Proverbs 10
1 The proverbs of Solomon. A wise son causeth [his] father to rejoice; but a foolish son is the grief of his mother.
Dagiti proverbio ni Solomon. Paragsaken ti maysa a nasirib nga anak ti amana ngem ti maag nga anak ket mangted iti ladingit iti inana.
2 Treasures of wickedness will not profit aught; but righteousness will deliver from death.
Awan pateg dagiti gameng a naurnong babaen iti kinadangkes, ngem ti panagaramid iti nalinteg ket iyadayonaka iti patay.
3 The Lord will not suffer the soul of the righteous to famish; but the sinful desires of the wicked will he cast away.
Saan nga ipalubos ni Yahweh a mabisinan dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem paayenna dagiti kalikagum dagiti nadangkes.
4 He becometh poor that laboreth with an indolent hand, but the hand of the diligent maketh rich.
Ti nasadut nga ima ti mangpapanglaw iti maysa a tao, ngem ti ima ti nagaget a tao ket makagun-od kadagiti kinabaknang.
5 He that gathereth in summer is an intelligent son; [but] he that sleepeth in harvest is a son that causeth shame.
Ti nasirib nga anak ket agur-urnong iti apit iti kalgaw, ngem nakababain para kenkuana ti maturog kabayatan ti panagapit.
6 Blessings come upon the head of the righteous; but the mouth of the wicked covereth violence.
Dagiti sagut manipud iti Dios ket maited kadagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket kalkalubanna ti kinaranggas.
7 The memory of the just is [destined] to be blessed; but the name of the wicked shall rot.
Parparagsakennatayo ti tao nga agar-aramid iti nalinteg tunggal malagiptayo isuna, ngem madadael ti nagan ti nadangkes.
8 The wise in heart will accept commandments; but he that is a fool in his speaking will stumble.
Awaten dagiti nanakem dagiti bilbilin, ngem madadael ti naariwawa a maag.
9 He that walketh uprightly ever walketh securely; but he that perverteth his ways will be punished.
Ti agbibiag iti kinapudno ket agbibiag iti kinatalged, ngem ti tao a pagbalbalinenna a killo dagiti wagasna ket masukalanto.
10 He that winketh with the eye causeth vexation; and he that is a fool in his speaking will stumble.
Mangpataud iti ladingit ti tao nga kumanidday, ngem madadael ti naariwawa a maag.
11 A source of life is the mouth of the righteous; but the mouth of the wicked covereth violence.
Ti ngiwat ti agar-aramid iti nalinteg ket burayok ti biag, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket ilemlemmengna ti kinaranggas.
12 Hatred stirreth up strifes; but love throweth a cover over all transgressions.
Ti gura ket mangpataud kadagiti riri, ngem abbongan ti ayat ti amin a nagkurangan ti dadduma.
13 On the lips of the man of understanding there is found wisdom: but a rod is for the back of him that is void of sense.
Ti kinasirib ket masarakan kadagiti bibig ti mannakaawat a tao, ngem ti pagbaut ket para iti tao nga awanan pannakaawat.
14 Wise men treasure up knowledge; but the mouth of the foolish is an approaching terror.
Dagiti nasirib a tattao ket agiduldulin iti pannakaammo, ngem ti ngiwat ti maag ket mangiyas-asideg iti pannakadadael.
15 The wealth of the rich man is his strong town: the terror of the poor is their poverty.
Ti kinabaknang ti nabaknang a tao ket isu ti maiyarig a siudadna a nasarikedkedan; ti kinapanglaw dagiti nakurapay ti mismo a pakadadaelanda.
16 The labor of the righteous [tendeth] to life: the product of the wicked is for sin.
Ti tangdan dagiti agar-aramid iti nalinteg ket agturong iti biag; ti magun-od dagiti nadangkes ti mangiturong kadakuada iti pagbasolan.
17 On the way unto life is he that observeth correction; but he that forsaketh reproof is in error.
Adda dalan nga agturong iti biag para iti mangsursurot iti panangdisiplina, ngem maiyaw-awan ti manglaksid iti panangtubngar.
18 He that hideth hatred hath lips of falsehood; and he that spreadeth abroad an evil report, is a fool.
Ti siasinoman a mangilimed iti gurana ket addaan iti ulbod a bibig, ken ti siasinoman a mangiwarwaras iti pammadakes ket maag.
19 In a multitude of words transgression cannot be avoided; but he that refraineth his lips is intelligent.
No adda adu a sasao, saan a maawan ti panagsalungasing, ngem masirib ti siasinoman a naannad kadagiti ibagbagana.
20 [Like] choice silver is the tongue of the righteous: the heart of the wicked is worth but very little.
Ti agar-aramid iti nalinteg ket maiyarig iti puro a pirak ti dilana; bassit laeng ti pategna iti puso ti nadangkes.
21 The lips of the righteous feed many: but fools die through lack of sense.
Dagiti bibig ti agar-aramid iti nalinteg ket adu ti mataraonanna, ngem dagiti maag ket matay gapu iti kinakurang ti ammoda.
22 The blessing of the Lord it is which maketh rich, and painful labor addeth nothing thereto.
Dagiti nasayaat a sagut ni Yahweh ket mangmangted iti kinabaknang ken saanna dagitoy a nayunan iti rigat.
23 It is as sport to a fool to do wicked deeds; but a man of understanding hath wisdom.
Ti kinadangkes ket ay-ayam nga ay-ayamen dagiti maag, ngem ti kinasirib ket pakaragsakan ti tao a mannakaawat.
24 What the wicked dreadeth, that will come upon him: but the longing of the righteous will God grant.
Ti pagbutbutngan ti nadangkes ket dumtengto kenkuana, ngem ti tarigagay ti nalinteg ket maitedto kenkuana.
25 As the whirlwind passeth by, the wicked is no more; but the righteous is an everlasting foundation.
Dagiti nadangkes ket maiyarig iti lumablabas a bagio, ket agpukawen, ngem dagiti agar-aramid iti nalinteg ket pundasion nga agpaut iti agnanayon.
26 As vinegar is to the teeth, and as smoke is to the eyes: so is the sluggard to those that send him.
Kas iti suka kadagiti ngipen ken asuk kadagiti mata, kasta ti sadut kadagiti mangibabaon kenkuana.
27 The fear of the Lord increaseth [man's] days; but the years of the wicked will be shortened.
Ti panagbuteng kenni Yahweh ket mangpaatiddog iti biag, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
28 The expectation of the righteous is joy; but the hope of the wicked shall perish.
Ti namnama dagiti agar-aramid iti nalinteg ket isu ti rag-oda, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
29 The way of the Lord is a stronghold to the upright; but terror is destined to the workers of injustice.
Salsalakniban ti wagas ni Yahweh dagiti napudno, ngem pakadadaelan daytoy para kadagiti nadangkes.
30 The righteous shall never be removed; but the wicked shall not inhabit the earth.
Saan a pulos a mapukaw dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem dagiti nadangkes ket saan nga agtalinaed iti daga.
31 The mouth of the just uttereth wisdom; but the tongue of perverseness shall be cut out.
Ti bunga ti kinasirib ket agtaud iti ngiwat dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem maputedto ti ballikog a dila.
32 The lips of the righteous know [how to obtain] favor; but the mouth of the wicked [speaketh] perverseness.
Ammo dagiti bibig dagiti agar-aramid iti nalinteg no ania ti makaay-ayo, ngem ti ngiwat dagiti nadangkes, ammoda no ania ti ballikog.
