2 Chronicles 24

1 Joash [is] a son of seven years in his reigning, and he has reigned forty years in Jerusalem, and the name of his mother [is] Zibiah of Beer-Sheba.

Pitong taong gulang si Joas nang magsimulang maghari; naghari siya ng apatnapung taon sa Jerusalem. Sibias ang pangalan ng kaniyang ina na taga-Beer-seba.

2 And Joash does that which is right in the eyes of YHWH all the days of Jehoiada the priest.

Ginawa ni Joas kung ano ang matuwid sa mata ni Yahweh sa lahat ng araw ni Joiada na pari.

3 And Jehoiada takes two wives for him, and he begets sons and daughters.

Ikinuha siya ni Joiada ng dalawang asawa at naging ama siya ng mga anak na lalaki at mga babae.

4 And it comes to pass after this, it has been with the heart of Joash to renew the house of YHWH,

At nangyari pagkatapos nito, na si Joas ay nagpasya na muling itayo ang tahanan ni Yahweh.

5 and he gathers the priests and the Levites, and says to them, “Go out to the cities of Judah, and gather money from all Israel to strengthen the house of your God sufficiently year by year, and you, hurry to the matter”; and the Levites have not hurried.

Tinipon niya ang mga pari at mga Levita at sinabi sa kanila, “Pumunta kayo taun-taon sa mga lungsod ng Juda at kolektahin ang pera mula sa lahat ng Israelita upang isaayos ang tahanan ng inyong Diyos. Tiyakin ninyo na masimulan ninyo kaagad.” Noong una, walang ginawa ang mga Levita.

6 And the king calls for Jehoiada the head and says to him, “Why have you not required of the Levites to bring in out of Judah and out of Jerusalem the tribute of Moses, servant of YHWH, and of the assembly of Israel, for the Tent of the Testimony?

Kaya ipinatawag ng hari si Joiada, ang pinakapunong pari, at sinabi sa kaniya, “Bakit hindi mo inatasan ang mga Levita na kunin mula sa Juda at Jerusalem ang buwis na ipinataw ni Moises, ang lingkod ni Yahweh, at ng kapulungan ng Israel, para sa tolda ng tipanan?”

7 For sons of Athaliah, the wicked one, have broken up the house of God, and also, they have prepared all the holy things of the house of YHWH for Ba‘alim.”

Sapagkat giniba ng mga anak ni Atalia, na masamang babae, ang tahanan ng Diyos at ibinigay sa mga Baal ang lahat ng kagamitan na inilaan sa tahanan ni Yahweh.

8 And the king commands, and they make one chest, and put it at the gate of the house of YHWH outside,

Kaya nag-utos ang hari, at gumawa sila ng isang kaban at inilagay ito sa labas sa may pasukan sa tahanan ni Yahweh.

9 and give an intimation in Judah and in Jerusalem to bring to YHWH the tribute of Moses, servant of God, [laid] on Israel in the wilderness.

At gumawa sila ng proklamasyon sa buong Juda at Jerusalem, para sa mga tao upang dalhin kay Yahweh ang buwis na ipinataw ni Moises na lingkod ng Diyos sa Israel sa ilang.

10 And all the heads, and all the people rejoice, and they bring in, and cast into the chest, to completion.

Nagalak ang lahat ng pinuno at lahat ng tao at dinala ang pera at inilagay sa kaban, hanggang sa napuno nila ito.

11 And it comes to pass, at the time one brings in the chest for the inspection of the king by the hand of the Levites, and at their seeing that the money [is] abundant, that a scribe of the king has come in, and an officer of the head-priest, and they empty the chest, and take it up and turn it back to its place; thus they have done day by day, and gather money in abundance.

At nangyari na sa tuwing dinadala ng mga Levita ang kaban sa mga opisyal ng hari, at sa tuwing nakikita nila na maaraming perang nasa loob nito, darating ang mga eskriba ng hari at ang opisyal ng pinakapunong hari, aalisin nila ang laman ng kaban at dadalhin nila at ibabalik sa kinalalagyan nito. Ginagawa nila ito araw-araw, at nakakalikom sila ng malaking halaga ng pera.

12 And the king and Jehoiada give it to the doers of the work of the service of the house of YHWH, and they are hiring hewers and craftsmen to renew the house of YHWH, and also—to craftsmen in iron and bronze to strengthen the house of YHWH.

Ibinigay ng hari at ni Joiada ang pera sa mga gumawa ng gawaing paglilingkod sa tahanan ni Yahweh. Umupa ang mga lalaking ito ng mga kantero at mga karpintero upang ibalik sa dating kalagayan ang tahanan ni Yahweh, at maging ang mga gumagawa gamit ang bakal at tanso.

13 And those doing the business work, and there goes up lengthening to the work by their hand, and they establish the house of God by its proper measure, and strengthen it.

Kaya nagtrabaho ang mga manggagawa, at umusad ang gawaing pag-aayos sa pamamagitan ng kanilang mga kamay; itinayo nila ang tahanan ng Diyos sa dati nitong disenyo at pinatibay ito.

14 And at their completing [it], they have brought in the rest of the money before the king and Jehoiada, and they make [with] it vessels for the house of YHWH, vessels of serving, and of offering up, and spoons, even vessels of gold and silver; and they are causing burnt-offerings to ascend in the house of YHWH continually, all the days of Jehoiada.

Nang kanilang matapos, dinala nila ang natirang pera sa hari at kay Joiada. Ang perang ito ay ginamit sa paggawa ng muwebles para sa bahay ni Yahweh, mga kasangkapan sa paglilingkod at paghahandog, mga sandok at mga kasangkapang ginto at pilak. Patuloy silang nag-alay ng mga handog na susunugin sa tahanan ni Yahweh sa lahat ng mga araw ni Joiada.

