< Genesis 14 >
1 And it comes to pass in the days of Amraphel king of Shinar, Arioch king of Ellasar, Chedorlaomer king of Elam, and Tidal king of nations,
I stało się za dni Amrafela, króla Senaarskiego, Aryjocha, króla Ellasarskiego, Chodorlahomera, króla Elamskiego i Tydala, króla Goimskiego:
2 they have made war with Bera king of Sodom, and with Birsha king of Gomorrah, Shinab king of Admah, and Shemeber king of Zeboim, and the king of Bela, which [is] Zoar.
Że podnieśli wojnę przeciw Borowi królowi Sodomskiemu, i przeciw Bersie królowi Gomorskiemu, i Senaabowi królowi Adamackiemu, i Semeberowi królowi Seboimskiemu, i królowi Belamskiemu, to jest Zoarskiemu.
3 All these have been joined together to the Valley of Siddim, which [is] the Salt Sea;
Wszyscy ci zaciągnęli się w dolinę Syddym, ta jest teraz morzem słonem.
4 [for] twelve years they served Chedorlaomer, and the thirteenth year they rebelled.
Bo ci dwanaście lat służyli Chodorlahomerowi, a trzynastego roku odstąpili od niego.
5 And in the fourteenth year came Chedorlaomer, and the kings who [are] with him, and they strike the Rephaim in Ashteroth Karnaim, and the Zuzim in Ham, and the Emim in Shaveh Kiriathaim,
A tak roku czternastego wyciągnął Chodorlahomer z królmi, którzy z nim byli, i poraził Rafaimy w Astarot Karnaimie, i Zuzymy w Hamie, i Emimy w Sawie Karyjataim.
6 and the Horites in their Mount Seir, to El-Paran, which [is] by the wilderness;
Także Chorajczyki na górze ich Seir, aż do równiny Paran, która jest przy puszczy.
7 and they turn back and come to En-Mishpat, which [is] Kadesh, and strike the whole field of the Amalekite, and also the Amorite who is dwelling in Hazezon-Tamar.
Potem się wrócili, i przyciągnęli do En Myspat, która jest Kades, i wybili wszystkę krainę Amalekitów; także też Amorrejczyka mieszkającego w Hasesontamar.
8 And the king of Sodom goes out, and the king of Gomorrah, and the king of Admah, and the king of Zeboim, and the king of Bela, which [is] Zoar; and they set in array [for] battle with them in the Valley of Siddim,
Tedy wyciągnął król Sodomski, i król Gomorski, i król Adamacki, i król Zeboimski, i król Belamski, to jest Zoarski, i uszykowali się ku bitwie przeciwko im w dolinie Syddym.
9 with Chedorlaomer king of Elam, and Tidal king of nations, and Amraphel king of Shinar, and Arioch king of Ellasar; four kings with the five.
Przeciwko Chodorlahomerowi królowi Elamskiemu, i Tydalowi królowi Goimskiemu, i Amrafelowi królowi Senaarskiemu, i Aryjochowi królowi Ellasarskiemu, czterech królów, przeciw pięciu.
10 And the Valley of Siddim [is] full of bitumen-pits; and the kings of Sodom and Gomorrah flee, and fall there, and those left have fled to the mountain.
A w onej dolinie Syddym, było wiele studzien iłowatych; i uciekali król Sodomski i Gomorski, a polegli tam, a którzy zostali, na górę uciekli.
11 And they take the whole substance of Sodom and Gomorrah, and the whole of their food, and go away;
A zabrawszy wszystkę majętność Sodomską, i Gomorską, i wszystkę żywność ich, odciągnęli.
12 and they take Lot, Abram’s brother’s son (seeing he is dwelling in Sodom), and his substance, and go away.
Zabrali też Lota synowca Abramowego, i majętność jego, i poszli; bo on mieszkał w Sodomie.
13 And one who is escaping comes and declares to Abram the Hebrew, and he is dwelling among the oaks of Mamre the Amorite, brother of Eshcol, and brother of Aner, and they [are] Abram’s allies.
I przyszedł jeden, który uszedł, i oznajmił to Abramowi Hebrejczykowi, który mieszkał w równinach Mamrego Amorrejczyka, brata Eschola, i brata Anera; ci bowiem uczynili byli przymierze z Abramem.
14 And Abram hears that his brother has been taken captive, and he draws out his trained servants, three hundred and eighteen, and pursues to Dan.
A usłyszawszy Abram, iż był pojmany brat jego, wyprawił ćwiczonych sług swoich zrodzonych w domu swym, trzy sta i osiemnaście, i gonił je aż do Dan.
15 And he divides himself against them by night, he and his servants, and strikes them, and pursues them to Hobah, which [is] at the left of Damascus;
I rozdzieliwszy się przypadł na nie w nocy, sam i słudzy jego, i poraził je; i gonił je aż do Hoby, która leży po lewej stronie Damaszku.
16 and he brings back the whole of the substance, and he has also brought back his brother Lot and his substance, and also the women and the people.
I odebrał nazad wszystkę majętność, także i Lota brata swego z majętnością jego wrócił, także i niewiasty, i lud.
17 And the king of Sodom goes out to meet him (after his turning back from the striking of Chedorlaomer, and of the kings who [are] with him), to the Valley of Shaveh, which [is] the king’s valley.
Tedy wyszedł król Sodomski przeciw niemu, gdy się wracał od porażki Chodorlahomera, i królów, którzy z nim byli na dolinie Sawe, która jest doliną królewską.
18 And Melchizedek king of Salem has brought out bread and wine, and he [is] priest of God Most High;
A Melchisedek, król Salemski, wyniósł chleb i wino; a ten był kapłanem Boga najwyższego.
19 and he blesses him and says, “Blessed [is] Abram to God Most High, possessing the heavens and earth;
I błogosławił mu, a rzekł: Błogosławiony Abram od Boga najwyższego, dzierżawcy nieba i ziemi.
20 and blessed [is] God Most High, who has delivered your adversaries into your hand”; and he gives to him a tenth of all.
I błogosławiony Bóg najwyższy, który podał nieprzyjacioły twe w rękę twoję; i dał mu Abram dziesięcinę ze wszystkiego.
21 And the king of Sodom says to Abram, “Give to me the persons, and take the substance to yourself,”
Zatem rzekł król Sodomski do Abrama: Daj mi ludzie, a majętność pobierz sobie.
22 and Abram says to the king of Sodom, “I have lifted up my hand to YHWH, God Most High, possessing the heavens and earth—
Tedy rzekł Abram królowi Sodomskiemu: Podniosłem rękę swą ku Panu Bogu najwyższemu, dzierżawcy nieba i ziemi;
23 from a thread even to a shoe-strap I do not take of anything which you have, that you do not say, I have made Abram rich;
Że i najmniejszej nitki ani rzemyczka obuwia nie wezmę ze wszystkiego, co twego jest; żebyś nie rzekł: Jam zbogacił Abrama.
24 save only that which the young men have eaten, and the portion of the men who have gone with me—Aner, Eshcol, and Mamre—they take their portion.”
Okrom tego, co strawili słudzy, i okrom działu mężów, którzy chodzili ze mną, Anera, Eschola, i Mamrego; ci niech wezmą dział swój.