Proverbs 10
1 The proverbs of Solomon. A wise son causeth [his] father to rejoice; but a foolish son is the grief of his mother.
Mga kawikaan ni Salomon. Ang pantas na anak ay nakapagpapasaya sa ama: nguni't ang mangmang na anak ay pasan ng kaniyang ina.
2 Treasures of wickedness will not profit aught; but righteousness will deliver from death.
Mga kayamanan ng kasamaan ay hindi napapakinabangan: nguni't ang katuwiran ay nagliligtas sa kamatayan.
3 The Lord will not suffer the soul of the righteous to famish; but the sinful desires of the wicked will he cast away.
Hindi titiisin ng Panginoon na magutom ang kaluluwa ng matuwid: nguni't kaniyang itinatakuwil ang nasa ng masama.
4 He becometh poor that laboreth with an indolent hand, but the hand of the diligent maketh rich.
Siya'y nagiging dukha na gumagawa ng kamay na walang kasipagan: nguni't yumayaman ang kamay ng masipag.
5 He that gathereth in summer is an intelligent son; [but] he that sleepeth in harvest is a son that causeth shame.
Siyang nagtitipon sa taginit ay pantas na anak: nguni't siyang natutulog sa pagaani ay anak na kahiyahiya.
6 Blessings come upon the head of the righteous; but the mouth of the wicked covereth violence.
Mga pagpapala ay nangasa ulo ng matuwid: nguni't tinatakpan ng karahasan ang bibig ng masama.
7 The memory of the just is [destined] to be blessed; but the name of the wicked shall rot.
Ang alaala sa ganap ay pinagpapala: nguni't ang pangalan ng masama ay mapaparam.
8 The wise in heart will accept commandments; but he that is a fool in his speaking will stumble.
Ang pantas sa puso ay tatanggap ng mga utos: nguni't ang madaldal na musmos ay mabubuwal.
9 He that walketh uprightly ever walketh securely; but he that perverteth his ways will be punished.
Siyang lumalakad ng matuwid ay lumalakad na tiwasay: nguni't siyang sumisira ng kaniyang mga lakad ay makikilala.
10 He that winketh with the eye causeth vexation; and he that is a fool in his speaking will stumble.
Siyang kumikindat ng mata ay nagpapapanglaw: nguni't ang madaldal na musmos ay mabubuwal.
11 A source of life is the mouth of the righteous; but the mouth of the wicked covereth violence.
Ang bibig ng matuwid, ay bukal ng kabuhayan: nguni't tinatakpan ng karahasan ang bibig ng masama.
12 Hatred stirreth up strifes; but love throweth a cover over all transgressions.
Ang pagtatanim ay humihila ng mga kaalitan: nguni't tinatakpan ng pagibig ang lahat ng pagsalangsang.
13 On the lips of the man of understanding there is found wisdom: but a rod is for the back of him that is void of sense.
Nasusumpungan sa mga labi ng mabait ang karunungan: nguni't ang pamalo ay sa likod ng walang unawa.
14 Wise men treasure up knowledge; but the mouth of the foolish is an approaching terror.
Ang mga pantas ay nagiimbak ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mangmang ay kasalukuyang ikapapahamak.
15 The wealth of the rich man is his strong town: the terror of the poor is their poverty.
Ang kayamanan ng mayaman ay ang kaniyang matibay na bayan: ang kapahamakan ng dukha ay ang kanilang karalitaan.
16 The labor of the righteous [tendeth] to life: the product of the wicked is for sin.
Ang gawa ng matuwid ay patungo sa buhay; ang bunga ng dukha ay sa pagkakasala.
17 On the way unto life is he that observeth correction; but he that forsaketh reproof is in error.
Nasa daan ng buhay siyang nakikinig ng saway: nguni't siyang nagpapabaya ng saway ay nagkakamali.
18 He that hideth hatred hath lips of falsehood; and he that spreadeth abroad an evil report, is a fool.
Siyang nagkukubli ng mga pagtatanim ay sa mga magdarayang labi; at siyang nagpaparatang ay mangmang.
19 In a multitude of words transgression cannot be avoided; but he that refraineth his lips is intelligent.
Sa karamihan ng mga salita ay hindi nagkukulang ng pagsalangsang: nguni't siyang nagpipigil ng kaniyang mga labi ay gumagawang may kapantasan.
20 [Like] choice silver is the tongue of the righteous: the heart of the wicked is worth but very little.
Ang dila ng matuwid ay parang piling pilak: ang puso ng masama ay kaunti ang halaga.
21 The lips of the righteous feed many: but fools die through lack of sense.
Ang mga labi ng matuwid ay nagpapakain ng marami: nguni't ang mangmang ay namamatay sa kakulangan ng pagunawa.
22 The blessing of the Lord it is which maketh rich, and painful labor addeth nothing thereto.
Ang pagpapala ng Panginoon, ay nagpapayaman, at hindi niya idinadagdag ang kapanglawan.
23 It is as sport to a fool to do wicked deeds; but a man of understanding hath wisdom.
Isang paglilibang sa mangmang ang paggawa ng kasamaan: at gayon ang karunungan sa taong naguunawa.
24 What the wicked dreadeth, that will come upon him: but the longing of the righteous will God grant.
Ang takot ng masama ay darating sa kaniya: at ang nasa ng matuwid ay ipagkakaloob.
25 As the whirlwind passeth by, the wicked is no more; but the righteous is an everlasting foundation.
Pagka ang ipoipo ay dumadaan ay nawawala ang masama: nguni't ang matuwid ay walang hanggang patibayan.
26 As vinegar is to the teeth, and as smoke is to the eyes: so is the sluggard to those that send him.
Kung paano ang suka sa mga ngipin, at kung paano ang usok sa mata, gayon ang tamad sa mga nagsusugo sa kaniya.
27 The fear of the Lord increaseth [man's] days; but the years of the wicked will be shortened.
Ang pagkatakot sa Panginoon ay nagpapalaon ng mga kaarawan: nguni't ang mga taon ng masama ay mangangaunti.
28 The expectation of the righteous is joy; but the hope of the wicked shall perish.
Ang pagasa ng matuwid ay magiging kasayahan: nguni't ang pagasa ng masama ay mawawala.
29 The way of the Lord is a stronghold to the upright; but terror is destined to the workers of injustice.
Ang daan ng Panginoon ay katibayan sa matuwid; nguni't kapahamakan sa mga manggagawa ng kasamaan.
30 The righteous shall never be removed; but the wicked shall not inhabit the earth.
Ang matuwid ay hindi makikilos kailan man: nguni't ang masama ay hindi tatahan sa lupain.
31 The mouth of the just uttereth wisdom; but the tongue of perverseness shall be cut out.
Ang bibig ng matuwid ay nagbibigay ng karunungan: nguni't ang magdarayang dila ay ihihiwalay.
32 The lips of the righteous know [how to obtain] favor; but the mouth of the wicked [speaketh] perverseness.
Nalalaman ng mga labi ng matuwid ang nakalulugod: nguni't ang bibig ng masama ay nagsasalita ng karayaan.
