Proverbs 19

1

بهتر است انسان فقیر باشد و درستکار تا اینکه بدکار باشد و نادان.

2

داشتن دل و جرأت بدون حکمت بی‌فایده است و عجله باعث اشتباه می‌شود.

3 The folly of a man spoils his ways: and he blames God in his heart.

انسان با حماقتش زندگی خود را تباه می‌کند و بعد تقصیر را به گردن خداوند می‌اندازد.

4 Wealth acquires many friends; but the poor is deserted even of the friend he has.

شخص ثروتمند دوستان بسیار پیدا می‌کند، اما وقتی کسی فقیر می‌شود هیچ دوستی برایش باقی نمی‌ماند.

5 A false witness shall not be unpunished, and he that accuses unjustly shall not escape.

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی که دائم دروغ می‌بافد جان به در نخواهد برد.

6 Many court the favor of kings; but every bad man becomes a reproach to [another] man.

مردم دوست دارند پیش بزرگان، خود شیرینی کنند و با کسانی دوست شوند که بذل و بخشش می‌کنند.

7 Every one who hates [his] poor brother shall also be far from friendship. Good understanding will draw near to them that know it, and a sensible man will find it. He that does much harm perfects mischief; and he that used provoking words shall not escape.

وقتی انسان فقیر شود حتی برادرانش او را ترک می‌کنند چه رسد به دوستانش، و تلاش او برای بازیافتن آنها به جایی نمی‌رسد.

8 He that procures wisdom loves himself; and he that keeps wisdom shall find good.

هر که در پی حکمت است جانش را دوست دارد و آنکه برای حکمت ارزش قائل شود سعادتمند خواهد شد.

9 A false witness shall not be unpunished; and whoever shall kindle mischief shall perish by it.

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و هر که دائم دروغ می‌بافد هلاک خواهد شد.

10 Delight does not suit a fool, nor [is it seemly] if a servant should begin to rule with haughtiness.

شایسته نیست که آدم نادان در ناز و نعمت زندگی کند و یا یک برده بر امیران حکومت راند.

11 A merciful man is longsuffering; and his triumph overtakes transgressors.

کسی که خشم خود را فرو می‌نشاند عاقل است و آنکه از تقصیرات دیگران چشم‌پوشی می‌کند سرافراز خواهد شد.

12 The threatening of a king is like the roaring of a lion; but as dew on the grass, so is his favor.

غضب پادشاه مانند غرش شیر است، اما خشنودی او مثل شبنمی است که بر سبزه می‌نشیند.

13 A foolish son is a disgrace to his father: vows [paid out] of the hire of a harlot are not pure.

فرزند نادان بلای جان پدرش است و غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل قطرات آبی است که دائم در حال چکیدن می‌باشد.

14 Fathers divide house and substance to [their] children: but a wife is suited to a man by the Lord.

خانه و ثروت از اجداد به ارث می‌رسد، اما زن عاقل بخشش خداوند است.

15 Cowardice possesses the effeminate [man]; and the soul of the sluggard shall hunger.

کسی که تنبل است و زیاد می‌خوابد، گرسنه می‌ماند.

16 He that keeps the commandment keeps his own soul; but he that despises his ways shall perish.

احکام خدا را نگه دار تا زنده بمانی، زیرا هر که آنها را خوار بشمارد خواهد مرد.

17 He that has pity on the poor lends to the Lord; and he will recompense to him according to his gift.

وقتی به فقیر کمک می‌کنی مثل این است که به خداوند قرض می‌دهی و خداوند است که قرض تو را پس خواهد داد.

18 Chasten your son, for so he shall be hopeful; and be not exalted in your soul to haughtiness.

فرزند خود را تا دیر نشده تربیت کن؛ اگر غفلت نمایی زندگی او را تباه خواهی کرد.

19 A malicious man shall be severely punished, and if he commit injury, he shall also lose his life.

اگر کسی تندخویی می‌کند بگذار عواقبش را ببیند و مانع او نشو، چون در غیر این صورت او به تندخویی خود ادامه خواهد داد.

20 Hear, son, the instruction of your father, that you may be wise at your latter end.

اگر به پند و اندرز گوش دهی تا آخر عمرت از حکمت برخوردار خواهی بود.

21 [There are] many thoughts in a man's heart; but the counsel of the Lord abides for ever.

انسان نقشه‌های زیادی در سر می‌پروراند، اما نقشه‌هایی که مطابق با خواست خدا باشد اجرا خواهد شد.

22 Mercy is a fruit to a man: and a poor man is better than a rich liar.

آنچه مهم است محبت و وفاداری است. بهتر است شخص فقیر باشد تا اینکه با نادرستی زندگی کند.

23 The fear of the Lord is life to a man: and he shall lodge without fear in places where knowledge is not seen.

خداترسی به انسان حیات می‌بخشد و او را کامیاب گردانده از هر بلایی محفوظ می‌دارد.

24 He that unjustly hides his hands in his bosom, will not even [bring] them up to his mouth.

آدم تنبل دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند، ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهان خود نمی‌گذارد.

25 When a pestilent character is scourged, a simple man is made wiser: and if you reprove a wise man, he will understand discretion.

مسخره کننده را تنبیه کن تا مایهٔ عبرت جاهلان شود. اشتباهات شخص فهمیده را به او گوشزد نما تا فهمیده‌تر شود.

26 He that dishonors his father, and drives away his mother, shall be disgraced and shall be exposed to reproach.

پسری که با پدرش بدرفتاری می‌کند و مادرش را از خانه بیرون می‌راند، مایه ننگ و رسوایی است.

27 A son who ceases to attend to the instruction of a father will cherish evil designs.

پسرم، از گوش دادن به تعلیمی که تو را از حکمت دور می‌کند خودداری نما.

28 He that becomes surety for a foolish child will despise the ordinance: and the mouth of ungodly men shall drink down judgment.

شاهد پست و فرومایه عدالت را به بازی می‌گیرد و از گناه کردن لذت می‌برد.

29 Scourges are preparing for the intemperate, and punishments likewise for fools.

مسخره‌کنندگان و احمقان، به شدت مجازات خواهند شد.