Proverbs 26
1 As snow is in summer, and as rain in harvest: so is honor not seemly to a fool.
Maingon sa nieve sa ting-init, ug maingon sa ulan sa ting-ani, Mao man ang kadungganan dili angay sa usa ka buang.
2 As the bird [cometh] to flit away, as the swallow, to fly off: so will an undeserved curse not come [to fulfillment].
Maingon sa gorion sa iyang pagpanaw, maingon sa ayaw sa iyang paglupad, Mao man ang pagpanghimaraut nga walay gipasikaran dili matuman.
3 A whip is for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the fool's back.
Usa ka pudlos alang sa kabayo, usa ka busal alang sa asno, Ug ang usa ka bunal alang sa likod sa mga buang.
4 Do not answer a fool according to his folly, lest thou also become equal unto him.
Ayaw gayud pagtubaga ang usa ka buang sumala sa iyang binuang, Tingali unya ikaw mahasama usab kaniya.
5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.
Tubaga ang usa ka buang sumala sa iyang binuang, Tingali unya siya mahimong manggialamon sa iyang kaugalingong paghunahuna.
6 He choppeth off the feet, and drinketh vexation, that sendeth important messages by the hand of a fool.
Kadtong nagapadala ug usa ka panugon pinaagi sa kamot sa usa ka buang, Nagaputol sa iyang kaugalingong mga tiil, ug nagainum diha sa kapildihon.
7 Too feebly hang down the thighs on a lame man: so is a parable in the mouth of fools.
Ang mga paa sa piang magabitay nga nanagtabyog; Ingon niana ang usa ka sambingay sa baba sa mga buang.
8 As is the one that bindeth a stone fast in a sling, so is he that giveth honor to a fool.
Maingon sa usa ka tawo nga nagatakgos sa usa ka bato diha sa usa ka saplong, Ingon man usab siya nga nagahatag ug kadungganan sa usa ka buang.
9 [As] a thorn that is come into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.
Ingon sa usa ka tunok nga nagalagbas sa kamot sa usa ka palahubog, Mao usab niana ang usa ka sambingay diha sa baba sa mga buang.
10 A master injureth all things when he hireth a fool or hireth mere rovers.
Maingon sa usa ka magpapana nga nagasamad sa tanan, Mao man usab siya nga nagasuhol sa usa ka buang ug siya nga nagasuhol kanila nga nagapanlabay.
11 As a dog returneth to his vomit, so doth a fool repeat to act in his folly.
Maingon sa usa ka iro nga nagabalik sa iyang sinuka, Ingon niana ang usa ka buang nga nagabalikbalik sa iyang binuang.
12 When thou seest a man wise in his own eyes, then is there more hope for a fool than for him.
Nakita mo ba ang usa ka tawo nga manggialamon sa iyang kaugalingong paghunahuna? Aduna pay labaw nga paglaum sa usa ka buang kay kaniya.
13 The slothful saith, There is a leopard in the way: a lion is between the streets.
Ang tapulan nagaingon: Adunay usa ka leon sa dalan; Usa ka leon anaa sa kadalanan.
14 As a door turneth upon its hinges, so doth the slothful upon his bed.
Maingon nga ang pultahan motakoptak-op diha sa iyang mga bisagra, Ingon niana ang tapulan ibabaw sa iyang higdaanan.
15 Hath the slothful hidden his hand in the dish, it wearieth him to bring it back again to his mouth.
Ang tapulan nagalubong sa iyang kamot diha sa pinggan; Nakapakapoy na kaniya ang pagdala pag-usab niini ngadto sa iyang baba.
16 The slothful is wiser in his own eyes, than seven men that can give wise answers.
Ang tapulan manggialamon pa sa iyang kaugalingon paghunahuna Kay sa pito ka tawo nga nakahatag ug usa ka katarungan.
17 As is one that taketh hold of a dog by the ears, so is he that passing by becometh excited about a dispute which concerneth him not.
Kadtong molabay, ug magabudlay sa iyang kaugalingon sa pagpakig-away nga dili iya, Sama sa usa ka tawo nga nagadakup sa usa ka iro pinaagi sa mga dalunggan.
18 As one fatigueth himself shooting off firebrands, arrows, and death:
Maingon sa usa ka nabuang tawo nga nagasalibay sa mga agipo, Mga udyong, ug kamatayon,
19 So is the man that hath cheated his neighbor, and saith, Behold, I am only jesting.
Mao man ang tawo nga nagalimbong sa iyang isigkatawo, Ug nagaingon: Wala ba ako magti-aw lamang?
20 Where there is no wood, the fire goeth out: so where there is no whisperer, strife is silenced.
Tungod sa kakulang sa kahoy nga isugnod ang kalayo mapalong; Ug diin walay witwitan, ang pagpakig-away mohunong.
21 As charcoals are added to burning coals, and wood to fire, so is a contentious man fitted to enkindle a dispute.
Maingon nga ang mga uling alang sa mainit nga mga abo, ug ang kahoy nga isugnod alang sa kalayo, Ingon niana ang usa ka makigawayon nga tawo aron sa pagpasilaub sa away.
22 The words of a whisperer are as wounds, and they go down into the innermost chambers of the body.
Ang mga pulong sa usa ka witwitan maingon sa lamian nga mga hungit, Ug sila mosulod ngadto sa halalum uyamut nga mga bahin.
23 Like silver dross laid over an earthen vessel, so are burning lips with a bad heart.
Ang mainit nga mga ngabil ug ang usa ka dunot nga kasingkasing Sama sa usa ka sudlanan nga yuta nga hinal-upan sa taya sa salapi.
24 With his lips dissembleth he that hateth, and within himself layeth he up deceit:
Siya nga nagadumot ngalimbong tungod sa iyang mga ngabil; Apan nagahan-ay siya ug limbong sa sulod niya:
25 Though he make his voice sound ever so graciously, believe him not; for there are seven abominations in his heart.
Sa diha nga siya magasulti ug maayo-ayo, ayaw siya pagtohoi; Kay adunay pito ka mga dulumtanan diha sa iyang kasingkasing:
26 If one's hatred be covered by deception, then shall be laid bare his wickedness before a [whole] assembly.
Bisan pa nga ang iyang pagdumot nagatabon ug limbong sa iyang kaugalingon, Ang iyang pagkadautan madayag sa atubangan sa katilingban.
27 Whoso diggeth a pit will fall therein; and upon him that rolleth a stone, will it return.
Bisan kinsa nga nagakalot ug usa ka gahong mahulog niana; Ug kadtong nagaligid ug usa ka bato, kini igabalik sa ibabaw niya.
28 A lying tongue hateth those that are crushed by it; and a flattering mouth prepareth [others'] downfall.
Ang usa ka bakakon nga dila nagadumot niadtong iyang gipanamaran; Ug ang usa ka maulog-ulogon nga baba nagabuhat sa kalaglagan.
