Proverbs 1
1 The proverbs of Solomon the son of David, the king of Israel:
Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
2 To know wisdom and instruction; to comprehend the sayings of understanding;
Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
3 To accept the instruction of intelligence, righteousness, and justice, and equity;
Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 To give to the simple prudence, to the youth knowledge and discretion.
Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
5 The wise will hear, and will increase [his] information; and the man of understanding will obtain wise counsels:
Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
6 To understand a proverb, and a sage sentence; the words of the wise, and their riddles.
Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
7 The fear of the Lord is the beginning of knowledge: wisdom and instruction fools [alone] despise.
Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
8 Hear, my son, the instruction of thy father, and cast not off the teaching of thy mother;
Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
9 For a wreath of grace are they unto thy head, and chains for thy throat.
Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
10 My son, if sinners wish to entice thee, consent thou not.
Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
11 If they should say, Come with us, let us lie in wait for blood, let us watch in concealment for the uselessly innocent;
Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
12 We will swallow them up like the grave alive; and the men of integrity, as those that go down into the pit; (Sheol h7585)
Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół; (Sheol h7585)
13 We shall find all [kinds of] precious wealth, we will fill our houses with booty;
Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
14 Thy lot must thou cast in our midst; one purse shall be for us all:
Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
15 My son, walk not thou on the way with them; withhold thy foot from their path;
Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
16 For their feet run after evil, and they make haste to shed blood.
Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
17 For uselessly is the net spread out before the eyes of every winged bird:
Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
18 While they lie in wait for their [own] blood; they watch in concealment for their [own] lives.
Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
19 So are the paths of every one that is greedy after [unlawful] gain; it taketh away the life of those that own it.
Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
20 Wisdom crieth loudly without; in the public places she uttereth her voice;
Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
21 At the corner of noisy streets she calleth, at the entrances of gates; in the city she sayeth her speeches:
W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
22 How long, ye simple ones, will ye love simplicity? and the scorners take their delight in scorning, and fools hate knowledge?
Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
23 Turn back to my admonition: behold, I will pour out my spirit unto you, I will make known my words unto you.
Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
24 Whereas I called, and ye refused; I stretched out my hand, and no man was attentive;
Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
25 And ye have set at nought all my counsel, and would not accept my admonition:
Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
26 [Therefore] I also will truly laugh at your calamity; I will deride [you] when your terror cometh;
Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
27 When your terror cometh like the tempest-cloud, and your calamity hasteneth like a whirlwind; when there come upon you distress and affliction.
Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
28 Then will they call me, but I will not answer; they will seek me earnestly, but they shall not find me;
Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
29 For the reason that they hated knowledge, and the fear of the Lord they did not choose;
Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
30 [That] they would not attend to my counsel: [that] they rejected all my admonition.
Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
31 Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and from their own counsels shall they be satisfied.
Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
32 For the defection of the simple will slay them, and the prosperity of fools will cause them to be lost.
Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
33 But he that hearkeneth unto me shall dwell safely, and shall be at rest from the dread of evil.
Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
