Proverbs 18
1 He that separateth himself [from God] seeketh his own desires: at every sound wisdom is he enraged.
Kadtong nagalain sa iyang kaugalingon nagapangita sa iyang kaugalingong tinguha, Ug nakiglantugi batok sa tanang halalum nga kaalam.
2 A fool hath no delight in understanding, but in laying open what is in his heart.
Ang usa ka buang walay kalipay diha sa pagsabut, Apan mao lamang nga ang iyang kasingkasing magabutyag sa iyang kaugalingon.
3 When the wicked cometh, then cometh also contempt, and with dishonorable acts, disgrace.
Kong ang dautan moabut, modangat usab ang pagyubit, Ug uban sa pakaulaw, modangat ang pagtamay.
4 Like deep waters are the words of a [wise] man's mouth, and a bubbling brook is the well-spring of wisdom.
Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo maingon sa halalum nga mga tubig; Ang tubod sa atabay sa kaalam maingon sa usa ka sapa nga nagaagay.
5 It is not good to favor the person of the wicked, to wrest [the cause of the] righteous in judgment.
Ang pagtamud sa pagkatawo sa usa ka tawong dautan dili maayo, Ni ang pagsalikway sa matarung diha sa paghukom.
6 The lips of the fool come with contention, and his mouth calleth for blows.
Ang mga ngabil sa buang magadala kaniya ngadto sa pagkabingkil, Ug ang iyang baba magapanawag sa mga labud.
7 The mouth of the fool is a destruction to himself, and his lips are the snare of his soul.
Ang baba sa usa ka buang maoy iyang kalaglagan, Ug ang iyang mga ngabil maoy lit-ag sa iyang kalag.
8 The words of a whisperer are as wounds, and they go down indeed into the innermost parts of the body.
Ang mga pulong sa usa ka witwitan maingon sa usa ka malalim nga mga hungit nga kalan-on, Ug sila manganaug ngadto sa kinahiladmang mga dapit.
9 He also that showeth himself slothful in his work is a brother to the destroyer.
Siya usab nga tapulan sa iyang buhat Igsoon niadtong usa ka malaglagon.
10 The name of the Lord is a strong tower, whereunto the righteous runneth, and is placed in safety.
Ang ngalan ni Jehova maoy usa ka malig-ong torre; Ang matarung magadalagan nganha niana ug may kaluwasan.
11 The rich man's wealth is his strong town, and as a towering wall in his own conceit.
Ang bahandi sa usa ka adunahan nga tawo maoy iyang malig-on nga ciudad, Ug kini ingon sa usa ka hataas nga kuta sa iyang kaugalingong hunahuna.
12 Before downfall the heart of man becometh haughty, and before honor goeth humility.
Sa dili pa ang pagkalaglag mapahitas-on ang kasingkasing sa tawo; Ug sa dili pa ang kadungganan magauna ang pagkamapainubsanon.
13 When one returneth an answer before he understandeth [the question], it is folly unto him and shame.
Kadtong magahatag ug tubag sa wala pa niya madungog, Maoy usa ka binuang ug kaulawan alang kaniya.
14 The spirit of a man will readily bear his disease; but a depressed spirit who can bear:
Ang espiritu sa usa ka tawo maoy modasig sa iyang kaluya; Apan sa usa ka masulub-on nga espiritu kinsa ang makaantus?
15 The heart of the man of understanding will obtain knowledge, and the ear of the wise seeketh knowledge.
Ang kasingkasing sa buotan magabaton sa kahibalo; Ug ang igdulungog sa manggialamon magapangita sa kahibalo.
16 A man's gift maketh room for him, and before great men will it lead him.
Ang hatag sa usa ka tawo magahimo ug dapit alang kaniya, Ug magadala kaniya sa atubangan sa mga dagkung tawo.
17 He that is first in his cause seemeth just; but when his neighbor cometh, then will it be investigated.
Kadtong magalaban sa iyang katungod sa sinugdan daw matarung; Apan ang iyang isigkatawo moabut ug magasusi kaniya.
18 The lot causeth disputes to cease, and it decideth between the mighty.
Ang pagpapalad magapahunong sa mga pagkabingkil, Ug magapabulag sa taliwala sa mga gamhanan.
19 A brother offended is harder [to be won] than a strong town; and quarrels [among brothers] are like the bars of a castle.
Ang usa ka igsoon nga mahiubos labi pang magahi nga dag-on kay sa usa ka malig-on nga ciudad; Ug ang maong mga pagkabingkil sama sa mga trangka sa usa ka castillo.
20 From the fruit of a man's mouth is his body satisfied; with the product of his lips doth he satisfy himself.
Ang tiyan sa usa ka tawo pagabusgon sa bunga sa iyang baba; Uban sa abut sa iyang mga ngabil siya pagatagbawon.
21 Death and life are in the power of the tongue, and they that love it will eat its fruit.
Kamatayon ug kinabuhi maoy anaa sa gahum sa dila; Ug kadtong mahagugma niini magakaon sa bunga niana.
22 Whoso hath found a wife hath found happiness, and hath obtained favor from the Lord.
Bisan kinsa nga makakaplag ug usa ka asawa nakakaplag sa kaayohan. Ug makabaton sa kalooy ni Jehova.
23 The poor speaketh entreatingly; but the rich answereth roughly.
Ang kabus magagamit sa mga pagpangaliyupo; Apan ang adunahan magatubag sa pagsingka.
24 A man's many companions are hurtful to him; but there is many a friend that cleaveth closer than a brother.
Kadtong makahigala ug daghan magahimo niini alang sa iyang kaugalingong kadaut; Apan adunay usa ka higala nga mopabilin labaw pa kay sa usa ka igsoon.