15 And Jehoiada is aged and satisfied with days, and dies—a son of one hundred and thirty years in his death,

Tumanda si Joiada at napuspos ng mga araw, at siya ay namatay. Siya ay 130 taong gulang nang siya mamatay.

16 and they bury him in the City of David with the kings, for he has done good in Israel, and with God and his house.

Siya ay inilibing nila sa lungsod ni David kasama ng mga hari, dahil mabuti ang ginawa niya sa Israel, sa Diyos, at sa tahanan ng Diyos.

17 And after the death of Jehoiada, heads of Judah have come in, and bow themselves to the king; then the king has listened to them,

Ngayon pagkatapos ng kamatayan ni Joiada, nagpunta ang mga pinuno ng Juda at pinarangalan ang hari. At nakinig sa kanila ang hari.

18 and they forsake the house of YHWH, God of their fathers, and serve the Asherim and the idols, and there is wrath on Judah and Jerusalem for this guilt of theirs.

Pinabayaan nila ang tahanan ni Yahweh, ang Diyos ng kanilang mga ninuno, at sinamba ang mga diyos na Ashera at ang mga diyus-diyosan. Dumating ang galit ng Diyos sa Juda at Jerusalem dahil sa kanilang maling gawain.

19 And He sends among them prophets, to bring them back to YHWH, and they testify against them, and they have not given ear;

Gayunman, nagpadala siya ng mga propeta sa kanila upang muli silang ibalik sa kaniya, kay Yahweh. Nagpatotoo ang mga propeta laban sa mga tao, ngunit ayaw nilang makinig.

20 and the Spirit of God has clothed Zechariah son of Jehoiada the priest, and he stands above the people, and says to them, “Thus said God: Why are you transgressing the commands of YHWH, and do not prosper? Because you have forsaken YHWH, He forsakes you.”

Dumating ang Espiritu ng Diyos kay Zacarias na anak ng paring si Joiada. Tumayo si Zacarias sa itaas ng mga tao at sinabi sa kanila, “Ito ang sinasabi ng Diyos, 'Bakit ninyo nilalabag ang mga kautusan ni Yahweh, nang sa gayon hindi kayo sumagana? Yamang tinalikuran na ninyo si Yahweh, tinalikuran rin niya kayo.'”

21 And they conspire against him, and stone him [with] stone by the command of the king, in the court of the house of YHWH,

Ngunit nagsabuwatan sila laban sa kaniya at sa utos ng hari, siya ay binato nila ng mga bato sa patyo ng tahanan ni Yahweh.

22 and Joash the king has not remembered the kindness that his father Jehoiada did with him, and slays his son, and in his death he said, “YHWH sees and requires.”

Sa paraang ito, pinagsawalang-bahala ni haring Joas ang kabaitan na ginawa sa kaniya ni Joiada, ang ama ni Zacarias. Sa halip, pinatay niya ang anak ni Joiada. Nang si Zacarias ay naghihingalo, kaniyang sinabi, “Makita nawa ito ni Yahweh at papanagutin ka.”

23 And it comes to pass, at the turn of the year, the force of Aram has come up against him, and they come to Judah and Jerusalem, and destroy all the heads of the people from the people, and they have sent all their spoil to the king of Damascus,

At nangyari, sa katapusan ng taon na ang hukbo ng Aram ay dumating laban kay Joas. Pumunta sila sa Juda at Jerusalem, pinatay nila lahat ng mga pinuno ng mga tao at ipinadala ang lahat ng kanilang ninakaw sa hari ng Damasco.

24 for with few men the force of Aram has come in, and YHWH has given into their hand a mighty force for multitude, because they have forsaken YHWH, God of their fathers; and they have executed judgments with Joash.

Pumunta ang hukbo ng mga Arameo na may munting bilang, ngunit ibinigay sa kanila ni Yahweh ang katagumpayan laban sa isang nakapalaking hukbo dahil tinalikuran ng taga-Juda si Yahweh, ang Diyos ng kanilang mga ninuno. Sa paraang ito, ang mga Arameo ang nagdala ng hatol kay Joas.

25 And in their going from him—for they left him with many diseases—his servants themselves have conspired against him for the blood of the sons of Jehoiada the priest, and slay him on his bed, and he dies; and they bury him in the City of David, and have not buried him in the graves of the kings.

Nang nakaalis na ang mga Arameo, malubhang nasugatan si Joas. Nagsabuwatan ang kaniyang sariling mga lingkod laban sa kaniya dahil sa pagpatay sa mga anak ng paring si Joiada. Siya ay pinatay nila sa kaniyang higaan, at namatay siya. Siya ay inilibing nila sa lungsod ni David, ngunit hindi sa mga libingan ng mga hari.

26 And these [are] those conspiring against him: Zabad son of Shimeath the Ammonitess, and Jehozabad son of Shimrith the Moabitess.

Ito ang mga taong nagsabuwatan laban sa kaniya, si Sabad na anak ni Simeat na Ammonita at si Jehosabad na anak ni Simrit na Maobita.

27 As for his sons, and the greatness of the burden on him, and the foundation of the house of God, behold, they are written on the commentary of the scroll of the Kings; and his son Amaziah reigns in his stead.

Ngayon ang kasaysayan tungkol sa kaniyang mga anak, ang mahalagang mga propesiya na sinabi tungkol sa kaniya, at ang muling pagtatayo ng tahanan ng Diyos, tingnan, nakasulat ang mga ito sa Ang Paliwanag sa Aklat ng mga Hari. At si Amazias na kaniyang anak ang pumalit sa kaniya bilang hari.