Proverbs 31
1 The words of king Lemuel, the prophecy with which his mother instructed him.
Ang mga salita ni Haring Lemuel—ang pananalita na itinuro ng kaniyang ina sa kaniya.
2 What [hast thou done], O my son: and what, O son of my body? and what, O son of my vows?
Ano, aking anak? At ano, anak sa aking sinapupunan? At ano, anak ng aking mga panata? —
3 Give not unto women thy vigor, nor thy ways to those that ruin kings.
Huwag mong ibigay ang lakas mo sa mga babae, o ang mga kaparaanan mo sa mga naninira sa mga hari.
4 Not for kings, O Lemoel, not for kings [it is fitting] to drink wine, nor for princes, strong drink:
Hindi ito para sa mga hari, Lemuel, hindi para sa mga hari ang uminom ng alak, ni para sa mga namumuno ang magtanong, “Nasaan ang matapang na inumin?
5 Lest either might drink, and forget what is written in the law, and pervert the cause of all the afflicted.
Dahil kung sila ay iinom, makakalimutan nila kung ano ang naisabatas, at mababaluktot ang mga karapatan ng lahat ng mga naghihirap.
6 Give strong drink unto him that is ready to perish, and wine unto those who have an embittered soul.
Bigyan ang mga taong nasasawi ng inuming matapang at alak sa mga taong may mapait na kalungkutan.
7 Let such a one drink, and forget his poverty, and remember his trouble no more.
Iinom siya at makakalimutan niya ang kaniyang kahirapan, at hindi niya maaalala ang kaniyang kabalisahan.
8 Open thy mouth for the dumb, for the cause of all fatherless children.
Magsalita ka para sa mga hindi nakakapagsalita, para sa mga kapakanan ng lahat ng mga napapahamak.
9 Open thy mouth, judge righteously, and decide the cause of the poor and needy.
Magpahayag at humatol sa pamamagitan ng panukat na matuwid at ipagtanggol ang kapakanan ng mga mahihirap at ng mga taong nangangailangan.
10 Who can find a virtuous woman: for far above pearls is her value.
Sino ang makatatagpo ng may kakayahang asawang babae? Ang halaga niya ay higit sa mamahaling hiyas.
11 The heart of her husband doth safely trust in her, and he will not see his gain diminish.
Ang puso ng kaniyang asawang lalaki ay nagtitiwala sa kaniya, at kailanman hindi siya maghihirap.
12 She treateth him well and not ill, all the days of her life.
Mga mabubuting bagay ang ginagawa niya para sa kaniya at hindi masama sa lahat ng mga araw ng kaniyang buhay.
13 She seeketh for wool and flax, and worketh with her willing hands.
Pumipili siya ng balahibo at lana at gumagawa ng may kasiyahan ang kaniyang mga kamay.
14 She is become like the merchant's ships: from afar doth she bring her food.
Katulad siya ng mga barko ng mangangalakal; nagdadala siya ng pagkain mula sa malayo.
15 And she riseth while it is yet night, and giveth provision to her household, and a task to her maidens.
Bumabangon siya habang gabi pa at nagbibigay ng pagkain sa kaniyang sambahayan, at ipinamamahagi niya ang mga gawain sa kaniyang mga aliping babae.
16 She thinketh of a field, and buyeth it: with the fruit of her hands she planteth a vineyard.
Isinasaalang-alang niya ang bukirin at ito ay binibili, sa pamamagitan ng bunga ng kaniyang mga kamay, nakapagtanim siya ng ubasan.
17 She girdeth with strength her loins, and giveth vigor to her arms.
Dinadamitan niya ang kaniyang sarili ng lakas at pinalalakas niya ang kaniyang mga braso.
18 She perceiveth that her profit is good: [therefore] her lamp goeth not out by night.
Nauunawaan niya kung ano ang magbibigay ng malaking kita para sa kaniya; buong gabi ay hindi namatay ang kaniyang lampara.
19 She stretcheth out her hands to the spindle, and her palms hold fast the distaff.
Inilalagay niya ang kaniyang mga kamay sa ikiran, at buhol na sinulid ay kaniyang hinahawakan.
20 She spreadeth out wide her open palm to the poor: yea, her hands she stretcheth forth to the needy.
Ang mga taong mahihirap ay inaabot niya ng kaniyang kamay; ang mga taong nangangailangan ay inaabot niya ng kaniyang mga kamay.
21 She hath no fear for her household of the snow: for all her household are clothed in scarlet.
Hindi siya natatakot sa lamig ng niyebe para sa kaniyang sambahayan, dahil ang kaniyang buong sambahayan ay nababalot ng pulang makapal na kasuotan.
22 Tapestry-covering she maketh for herself: of linen and purple is her attire.
Gumagawa siya ng mga sapin para sa higaan niya at mga lilang damit na pinong lino ang sinusuot niya.
23 Well known is in the gates her husband, when he sitteth with the elders of the land.
Ang kaniyang asawa ay kilala sa mga tarangkahan, kapag umuupo siya kasama ng mga nakatatanda sa bayan.
24 Fine tunics she maketh, and selleth them, and girdles she furnisheth unto the merchant.
Gumagawa at nagbebenta siya ng linong kasuotan, at nagmumula sa kaniya ang mga sintas ng mga mangangalakal.
25 Strength and dignity are her clothing: and she smileth at the coming of the last day.
Ang kalakasan at karangalan ay suot niya, at sa oras na darating, siya ay tumatawa.
26 She openeth her mouth with wisdom, and the law of kindness is on her tongue.
Binubuksan niya ang kaniyang bibig ng may karunungan, at nasa kaniyang dila ang batas ng kabaitan.
27 She looketh well to the ways of her household, and the bread of idleness she doth not eat.
Binabantayan niya ang pamamaraan ng kaniyang sambahayan at hindi kumakain ng tinapay ng pagkabatugan.
28 Her children rise up, and call her blessed; her husband, also, and he praiseth her:
Ang kaniyang mga anak ay babangon at tinatawag siyang pinagpala; ang kaniyang asawang lalaki ay pupurihin na nagsasabing,
29 “Many daughters have done virtuously; but thou excellest them all.”
“Maraming mga babae ang gumawa ng mabuti, ngunit hinihigitan mo silang lahat.”
30 False is grace, and vain is beauty: a woman only that feareth the Lord shall indeed be praised.
Ang pagiging elegante ay mapanlinlang, ang kagandahan ay walang kabuluhan, pero ang babaeng may takot kay Yahweh ay mapapapurihan.
31 Give her of the fruit of her hands, and let her own works praise her in the gates.
Ibigay mo sa kaniya ang bunga ng mga kaniyang kamay, at hayaan mong ang kaniyang mga gawa, sa mga tarangkahan, siya ay papurihan.
