan niya siya ug Jose, nga nag-ingon, “Si Yahweh nagdugang kanako ug usa ka anak nga lalaki.”
25 And it comes to pass, when Rachel has borne Joseph, that Jacob says to Laban, “Send me away, and I go to my place, and to my land;
Human manganak si Raquel kang Jose, miingon si Jacob kang Laban, “Palakwa ako, aron nga makauli na ako sa akong kaugalingong panimalay ug sa akong nasod.
26 give up my wives and my children, for whom I have served you, and I go; for you have known my service which I have served you.”
Ihatag kanako ang akong mga asawa ug ang akong mga anak nga akong gialagaran kanimo, ug tugoti ako sa paglakaw, kay nasayod ka sa pag-alagad nga gialagad ko kanimo.”
27 And Laban says to him, “Now if I have found grace in your eyes—I have observed diligently that YHWH blesses me for your sake.”
Miingon si Laban kaniya, “Kung makakaplag ako karon ug kalooy sa imong mga mata, hulat usa, tungod kay akong nasayran pinaagi sa panagna nga gipanalanginan ako ni Yahweh tungod kanimo.”
28 He also says, “Define your hire to me, and I give.”
Unya miingon siya, “Ibungat ang imong mga suhol, ug pagabayaran ko kini.”
29 And he says to him, “You have known that which I have served you [in], and that which your substance was with me;
Si Jacob miingon kaniya, “Nasayod ka kung giunsa ko ikaw pag-alagad, ug kung giunsa ko ang kahimtang sa imong mga kahayopan.
30 for [it is] little which you have had at my appearance, and it breaks forth into a multitude, and YHWH blesses you at my coming; and now, when do I make, I also, for my own house?”
Kay diyutay lamang ang imo sa wala pa ako miabot, ug midaghan kini pag-ayo. Gipanalanginan ka ni Yahweh bisan asa ako ang magbuhat. Karon kanus-a pa man ako makahatag usab alang sa akong kaugalingong panimalay?”
31 And he says, “What do I give to you?” And Jacob says, “You do not give me anything; if you do this thing for me, I turn back; I have delight; I watch your flock;
Busa miingon si Laban, “Unsa man ang akong ibayad kanimo?” Mitubag si Jacob, “Dili ka na maghatag kanako ug bisan unsa. Kay kung buhaton mo kini alang kanako, pasibsibon ko pag-usab ang imong mga panon sa kahayopan ug atimanon kini.
32 I pass through all your flock today to turn aside every speckled and spotted sheep from there, and every brown sheep among the lambs, and speckled and spotted among the goats—and it has been my hire;
Palakawa ako sa tanang panon sa imong kahayopan karong adlawa, magalain ako sa puntik-puntik ug sa kabang nga mga karnero, ug sa matag itom diha sa mga karnero, ug ang puntik-puntik ug ang kabang nga mga kanding. Mao kini ang akong suhol.
33 and my righteousness has answered for me in the day to come, when it comes in for my hire before your face—everyone which is not speckled and spotted among [my] goats, and brown among [my] lambs—it is stolen with me.”
Ang akong kadungganan magpamatuod kanako human sa pagsusi nimo sa akong mga suhol. Ang tanan nga dili puntik-puntik ug dili kabang diha sa mga kanding, ug ang tanan nga itom diha sa mga karnero, nga makaplagan mo kanako, pagaisipon mo kini nga kinawat.”
34 And Laban says, “Behold, O that it were according to your word”;
Miingon si Laban. “Mouyon ako. Mahitabo unta kini sumala sa imong gipamulong.”
35 and he turns aside during that day the striped and the spotted male goats, and all the speckled and the spotted female goats, everyone that [has] white in it, and every brown one among the lambs, and he gives into the hand of his sons,
Nianang adlawa gilain ni Laban ang mga lake nga kanding nga adunay badlis ug kabang, ug ang tanang baye nga mga kanding nga puntik-puntik ug kabang, ang matag usa nga adunay puti niini, ug ang tanang itom diha sa mga karnero, ug gihatag kini sa kamot sa iyang mga anak nga lalaki.
36 and sets a journey of three days between himself and Jacob; and Jacob is feeding the rest of the flock of Laban.
Nagtakda usab si Laban ug tulo ka adlaw nga panaw tali kaniya ug kang Jacob. Busa nagpadayon si Jacob sa pagpasibsib sa tanang nahibilin nga kahayopan ni Laban.
37 And Jacob takes to himself a rod of fresh poplar and almond and plane-tree, and peels in them white peelings, making bare the white that [is] on the rods,
Mikuha si Jacob ug bag-ong putol nga mga sanga sa lunhaw nga poplar, ug sa alamo ug sa palano nga kahoy ug gipal-akan ang panit niini maputi, ug gihimo nga makita ang puti sa kahoy nga pinal-akan nga anaa sa mga sanga.
38 and sets up the rods which he has peeled in the gutters in the watering troughs (where the flock comes to drink), in front of the flock, that they may conceive in their coming to drink;
Unya gibutang niya ang sanga nga iyang pinanitan atubangan sa mga panon sa kahayopan, sa atubangan sa pasungan nga paimnanan kung asa sila manginom. Nagmabdos sila sa dihang mangadto sila aron moinom.
39 and the flocks conceive at the rods, and the flock bears striped, speckled, and spotted ones.
Nag-upahanay ang mga kahayopan atubangan sa mga sanga; ug ang panon sa kahayopan nanganak nga may mga badlis, mga puntik-puntik, ug mga kabang.
40 And Jacob has parted the lambs, and he puts the face of the flock toward the striped, also all the brown in the flock of Laban, and he sets his own droves by themselves, and has not set them near Laban’s flock.
Gilain ni Jacob kining mga nating karnero, apan gipaatubang ang nahibilin kanila sa may mga badlis nga mga kahayopan ug ang tanang itom nga karnero sa panon sa kahayopan ni Laban. Unya gilain niya ang iyang panon sa kahayopan alang lamang sa iyang kaugalingon ug wala sila itipon uban sa panon sa kahayopan ni Laban.
41 And it has come to pass, whenever the strong ones of the flock conceive, that Jacob sets the rods before the eyes of the flock in the gutters, to cause them to conceive by the rods,
Ug nahitabo nga sa dihang mosanay ang kusgan nga karnero diha sa panon, didto ibutang ni Jacob ang mga sanga sa pasungan nga paimnanan sa atubangan sa mga mata sa panon sa kahayopan, aron manamkon sila taliwala sa mga sanga.
42 and when the flock is feeble, he does not set [them]; and the feeble ones have been Laban’s, and the strong ones Jacob’s.
Apan kung moduol ang mga luyahon nga kahayopan sa panon, dili niya ibutang ang mga sanga sa atubangan nila. Busa ang mga luyahon nga kahayopan mao ang kang Laban, ug ang mga kusgan mao ang kang Jacob.
43 And the man increases very exceedingly, and has many flocks, and maidservants, and menservants, and camels, and donkeys.
Ang tawo nagmalambuon. Nakabaton siya ug dakong panon sa kahayopan, mga sulugoon nga babaye ug mga lalaki, ug mga kamelyo ug mga asno.