Proverbs 21
1 Like brooks of water is a king's heart in the hand of the Lord: whithersoever it pleaseth him doth he turn it.
Ang kasingkasing sa hari anaa sa kamot ni Jehova maingon sa mga baha sa tubig: Siya nagapaliso niini sa bisan diin nga siya magabuot.
2 Every way of a man is straight in his own eyes; but the Lord weigheth the hearts.
Ang tagsatagsa ka dalan sa usa ka tawo matarung sa iyang kaugalingong mga mata; Apan si Jehova magatimbang sa mga kasingkasing.
3 To exercise righteousness and justice is more acceptable to the Lord than sacrifice.
Ang pagbuhat sa pagkamatarung ug justicia Labi pang dawaton ni Jehova kay sa halad.
4 Haughtiness of the eyes, and an immoderate heart, are the sinful field of the wicked.
Ang usa ka tinan-awan nga mapahitas-on, ug ang usa ka palabilabihong kasingkasing, Bisan ang lamparahan sa dautan, sala man.
5 The plans of the diligent tend only to plenty; but every hasty man is [destined] only to want.
Ang mga hunahuna sa makugihon nagapadulong ngadto sa pagkadagaya; Apan ang tagsatagsa ka madalidalion nagadali lamang sa kawalad-on.
6 The getting of treasures by a tongue of falsehood is like the fleeting breath of those that seek death.
Ang pagbaton ug mga bahandi pinaagi sa usa ka bakakong dila Maoy usa ka gabon nga ginapalid ngadto ug nganhi niadtong nagapangita sa kamatayon.
7 The robbery of the wicked will drag them away; because they refuse to execute justice.
Ang pagpanlupig sa dautan magasilhig kanila, Tungod kay sila nagadumili sa pagbuhat ug justicia.
8 Perverse is the way of the man that is estranged [from goodness]; but as for the pure, his work is upright.
Ang dalan niadtong natugob sa kasal-anan baliko gayud kaayo; Apan alang niadtong mga ulay, ang iyang buhat matarung.
9 It is better to dwell in a corner of a roof, than with a quarrelsome woman in a roomy house.
Maayo pa ang pagpuyo diha sa pamag-angan sa atop sa balay, Kay sa pakigkauban sa usa ka makig-awayong babaye sa usa ka halapad nga balay.
10 The soul of the wicked longeth for evil: his neighbor findeth no grace in his eyes.
Ang kalag sa dautan nagatinguha sa dautan: Ang iyang isigkatawo dili makakaplag ug kalooy diha sa iyang mga mata.
11 When the scorner is punished, the simple is made wise: and when the wise is taught intelligence, he receiveth knowledge.
Kong ang mayubiton pagasilotan, ang walay-pagtagad mahimong manggialamon; Ug kong ang manggialamon pahamatngonon siya makadawat ug kahibalo.
12 The righteous regardeth attentively the house of the wicked; [but God] overturneth the wicked into unhappiness.
Ang tawong matarung nagatulotimbang sa balay sa dautan, Unsaon sa pagkaunlod sa dautan ngadto sa ilang kapildihan.
13 Whoso stoppeth his ears against the cry of the poor, he also will cry himself, but shall not be answered.
Bisan kinsa nga magasampong sa iyang mga idgulungog sa pagtu-aw sa kabus, Siya usab magatu-aw ra, apan dili pagapatalinghugan.
14 A gift in secret pacifieth anger, and a bribe in the bosom, strong fury.
Ang usa ka gasa sa tago magapapoypoy sa kasuko; Ug ang usa ka hatag diha sa sabakan, sa hilabihan nga kasuko.
15 It is joy to the righteous to execute justice; but it is a terror to wrong-doers.
Maoy kalipay sa matarung ang pagbuhat ug justicia; Apan maoy usa ka pagkalaglag sa mga mamumuhat sa kasal-anan.
16 The man that wandereth astray out of the way of intelligence shall rest in the assembly of the departed.
Ang tawo nga nagasaagsaag gikan sa dalan sa pagsabut Magapahulay sa katilingban sa mga minatay.
17 He that loveth pleasure will be a man of want: he that loveth wine and oil will not become rich.
Siya nga mahigugmaon sa kalingawan mahimong kabus nga tawo: Siya nga mahigugmaon sa vino ug lana dili maadunahan.
18 The wicked shall be a ransom for the righteous, and the treacherous shall be put in the stead of the upright.
Ang dautan maoy usa ka lukat alang sa matarung; Ug ang maluibon modangat nga ilis sa matul-id
19 It is better to dwell in a desert land, than with a quarrelsome and vexatious woman.
Maayo pang magpuyo sa usa ka yuta nga kamingawan, Kay sa pakig-ipon sa usa ka makig-awayon ug masuk-anon nga babaye.
20 There are a desirable treasure and oil in the dwelling of the wise; but a foolish man will swallow it up.
Adunay bililhon nga bahandi ug lana diha sa puloy-anan sa manggialamon; Apan ang usa ka tawong buang magalamoy niana.
21 He that pursueth righteousness and kindness will find life, righteousness, and honor.
Kadtong magasunod sa pagkamatarung ug sa kalolot Makakaplag sa kinabuhi, pagkamatarung, ug kadungganan.
22 A wise man scaleth the city of the mighty, and casteth down the strength in which they trusted.
Ang usa ka manggialamon nga tawo makakatkat sa usa ka ciudad sa gamhanan, Ug makapukan sa kusog nga gisaligan niana.
23 Whoso guardeth his mouth and his tongue guardeth his soul against distresses.
Bisan kinsa nga magabantay sa iyang baba ug sa iyang dila, Magabantay sa iyang kalag gikan sa mga kasamok.
24 The presumptuous and proud, scorner is his name, dealeth in the wrath of presumption.
Ang tawong palabi-labihon ug garboso, mayubiton ang iyang ngalan; Siya magabuhat nga nagapakaaron-ingnon sa iyang pagkamapahitas-on.
25 The longing of the slothful will kill him; for his hands refuse to labor.
Ang tinguha sa tapulan nagapatay kaniya; Kay ang iyang mga kamot nagadumili sa pagbuhat.
26 All the day he feeleth a great longing; but the righteous giveth and withholdeth not.
Adunay maibug sa pagkahakog gayud sa tibook adlaw; Apan ang matarung nagahatag ug wala magatungina.
27 The sacrifice of the wicked is an abomination: how much more, when he bringeth it with a sinful purpose?
Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan; Daw unsa ka labaw pa gayud, kong iyang dad-on kini uban sa dautan nga hunahuna!
28 A lying witness shall perish; but the man that is obedient [to the law] can speak for ever.
Ang usa ka bakakon nga saksi mahanaw; Apan ang tawo nga nagapamati nagapadayon sa iyang gipamulong.
29 A wicked man showeth impudence in his face; but as for the upright, he will consider well his way.
Ang usa ka tawong dautan magapagahi sa iyang nawong; Apan mahitungod sa matul-id siya magalig-on sa iyang mga dalan.
30 There is no wisdom nor understanding nor counsel against the Lord.
Walay kaalam ni pagsabut Ni tambag batok kang Jehova.
31 The horse is prepared for the day of battle; but with the Lord is the victory.
Ang kabayo giandam batok sa adlaw sa gubat; Apan ang pagdaug iya kang Jehova.
