Proverbs 20
1 Wine is a mocker, strong drink is noisy; and whosoever indulgeth therein will never be wise.
१द्राक्षरस चेष्टा करणारा आहे आणि मादक पेय भांडखोर आहे; पिण्याने झिंगणारा शहाणा नाही.
2 Like the roaring of a young lion is the dread of a king: whoso provoketh him to anger sinneth against his own soul.
२राजाचा राग सिंहगर्जनेसारखा असतो; जो त्यास राग आणतो तो आपल्याच जीवाविरूद्ध पाप करतो.
3 It is an honor for a man to cease from a contest; but every fool enrageth himself.
३जो कोणी भांडण टाळतो त्यास आदर आहे, पण प्रत्येक मूर्ख वादविवादात उडी मारतो.
4 Because it is winter's cold, will the sluggard not plough: when he therefore seeketh in the harvest time, there will be nothing.
४आळशी मनुष्य हिवाळा लागल्यामुळे नांगरीत नाही, तो हंगामाच्या वेळी पिक शोधेल पण त्यास काहीही मिळणार नाही.
5 Like deep water is counsel in the heart of man; but the man of understanding will draw it out.
५मनुष्याच्या मनातील योजना खोल पाण्यासारख्या असतात; पण समजदार मनुष्य त्या बाहेर काढतो.
6 Most men will proclaim every one his own kindness; but who can find a faithful man?
६बरेच व्यक्ती विश्वासू असल्याची घोषणा करतात, पण जो कोणी विश्वासू आहे त्या व्यक्तीस कोण शोधून काढेल? पण खरोखरच असा व्यक्ती सापडणे कठीण असते.
7 The righteous walketh in his integrity: happy will be his children after him.
७जो कोणी मनुष्य चांगले करतो त्याच्या प्रामाणिकतेने चालतो, आणि त्याच्या मागे त्याची मुले त्यास अनुसरतात आणि ते सुखी होतात.
8 A king that sitteth on the throne of justice scattereth away with his eyes all evil.
८जेव्हा राजा राजासनावर बसून न्यायनिवाड्याचे कार्य करतो, तो आपल्या डोळ्यांनी सर्व वाईट गोष्टी उडवून टाकतो.
9 Who can say, I have made my heart pure, I am cleansed from my sin.
९मी आपले हृदय शुद्ध केले आहे, मी आपल्या पापापासून मोकळा झालो आहे असे कोण म्हणू शकेल?
10 Divers weights, and divers measures, are both of them alike an abomination of the Lord.
१०भिन्नभिन्न अशी खोटी वजने आणि असमान मापे, या दोन्हींचा परमेश्वरास तिरस्कार आहे.
11 Even a child maketh himself known by his doings, whether his work will be pure, and whether it will be upright.
११तरुणसुध्दा आपल्या कृतीने आपली वर्तणूक शुद्ध आणि सरळ आहे की नाही ते दाखवतो.
12 The ear that heareth, and the eye that seeth, the Lord hath made both of them alike.
१२ऐकणारे कान आणि बघणारे डोळे, हे दोन्ही परमेश्वरानेच केले आहेत.
13 Love not sleep, lest thou come to poverty: open thy eyes, so wilt thou be satisfied with bread.
१३झोपेची आवड धरू नकोस, धरशील तर दरिद्री होशील; आपले डोळे उघड आणि तुला भरपूर खायला मिळेल.
14 It is bad, it is bad, saith the buyer; but when he is gone his way, then doth he boast.
१४विकत घेणारा म्हणतो, वाईट! वाईट! परंतु जेव्हा तो तेथून निघून जातो तो फुशारकी मारतो.
15 There is gold, and a multitude of pearls; but a precious vessel are the lips of knowledge.
१५तेथे सोने आहे आणि विपुल किंमती खडे आहेत, पण ज्ञानमय वाणी मोलवान रत्न आहेत.
16 Take away his garment, because he hath become surety for a stranger; and on account of a strange woman take a pledge from him.
१६जो अनोळख्याला जामीन राहतो त्याचे वस्त्र ठेवून घे, जेव्हा तो परक्यास जामीन झाला आहे म्हणून त्यास तारणादाखल ठेव.
17 Bread of falsehood is pleasant to a man; but afterward his mouth will be filled with gravel-stones.
१७कपटाची भाकर गोड लागते, पण त्यानंतर त्याचे तोंड सर्व वाळूंनी भरेल.
18 Plans are established by counsel; and with wise reflection conduct war.
१८सल्ल्याद्वारे योजना प्रस्थापित होतात, म्हणून केवळ ज्ञानाच्या मार्गदर्शनाने लढाई चालू कर.
19 He that goeth about as a talebearer revealeth secrets: therefore meddle not with him that enticeth with his lips.
१९लावालावी करणारा गुप्त गोष्टी प्रगट करतो, म्हणून बडबड करणाऱ्यांची संगत धरू नकोस.
20 Whoso curseth his father or his mother—his lamp shall be quenched in obscure darkness.
२०जर एखादा मनुष्य आपल्या आईला किंवा वडिलांना शाप देईल, तर त्याचा दीप अंधारात विझून जाईल.
21 An inheritance hastily gotten at the beginning will at its end not be blessed,
२१सुरवातीला उतावळीने मिळवलेल्या संपत्तीचा शेवट आशीर्वादित होणार नाही.
22 Do not say, I will recompense evil; [but] wait on the Lord, and he will help thee.
२२मी चुकीच्या बदल्यात परतफेड करीन असे म्हणू नकोस, परमेश्वराची वाट पाहा आणि तो तुझे रक्षण करील.
23 Divers weights are an abomination of the Lord; and a deceitful balance is not good.
२३असमान वजनाचा परमेश्वरास तिरस्कार आहे आणि अप्रामाणिक तराजू चांगले नाही.
24 From the Lord are the steps of man [ordained]; but man— how can he understand his own way?
२४मनुष्याच्या पावलास परमेश्वर वाट दाखवतो. तर कोणत्या मार्गाने जावे हे त्यास कसे कळेल?
25 It is a snare to a man to sanctify things hastily, and to make inquiry only after having made vows.
२५हे पवित्र आहे असे उतावळीने म्हणणे व असला नवस केल्यावर मग विचार करीत बसणे हे मनुष्याने पाशात पडणे होय.
26 A wise king scattereth the wicked, and turneth over them the threshing-wheel.
२६सुज्ञ राजा दुष्टांना पाखडून टाकतो, आणि मळणी करण्याचे चक्र त्यांच्यावर फिरवतो.
27 A lamp of the Lord is the soul of man, searching all the inner chambers of the body.
२७मनुष्याचा आत्मा परमेश्वराचा दीप होय, तो त्याच्या अंतर्यामाच्या सर्व भागांचा शोध घेतो.
28 Kindness and truth will watch over a king, and he will prop up through kindness his throne.
२८कराराचा प्रामाणिपणा आणि विश्वसनियता राजाचे रक्षण करतात, तो प्रेमाने राजासन बळकट करतो.
29 The ornament of young men is their strength; and the glory of old men is a hoary head.
२९तरुण मनुष्याचे वैभव त्याचे बळ आहे. आणि पिकलेले केस वृद्धाचे सौंदर्य आहे.
30 The bruises of a wound are cleansing means for the bad, and stripes [will reach] the inner chambers of the body.
३०जखम करणारे घाय आणि वर्मी लागणारे फटके दुष्टतेचे क्षालन करतात.
