Proverbs 28

1 Every wicked fleeth when no man pursueth; but the righteous are like the confident young lion.

شریران می‌گریزند، در حالی که کسی آنها را تعقیب نمی‌کند! ولی خداشناسان چون شیر، شجاع هستند.

2 When there is transgression in a land, it hath many for its princes; but under a man of understanding and knowledge [its] prosperity will long continue.

وقتی مملکتی گرفتار فساد شود، دولتش به آسانی سرنگون می‌گردد، اما رهبران درستکار و عاقل مایهٔ ثبات مملکت هستند.

3 A poor man that oppresseth the indigent is like a sweeping rain which bringeth no bread.

حاکمی که بر فقرا ظلم می‌کند مانند باران تندی است که محصول را از بین می‌برد.

4 They that forsake the law praise the wicked; but such as observe the law contend with them.

بی‌توجهی نسبت به قانون، ستایش بدکاران است ولی اطاعت از آن، مبارزه با بدی می‌باشد.

5 Bad men understand not justice; but they that seek the Lord understand all things.

عدالت برای بدکاران بی‌معنی است، اما پیروان خداوند اهمیت آن را خوب می‌دانند.

6 Better is the poor that walketh in his integrity, than he that is perverse in his ways, though he be rich.

انسان بهتر است فقیر و درستکار باشد تا ثروتمند و کلاهبردار.

7 Whoso keepeth the law is an intelligent son; but he that is a companion of gluttons bringeth dishonor on his father.

پسری که از قوانین اطاعت می‌کند داناست، اما کسی که رفیق عیاشان است مایهٔ ننگ پدرش می‌باشد.

8 He that increaseth his wealth by interest and usury will gather it for him that will be kind to the poor.

مالی که از راه رباخواری و بهره‌کشی از فقرا حاصل شود عاقبت به دست کسی می‌افتد که بر فقرا رحم می‌کند.

9 When one turneth away his ear so as not to listen to the law, even his prayer becometh an abomination.

خدا از دعای کسانی که احکام او را اطاعت نمی‌کنند، کراهت دارد.

10 Whoso causeth the upright to go astray on an evil way, will surely fall into his own ditch; but the men of integrity will inherit what is good.

هر که دام بر سر راه شخص درستکار بنهد و او را به راه بد بکشاند، عاقبت به دام خود گرفتار خواهد شد، ولی اشخاص نیک پاداش خوبی خواهند یافت.

11 The rich man is wise in his own eyes; but the indigent that hath understanding can search him through.

ثروتمندان خود را دانا می‌پندارند، اما فقیر خردمند از واقعیت درون آنها باخبر است.

12 When the righteous exult, there is great splendor; but when the wicked rise up, a man hath to be sought for.

وقتی نیکان پیروز می‌شوند، همه شادی می‌کنند، اما هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند.

13 He that concealeth his transgressions will not prosper; but whoso confesseth and forsaketh them will obtain mercy.

هر که گناه خود را بپوشاند، هرگز کامیاب نخواهد شد، اما کسی که آن را اعتراف کند و از آن دست بکشد خدا بر او رحم خواهد کرد.

14 Happy is the man that always dreadeth [to do evil]; but he that hardeneth his heart will fall into unhappiness.

خوشا به حال کسی که ترس خدا را در دل دارد، زیرا هر که نسبت به خدا سرسخت باشد گرفتار بلا و بدبختی می‌شود.

15 As a roaring lion, and a greedy bear, so is a wicked ruler over an indigent people.

مردم بیچاره‌ای که زیر سلطهٔ حاکم ظالمی هستند، مانند کسانی می‌باشند که گرفتار شیر غران یا خرس گرسنه شده باشند.

16 The prince that is void of understanding is also a great oppressor; [but] he that hateth unjust gain will prolong his days.

سلطان نادان به قوم خود ظلم می‌کند. پادشاهی که از نادرستی و رشوه‌خواری نفرت داشته باشد، سلطنتش طولانی خواهد بود.

17 A man oppressed by the load of having shed human blood will flee even to the pit: let no man hold him.

عذاب وجدان یک جنایتکار او را به سوی مجازات خواهد برد، پس تو سعی نکن از او حمایت کنی.

18 Whoso walketh in integrity will be saved; but he that walketh perversely on two paths, will fall on one.

هر که در راه راست ثابت قدم باشد در امان خواهد ماند، اما کسی که به راههای کج برود خواهد افتاد.

19 He that tilleth his ground will have plenty of bread; but he that runneth after idle persons will have enough of poverty.

هر که در زمین خود زراعت کند نان کافی خواهد داشت، اما کسی که وقت خود را به بطالت بگذراند فقر گریبانگیر او خواهد شد.

20 A faithful man will abound with blessings; but he that maketh haste to be rich will not go unpunished.

اشخاص درستکار کامیاب خواهند شد، اما کسانی که برای ثروتمند شدن عجله می‌کنند بی‌سزا نخواهند ماند.

21 To have respect to persons is not good; because even for a piece of bread will a man transgress.

طرفداری، کار درستی نیست؛ اما هستند قضاتی که به خاطر یک لقمه نان، بی‌انصافی می‌کنند.

22 He that is eager for wealth is a man of an evil eye, and he knoweth not that want will come upon him.

آدم خسیس فقط به فکر جمع‌آوری ثروت است غافل از اینکه فقر در انتظار اوست.

23 He that reproveth a man after [my example] will obtain more grace than he that flattereth with the tongue.

اگر اشتباه کسی را به او گوشزد کنی، در آخر از تو بیشتر قدردانی خواهد کرد تا از کسی که پیش او چاپلوسی کرده است.

24 Whoso robbeth his father or his mother, and saith, it is no transgression, —the same is a companion of a destroyer.

کسی که والدین خود را غارت می‌کند و می‌گوید: «کار بدی نکرده‌ام»، دست کمی از یک آدمکش ندارد.

25 He that hath an insatiable desire stirreth up strife: but he that putteth his trust in the Lord will be abundantly gratified.

حرص و طمع باعث جنگ و جدال می‌شود؛ اما توکل نمودن به خداوند انسان را کامیاب می‌کند.

26 He that trusteth in his own sense is a fool; but whoso walketh in wisdom, will ever escape.

هر که بر نقشه‌های خود تکیه می‌کند نادان است، ولی آنانی که از تعالیم خدا پیروی می‌نمایند، در امان می‌باشند.

27 He that giveth unto the poor will not have any want; but he that hideth his eyes will have an abundance of curses.

اگر به فقرا کمک کنی، هرگز محتاج نخواهی شد؛ ولی اگر روی خود را از فقیر برگردانی، مورد لعنت قرار خواهی گرفت.

28 When the wicked rise, men conceal themselves; but when they perish, the righteous increase.

هنگامی که بدکاران به قدرت می‌رسند، مردم خود را پنهان می‌کنند، اما وقتی بدکاران سقوط کنند درستکاران دوباره قدرت را به دست خواهند گرفت.