Ecclesiastes 10
1 Dead flies cause the precious oil of the apothecary to become stinking and foaming; so doth a little folly him that is valued for wisdom and honor.
Jako muchy zdechłe zasmradzają i psują olejek aptekarski: tak człowieka z mądrości i z sławy zacnago trochę głupstwa oszpeca.
2 The heart of a wise man is at his right hand; but the heart of a fool is at his left.
Serce mądrego jest po prawej stronie jego; ale serce głupiego po lewej stronie jego.
3 Yea also, on whatever way the fool walketh, doth he lack proper sense, and he saith to all that he is a fool.
I na ten czas, gdy głupi drogą idzie, serce jego niedostatek cierpi; bo pokazuje wszystkim, że głupim jest.
4 If the spirit of the ruler rise up against thee, leave not thy place; for submissiveness causeth great offences to be avoided.
Jeźliby duch panującego powstał przeciwko tobie, nie opuszczaj miejsca twego; albowiem pokora wstręt czyni grzechom wielkim.
5 There is an evil which I have seen under the sun, like an error which proceedeth from the ruler:
Jest złe, którem widział pod słońcem, to jest, błąd, który pochodzi od zwierzchności:
6 Folly is set in great high places, and the rich sit in lowness.
Że głupi wywyższani bywają w godności wielkiej, a bogaci w mądrość nisko siadają;
7 I have seen servants on horses, and princes walking like servants upon the ground.—
Widziałem sługi na koniach, a książąt chodzących piechotą jako sługi.
8 He that diggeth a pit will fall into it; and him who breaketh down a fence—a serpent will bite him.
kto kopie dół, sam weń wpada; a kto rozrzuca płot, wąż go ukąsi.
9 Whoso removeth stones will be hurt through them; and he that cleaveth wood will be endangered thereby.
Kto przenosi kamienie, urazi się niemi; a kto łupie drwa, niebezpieczen jest od nich.
10 If the iron be blunt, and man do not whet the edge, then must he exert more strength; but the advantage of making it properly sharp is wisdom.
Jeźliże się stępi żelazo, a nie naostrzyłby ostrza jego, tedy mocy przyłożyć musi; ale to daleko lepiej mądrość sprawić może.
11 If the serpent do bite because no one uttered a charm, then hath the man that can use his tongue [in charming] no preference.—
Jeźli ukąsi wąż przed zaklęciem, nic nie pomogą słowa zaklinacza.
12 The words of a wise man's mouth [bring] grace; but the lips of a fool will destroy himself.
Słowa ust mądrego są wdzięczne; ale wargi głupiego pożerają go.
13 The beginning of the words of his mouth is foolishness; and the last that cometh out of his mouth is evil-bringing madness.
Początek słów ust jego głupstwo, a koniec powieści jego wielkie błazeństwo.
14 The fool also multiplieth words; [but] a man cannot know what is to be; and what is to be after him, who can tell him?
Bo głupi wiele mówi, choć nie wie ten człowiek, co ma być. Albowiem któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
15 The toil of the foolish will weary every one of them, because he knoweth not how to go to the city.—
Głupi pracują aż do ustania, a przecie nie mogą dojść do miasta.
16 Woe to thee, O land, when thy king is lowminded, and when thy princes eat in the morning!
Biada tobie, ziemio! której król jest dziecięciem, i której książęta rano biesiadują.
17 Happy art thou, O land, when thy king is noble-spirited, and thy princes eat in proper time, for strengthening, and not for gluttony!—
Błogosławionaś ty, ziemio! której król jest synem zacnych, a której książęta czasu słusznego jadają dla posilenia, a nie dla opilstwa.
18 Through slothful hands the rafters will sink; and through idleness of the hands the house will become leaky.
Dla lenistwa się dach pochyla, a dla osłabiałych rąk przecieka dom.
19 For gay pleasure they prepare a feast, and wine is to make the living joyful; but money procureth all things.
Dla uweselenia gotują uczty, i wino rozwesela żywot; ale pieniądze do wszystkiego dopomagają.
20 Even in thy thought thou must not curse a king; and in thy bed-chambers do not curse the rich; for a bird of the air can carry the sound, and that which hath wings can tell the word.
Ani w myśli twojej królowi nie złorzecz, ani w skrytym pokoju twoim nie przeklinaj bogatego; albowiem i ptak niebieski doniósłby ten głos; a to, co ma skrzydła, objawiłoby powieść twoję.
