Proverbs 20
1 Wine is an intemperate thing, and strong drink full of violence: but every fool is entangled with them.
Rượu xúi người nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn. Ai để rượu hành là người mất khôn.
2 The threat of a king differs not from the rage of a lion; and he that provokes him sins against his own soul.
Vua thịnh nộ như sư tử rống; làm vua giận là hại chính mình!
3 [It is] a glory to a man to turn aside from railing; but every fool is entangled with such matters.
Tránh được tranh cạnh là điều vinh dự; chỉ dại dột mới sinh sự cãi nhau.
4 A sluggard when reproached is not ashamed: so also he who borrows corn in harvest.
Người lười biếng không cày lúc mùa đông, đến mùa gặt đi xin, chẳng được gì.
5 Counsel in a man's heart is deep water; but a prudent man will draw it out.
Mưu kế lòng người như giếng nước sâu, người thông sáng chỉ việc múc lấy.
6 A man is valuable, and a merciful man precious: but [it is] hard to find a faithful man.
Bao nhiêu người khoe nhân khoe nghĩa, nhưng kiếm đâu ra một người trung thành.
7 He that walks blameless in justice, shall leave his children blessed.
Một người ngay có lòng chân thật; để lại phước lành cho cháu cho con.
8 Whenever a righteous king sits on the throne, no evil thing can stand before his presence.
Vua ngồi xử đoán, mắt tinh vi, phân biệt sàng sảy điều gian ác.
9 Who will boast that he has a pure heart? or who will boldly say that he is pure from sins?
Ai dám bảo: “Tôi có lòng trong sạch, lương tâm tôi đã tẩy sạch tội rồi”?
10 A large and small weight, and various measures, are even both of them unclean before the Lord; and [so is] he that makes them.
Người dùng cân lường gian trá— bị Chúa Hằng Hữu miệt khinh.
11 A youth [when in company] with a godly man, will be restrained in his devices, and [then] his way will be straight.
Dù còn niên thiếu, tính tình đã bộc lộ, qua hành vi, biết nó thật hay không.
12 The ear hears, and the eye sees: even both of them are the Lord's work.
Tai để nghe và mắt nhìn thấy— ấy là quà Chúa Hằng Hữu ban cho.
13 Love not to speak ill, lest you be cut off: open your eyes, and be filled with bread.
Mê ngủ quá, con sẽ nên nghèo khó. Siêng năng lên, con sẽ được no nê.
Người mua luôn miệng chê: “Xấu, Xấu!” Trên đường về lại tự khen mình.
Vàng bạc ngọc ngà không khó kiếm, nhưng lời khôn ngoan quý giá biết bao.
Phải nắm áo hắn vì hắn bảo lãnh cho người không quen, Hãy giữ vật làm tin vì hắn bảo lãnh cho đàn bà xa lạ.
Bánh gian lận mới ăn thì ngon ngọt, nhưng vào miệng rồi, thành sỏi đá chai khô.
Chỉ nhờ hội bàn mới thành kế hoạch; khi có cao kiến mới động binh đao.
Người mách lẻo tiết lộ điều bí mật, con đừng nên giao dịch với người hở môi.
20 The lamp of him that reviles father or mother shall be put out, and his eyeballs shall see darkness.
Ngọn đèn của người chửi cha mắng mẹ, phụt tắt đi giữa đêm tối âm u.
21 A portion hastily gotten at first shall not be blessed in the end.
Gia tài hưởng hấp tấp, phước hạnh chẳng bền lâu.
22 Say not, I will avenge myself on my enemy; but wait on the Lord, that he may help you.
Đừng vội nói: “Thù tôi, tôi trả.” Nhưng hãy chờ Chúa Hằng Hữu giải cứu cho.
23 A double weight is an abomination to the Lord; and a deceitful balance is not good in his sight.
Trái cân non, chiếc cân giả, cả hai đều bị Chúa Hằng Hữu ghét bỏ.
24 A man's goings are directed of the Lord: how then can a mortal understand his ways?
Chúa Hằng Hữu dẫn đưa từng bước một, là người trần, ai hiểu được đường mình?
25 It is a snare to a man hastily to consecrate some of his own property: for [in that case] repentance comes after vowing.
Khấn nguyện với Đức Chúa Trời mà không suy xét là cạm bẫy cho chính mình.
26 A wise king utterly crushes the ungodly, and will bring a wheel upon them.
Vua khôn ngoan áp dụng trọng hình, tẩy thanh phường gian tà.
27 The spirit of man is a light of the Lord, who searches the inmost parts of the belly.
Tâm linh con người là ngọn đèn của Chúa Hằng Hữu, soi thấu đến những nơi sâu kín trong lòng.
28 Mercy and truth are a guard to a king, and will surround his throne with righteousness.
Chỉ có lòng bác ái, chân thành, độ lượng, mới bảo đảm được ngôi nước quân vương.
29 Wisdom is an ornament to young men; and grey [hairs] are the glory of old men.
Trai tráng nhờ sức mạnh được vẻ vang; bậc lão thành vinh quang vì tóc bạc.
30 Bruises and contusions befall bad men; and plagues [shall come] in the inward parts of [their] belly.
Những thương tích làm sạch điều ác, còn roi vọt làm tinh khiết tấm lòng.
