< Proverbs 25 >

1 These are the miscellaneous instructions of Solomon, which the friends of Ezekias king of Judea copied out.
Waɗannan ƙarin karin maganar Solomon ne waɗanda mutanen Hezekiya sarkin Yahuda suka tara.
2 The glory of God conceals a matter: but the glory of a king honors business.
Ɗaukakar Allah ce a ɓoye batun; a bayyana batun kuwa ɗaukakar sarakuna ne.
3 Heaven is high, and earth is deep, and a king's heart is unsearchable.
Kamar yadda sammai suna can bisa duniya kuma tana da zurfi, haka zukatan sarakuna suka wuce a bincika.
4 Beat the drossy silver, and it shall be made entirely pure.
Ka tace azurfa sai kayan su fito don maƙerin azurfa;
5 Slay the ungodly from before the king, and his throne shall prosper in righteousness.
ka cire mugaye daga gaban sarki, kursiyinsa kuwa zai kahu ta wurin adalci.
6 Be not boastful in the presence of the king, and remain not in the places of princes;
Kada ka ɗaukaka kanka a gaban sarki, kada kuma ka nemi wa kanka wuri a cikin manyan mutane;
7 for [it is] better for you that it should be said, Come up to me, than that [one] should humble you in the presence of the prince; speak of that which your eyes have seen.
gara ya ce maka, “Ka hauro nan,” da a ƙasƙantar da kai a gaban wani mai makami. Abin da ka gani da idanunka
8 Get not suddenly into a quarrel, lest you repent at last.
kada ka yi garaje kai ƙara a majalisa, gama me za ka yi a ƙarshe in maƙwabcinka ya ba ka kunya?
9 Whenever your friend shall reproach you, retreat backward, despise [him] not;
In kai da maƙwabcinka kuka yi gardama, kada ka tona asirin wani,
10 lest your friend continue to reproach you, so your quarrel and enmity shall not depart, but shall be to you like death. Favour and friendship set [a man] free, which do you keep for yourself, lest you be made liable to reproach; but take heed to your ways peaceably.
in ba haka ba duk wanda ya ji zai kunyata ka ba za ka kuma taɓa rabuwa da wannan mummuna suna ba.
11 [As] a golden apple in a necklace of sardius, so [is it] to speak a [wise] word.
Kalmar da aka faɗa daidai tana kamar zubin zinariyar da aka yi a mazubin azurfa.
12 In an ear-ring of gold a precious sardius is also set; [so is] a wise word to an obedient ear.
Kamar’yan kunnen zinariya ko kuwa kayan ado na zinariya zalla haka yake da tsawatawar mai hikima ga kunne mai saurarawa.
13 As a fall of snow in the time of harvest is good against heat, so a faithful messenger [refreshes] those that send him; for he helps the souls of his employers.
Kamar sanyin ƙanƙara a lokacin girbi haka ɗan saƙo mai aminci wanda aka aika; ya wartsakar da ran waɗanda suka aike shi.
14 As winds and clouds and rains are most evident [objects], so is he that boasts of a false gift.
Kamar gizagizai da kuma iska marar ruwan sama haka mutumin da yake fariya a kan kyautan da ba ya bayarwa.
15 In longsuffering is prosperity to kings, and a soft tongue breaks the bones.
Ta wurin haƙuri akan rinjaye mai mulki, magana mai hankali kan karye ƙashi.
16 Having found honey, eat [only] what is enough, lest haply you be filled, and vomit it up.
In ka sami zuma, ka sha isashe kawai, in ya yi yawa, za ka yi amai.
17 Enter sparingly into your friend's house, lest he be satiated with your company, and hate you.
Kada ka cika ziyarar gidan maƙwabcinka yawan ganinka zai sa ya ƙi ka.
18 [As] a club, and a dagger, and a pointed arrow, so also is a man who bears false witness against his friend.
Kamar sanda ko takobi ko kibiya mai tsini haka yake da mutumin da yake ba da shaidar ƙarya a kan maƙwabcinsa.
19 The way of the wicked and the foot of the transgressor shall perish in an evil day.
Kamar haƙori mai ciwo ko yin tafiya da gurguwar ƙafa haka yake ga mai dogara da marasa aminci a lokacin wahala.
20 As vinegar is bad for a sore, so trouble befalling the body afflicts the heart. As a moth in a garment, and a worm in wood, so the grief of a man hurts the heart.
Kamar wanda ya tuɓe riga a ranar da ake sanyi, ko kuwa kamar zuba ruwan tsami a kanwa, haka yake da mai rera waƙoƙi ga mai baƙin ciki.
21 If your enemy hunger, feed him; if he thirst, give him drink;
In abokin gābanka yana jin yunwa, ka ba shi abinci ya ci; in yana jin ƙishi, ka ba shi ruwa ya sha.
22 for so doing you shall heap coals of fire upon his head, and the Lord shall reward you [with] good.
Ta yin haka, za ka tara garwashin wuta mai ci a kansa, Ubangiji kuma zai sāka maka.
23 The north wind raises clouds; so an impudent face provokes the tongue.
Kamar yadda iskar arewa kan kawo ruwan sama, haka jita-jita kan kawo fushi.
24 [It is] better to dwell on a corner of the roof, than with a railing woman in an open house.
Gara a zauna a kusurwar rufin ɗaki da a zauna a gida ɗaya da mace mai fitina.
25 As cold water is agreeable to a thirsting soul, so is a good message from a land far off.
Kamar ruwan sanyi ga ran da ya gaji haka yake da jin labari mai daɗi daga ƙasa mai nisa.
26 As if one should stop a well, and corrupt a spring of water, so [is it] unseemly for a righteous man to fall before an ungodly man.
Kamar rafi mai laka ko rijiyar da ta gurɓace haka yake da mai adalci wanda ya miƙa wuya ga mugaye.
27 [It is] not good to eat much honey; but it is right to honor venerable sayings.
Ba shi da kyau ka sha zuma da yawa, haka ma ba shi da kyau ka nemi girma wa kanka.
28 As a city whose walls are broken down, and which is unfortified, so is a man who does anything without counsel.
Kamar birni da katangarsa sun rushe haka yake da mutumin da ba ya iya danne fushinsa.

< Proverbs 25 >