Proverbs 21
1 Like brooks of water is a king's heart in the hand of the Lord: whithersoever it pleaseth him doth he turn it.
Ang puso ng hari ay nasa kamay ng Panginoon na parang mga batis: kumikiling saan man niya ibigin.
2 Every way of a man is straight in his own eyes; but the Lord weigheth the hearts.
Bawa't lakad ng tao ay matuwid sa kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga puso.
3 To exercise righteousness and justice is more acceptable to the Lord than sacrifice.
Gumawa ng kaganapan at kahatulan ay lalong kalugodlugod sa Panginoon kay sa hain.
4 Haughtiness of the eyes, and an immoderate heart, are the sinful field of the wicked.
Ang mapagmataas na tingin, at ang palalong puso, siyang ilaw ng masama, ay kasalanan.
5 The plans of the diligent tend only to plenty; but every hasty man is [destined] only to want.
Ang mga pagiisip ng masipag ay patungo sa kasaganaan lamang: nguni't bawa't nagmamadali ay sa pangangailangan lamang.
6 The getting of treasures by a tongue of falsehood is like the fleeting breath of those that seek death.
Ang pagtatamo ng mga kayamanan sa pamamagitan ng sinungaling na dila ay singaw na tinatangay na paroo't parito noong nagsisihanap ng kamatayan.
7 The robbery of the wicked will drag them away; because they refuse to execute justice.
Ang pangdadahas ng masama ay siya ring papalis sa kanila; sapagka't sila'y nagsitangging magsigawa ng kahatulan.
8 Perverse is the way of the man that is estranged [from goodness]; but as for the pure, his work is upright.
Ang lakad ng nagpapasan ng sala ay lubhang liko; nguni't tungkol sa malinis, ang kaniyang gawa ay matuwid.
9 It is better to dwell in a corner of a roof, than with a quarrelsome woman in a roomy house.
Lalong maigi ang tumahan sa sulok ng bubungan, kay sa palatalong babae sa maluwang na bahay.
10 The soul of the wicked longeth for evil: his neighbor findeth no grace in his eyes.
Ang kaluluwa ng masama ay nagnanasa ng kasamaan: ang kaniyang kapuwa ay hindi nakakasumpong ng lingap sa kaniyang mga mata.
11 When the scorner is punished, the simple is made wise: and when the wise is taught intelligence, he receiveth knowledge.
Pagka ang mangduduwahagi ay pinarusahan, ang musmos ay nagiging pantas: at pagka ang pantas ay tinuturuan, siya'y tumatanggap ng kaalaman.
12 The righteous regardeth attentively the house of the wicked; [but God] overturneth the wicked into unhappiness.
Pinagninilay ng matuwid ang bahay ng masama, kung paanong napapahamak ang masama sa kanilang pagkapariwara.
13 Whoso stoppeth his ears against the cry of the poor, he also will cry himself, but shall not be answered.
Ang nagtatakip ng kaniyang mga pakinig sa daing ng dukha, siya naman ay dadaing, nguni't hindi didinggin.
14 A gift in secret pacifieth anger, and a bribe in the bosom, strong fury.
Ang kaloob na lihim ay nagpapatahimik ng galit, at ang alay sa sinapupunan, ay ng malaking poot.
15 It is joy to the righteous to execute justice; but it is a terror to wrong-doers.
Kagalakan sa matuwid ang gumawa ng kahatulan; nguni't kapahamakan sa mga manggagawa ng kasamaan.
16 The man that wandereth astray out of the way of intelligence shall rest in the assembly of the departed.
Ang tao na gumagala sa labas ng daan ng kaunawaan, magpapahinga sa kapisanan ng patay.
17 He that loveth pleasure will be a man of want: he that loveth wine and oil will not become rich.
Ang umiibig ng kalayawan ay magiging dukha: ang umiibig sa alak at langis ay hindi yayaman.
18 The wicked shall be a ransom for the righteous, and the treacherous shall be put in the stead of the upright.
Ang masama ay isang katubusan para sa matuwid, at ang taksil ay sa lugar ng matuwid.
19 It is better to dwell in a desert land, than with a quarrelsome and vexatious woman.
Lalong maigi ang tumahan sa ilang na lupain, kay sa makisama sa palatalo at magagaliting babae.
20 There are a desirable treasure and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man will swallow it up.
May mahalagang kayamanan at langis sa tahanan ng pantas; nguni't ito'y sinasakmal ng mangmang.
21 He that pursueth righteousness and kindness will find life, righteousness, and honor.
Ang sumusunod sa katuwiran at kagandahang-loob nakakasumpong ng buhay, katuwiran, at karangalan.
22 A wise man scaleth the city of the mighty, and casteth down the strength in which they trusted.
Sinasampa ng pantas ang bayan ng makapangyarihan, at ibinabagsak ang lakas ng pagkakatiwala niyaon.
23 Whoso guardeth his mouth and his tongue guardeth his soul against distresses.
Sinomang nagiingat ng kaniyang bibig at kaniyang dila nagiingat ng kaniyang kaluluwa mula sa mga kabagabagan.
24 The presumptuous and proud, scorner is his name, dealeth in the wrath of presumption.
Ang palalo at mapagmataas na tao, manglilibak ang kaniyang pangalan, siya'y gumagawa sa kahambugan ng kapalaluan.
25 The longing of the slothful will kill him; for his hands refuse to labor.
Ang nasa ng tamad ay pumapatay sa kaniya; sapagka't tumatanggi ang kaniyang mga kamay sa paggawa.
26 All the day he feeleth a great longing; but the righteous giveth and withholdeth not.
May nagiimbot sa kasakiman buong araw: nguni't ang matuwid ay nagbibigay at hindi nagkakait.
27 The sacrifice of the wicked is an abomination: how much more, when he bringeth it with a sinful purpose?
Ang hain ng masama ay karumaldumal: gaano pa nga, pagka kaniyang dinadala na may masamang isip!
28 A lying witness shall perish; but the man that is obedient [to the law] can speak for ever.
Ang sinungaling na saksi ay mamamatay: nguni't ang taong nakikinig ay magsasalita upang mamalagi.
29 A wicked man showeth impudence in his face; but as for the upright, he will consider well his way.
Ang masamang tao ay nagmamatigas ng kaniyang mukha; nguni't tungkol sa taong matuwid, nagaayos ng kaniyang mga lakad.
30 There is no wisdom nor understanding nor counsel against the Lord.
Walang karunungan, o kaunawaan man, O payo man laban sa Panginoon.
31 The horse is prepared for the day of battle; but with the Lord is the victory.
Ang kabayo ay handa laban sa kaarawan ng pagbabaka: nguni't ang pagtatagumpay ay sa Panginoon.
