Proverbs 18
1 A man who wishes to separate from friends seeks excuses; but at all times he will be liable to reproach.
| کەسی دوورەپەرێز دوای ئارەزووی خۆی کەوتووە، بە ڕووی هەموو داناییەکی تەواودا دەتەقێتەوە. |
2 A senseless man feels no need of wisdom, for he is rather led by folly.
| گێل خۆشی لە تێگەیشتن نابینێت، بەڵکو بە پەخشکردنی ئەوەی لە دڵیدایە. |
3 When an ungodly man comes into a depth of evils, he despises [them]; but dishonor and reproach come upon him.
| بە هاتنی خراپەکار سووکایەتیش دێت، لەگەڵ شەرمەزاریش ڕیسوایی. |
4 A word in the heart of a man is a deep water, and a river and fountain of life spring forth.
| قسەی دەمی مرۆڤ ئاوێکی قووڵە، بەڵام سەرچاوەی دانایی کانیاوێکی هەڵقوڵاوە. |
5 [It is] not good to accept the person of the ungodly, nor [is it] holy to pervert justice in judgment.
| نە لایەنگری خراپەکار باشە، نە بێبەشکردنی ڕاستودروست لە دادپەروەری. |
6 The lips of a fool bring [him] into troubles, and his bold mouth calls for death.
| لێوەکانی کەسی گێل دەیهێننە ناو ناکۆکییەوە، دەمی بانگی لێدان دەکات. |
7 A fool's mouth is ruin to him, and his lips are a snare to his soul.
| دەمی گێل دەبێتە هۆی لەناوچوونی، لێوەکانیشی تەڵەن بۆ گیانی. |
8 Fear casts down the slothful; and the souls of the effeminate shall hunger.
| قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە، شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ. |
9 A man who helps not himself by his labor is brother of him that ruins himself.
| ئەوەی سست بێت لە کارەکەی برای وەستای وێرانکردنە. |
10 The name of the Lord is of great strength; and the righteous running to it are exalted.
| ناوی یەزدان قوللەیەکی بەهێزە، کەسی ڕاستودروست بۆ ئەوێ ڕادەکات و پەناگیر دەبێت. |
11 The wealth of a rich man is a strong city; and its glory casts a broad shadow.
| سامانی دەوڵەمەند شاری قەڵابەندیەتی، وەک شوورایەکی بڵندە بە خەیاڵی ئەو. |
12 Before ruin a man's heart is exalted, and before honor it is humble.
| پێش شکستهێنان دڵی مرۆڤ بەفیزە، بەڵام پێش ڕێزلێنان بێفیزە. |
13 Whoso answers a word before he hears [a cause], it is folly and reproach to him.
| ئەوەی وەڵامی شتێک بداتەوە پێش بیستنی دەبێتە مایەی گێلایەتی و شەرمەزاری بۆی. |
14 A wise servant calms a man's anger; but who can endure a faint-hearted man?
| ڕۆحی مرۆڤ بەرگەی نەخۆشی دەگرێت، بەڵام ڕۆحی تێکشکاو کێ بەرگەی دەگرێت؟ |
15 The heart of the sensible [man] purchases discretion; and the ears of the wise seek understanding.
| دڵی پیاوی تێگەیشتوو زانیاری وەردەگرێت، گوێی دانایانیش داوای زانینی لێ دەکات. |
16 A man's gift enlarges him, and seats him among princes.
| دیاری مرۆڤ ڕێگای خۆش دەکات و بەرەو ئامادەبوونی گەورە پیاوانی دەبات. |
17 A righteous man accuses himself at the beginning of his speech, but when he has entered upon the attack, the adversary is reproved.
| ئەوەی یەکەم جار سکاڵا بکات لەوە دەچێت ڕاست بێت، هەتا نزیکەکەی دێت و لێی دەکۆڵێتەوە. |
18 A silent [man] quells strifes, and determines between great powers.
| تیروپشک ناکۆکی دەبڕێنێتەوە و بەهێزەکان لە یەکتر جیا دەکاتەوە. |
19 A brother helped by a brother is as a strong and high city; and is [as] strong as a [well]-founded palace.
| خراپە دەرهەق بە برا، ئاشتکردنەوەی لە شاری قەڵابەند سەختترە، ناکۆکیش وەک شمشیرەی دەروازەی قەڵایە. |
20 A man fills his belly with the fruits of his mouth; and he shall be satisfied with the fruits of his lips.
| لە بەروبوومی دەمی مرۆڤ سکی تێردەبێت، لە دروێنەی لێوەکانی خۆی تێر دەخوات. |
21 Life and death are in the power of the tongue; and they that rule it shall eat the fruits thereof.
| مردن و ژیان بە دەست زمانە، ئەوەی حەزی لێی بێت بەروبوومەکەی دەخوات. |
22 He that has found a good wife has found favours, and has received gladness from God. [He that puts away a good wife, puts away a good thing, and he that keeps an adulteress is foolish and ungodly.]
| ئەوەی ژنێکی دەست بکەوێت خێرێکی دەست دەکەوێت، ڕەزامەندی یەزدانیش بەدەستدەهێنێت. |
| هەژار بۆ بەزەیی دەپاڕێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند بە ڕەقی وەڵام دەداتەوە. |
| پیاو برادەری زۆر بێت خۆی گرفتار دەکات، بەڵام دۆستێک هەیە لە برا نزیکترە. |
