Proverbs 29
1 A reprover is better than a stiff-necked man: for when the latter is suddenly set on fire, there shall be no remedy.
Người cứng lòng cứng cổ trước lời răn dạy sẽ suy sụp thình lình không phương chữa chạy.
2 When the righteous are praised, the people will rejoice: but when the ungodly rule, men mourn.
Người liêm chính cai trị, dân chúng hân hoan. Nhưng người ác nắm quyền, dân chúng lầm than.
3 When a man loves wisdom, his father rejoices: but he that keeps harlots will waste wealth.
Con khôn ngoan khiến cha vui lòng, người nuôi gái điếm phá hoại gia phong.
4 A righteous king establishes a country: but a transgressor destroys [it].
Vua công minh, nước cường thịnh, vua tham nhũng, nước mạt vận.
5 He that prepares a net in the way of his own friend, entangles his own feet in it.
Ai nịnh bợ hàng xóm láng giềng, là giăng lưới dưới chân.
6 A great snare [is spread] for a sinner: but the righteous shall be in joy and gladness.
Người ác bị tội mình sập bẫy, nhưng người ngay ca hát vui mừng.
7 A righteous man knows how to judge for the poor: but the ungodly understands not knowledge; and the poor man has not an understanding mind.
Người ngay tôn trọng quyền lợi của người nghèo khó; còn người ác chẳng biết đến quyền lợi đó.
8 Lawless men burn down a city: but wise men turn away wrath.
Người kiêu cường khua mép làm cả thành náo động xôn xao, người khôn ngoan làm lắng dịu cơn thịnh nộ cuồng bạo.
9 A wise man shall judge nations: but a worthless man being angry laughs and fears not.
Người khôn chẳng cần tranh luận với kẻ dại dột, vì nó sẽ nổi giận, hoặc cười ngạo nghễ không thôi.
10 Bloody men hate a holy [person], but the upright will seek his soul.
Người trọn vẹn bị bọn khát máu ghen ghét, nhưng được người công chính quý chuộng.
11 A fool utters all is mind: but the wise reserves his in part.
Người dại để cơn giận mình bùng nổ, nhưng người khôn chế ngự nó.
12 When a king hearkens to unjust language, all his subjects are transgressors.
Nếu vua nghe lời giả dối, dối gạt, bầy tôi người chỉ là phường gian ác.
13 When the creditor and debtor meet together, the Lord oversees them both.
Người nghèo và người giàu đều giống nhau ở điểm này: Chúa Hằng Hữu cho ánh sáng để thấy.
14 When a king judges the poor in truth, his throne shall be established for a testimony.
Vua nào xử công minh cho người nghèo nàn, sẽ được tồn tại với năm tháng.
15 Stripes and reproofs give wisdom: but an erring child disgraces his parents.
Giáo huấn, đòn vọt rèn luyện trẻ thơ, đứa trẻ phóng túng làm nhục mẹ nó.
16 When the ungodly abound, sins abound: but when they fall, the righteous are warned.
Số người ác càng nhiều, tội phạm càng gia tăng, nhưng người công chính sẽ chứng kiến cảnh chúng suy tàn.
17 Chasten your son, and he shall give you rest; and he shall give honor to your soul.
Muốn hưởng hạnh phước và tâm hồn được an tịnh, hãy sửa phạt con mình.
18 There shall be no interpreter to a sinful nation: but he that observes the law is blessed.
Nước nào không được Chúa hướng dẫn sẽ bị xáo trộn. Quốc gia nào theo luật lệ Chúa, hạnh phước trường tồn.
19 A stubborn servant will not be reproved by words: for even if he understands, still he will not obey.
Lời nói suông không đủ điều khiển người giúp việc, vì dù hiểu biết, chưa chắc họ đã lưu tâm.
20 If you see a man hasty in [his] words, know that the fool has hope rather than he.
Con có thấy người nói quá hấp tấp? Người ngu đần còn khá hơn người nói hấp tấp.
21 He that lives wantonly from a child, shall be a servant, and in the end shall grieve over himself.
Nếu nuông chiều người giúp việc từ thuở bé, lớn lên nó sẽ đòi được kể như người thừa kế.
22 A furious man stirs up strife, and a passionate man digs up sin.
Người dễ giận suốt ngày gây gổ; người nóng tính lầm lỗi liên miên.
23 Pride brings a man low, but the Lord upholds the humble-minded with honor.
Tính kiêu căng đưa người xuống dốc, lòng khiêm tốn đem lại vinh dự.
24 He that shares with a thief, hates his own soul: and if any having heard an oath uttered tell not of it,
Người đồng lõa với kẻ trộm, là gây hại cho bản thân. Dù đã thề trước tòa, mà ngậm miệng không tố giác,
25 [they] fearing and reverencing men [unreasonably] have been overthrown, but he that trusts in the Lord shall rejoice. Ungodliness causes a man to stumble: but he that trusts in his master shall be safe.
Lo sợ người phàm là một cạm bẫy, tin cậy Chúa sẽ được an toàn.
26 Many wait on the favor of rulers; but justice comes to a man from the Lord.
Muốn công lý, cầu xin Chúa Hằng Hữu, đừng mong tìm ân huệ của hoàng gia.
27 A righteous man is an abomination to an unrighteous man, and the direct way is an abomination to the sinner.
Người ngay ghét việc gian tà; người gian ghen ghét việc làm của người ngay.
