Proverbs 17
1 Better is a morsel with pleasure in peace, than a house [full] of many good things and unjust sacrifices, with strife.
| خوردن نان خشک در آرامش بهتر است از خوردن غذای شاهانه در خانه‌ای که در آن جنگ و دعوا باشد. |
2 A wise servant shall have rule over foolish masters, and shall divide portions among brethren.
| بردهٔ دانا بر پسر شرور ارباب خود تسلط خواهد یافت و در ارثی که به او می‌رسد شریک خواهد شد. |
3 As silver and gold are tried in a furnace, so are choice hearts with the Lord.
| طلا و نقره را آتش می‌آزماید و دل انسان را خدا. |
4 A bad man hearkens to the tongue of transgressors: but a righteous man attends not to false lips.
| آدم بدکار از همنشینی با آدمهای بد لذت می‌برد و آدم دروغگو از همنشینی با اشخاص دروغگو. |
5 He that laughs at the poor provokes him that made him; and he that rejoices at the destruction of another shall not be held guiltless: but he that has compassion shall find mercy.
| مسخره کردن فقرا به منزلهٔ مسخره کردن خدایی است که ایشان را آفریده است. کسانی که از غم و بدبختی دیگران شاد می‌شوند بی‌سزا نخواهند ماند. |
6 Children's children are the crown of old men; and their fathers are the glory of children. The faithful has the whole world full of wealth; but the faithless not even a farthing.
| تاج افتخار پیران نوه‌های ایشان می‌باشند و تاج افتخار فرزندان، پدران ایشان. |
7 Faithful lips will not suit a fool; nor lying lips a just man.
| شخص نجیب هرگز دروغ نمی‌گوید و آدم نادان هرگز سخن با ارزش بر زبان نمی‌آورد. |
8 Instruction is to them that use it a gracious reward; and wherever it may turn, it shall prosper.
| رشوه در نظرِ دهندهٔ آن مثل سنگ جادوست که او را در هر کاری موفق می‌سازد. |
9 He that conceals injuries seeks love; but he that hates to hide [them] separates friends and kindred.
| کسی که اشتباهات دیگران را می‌پوشاند محبت ایجاد می‌کند، اما آدمی که آنها را افشا می‌کند باعث جدایی دوستان می‌گردد. |
10 A threat breaks down the heart of a wise man; but a fool, though scourged, understands not.
| یک ملامت به شخص فهیم اثرش بیشتر است از صد ضربه شلّاق به آدم نادان. |
11 Every bad man stirs up strifes: but the Lord will send out against him an unmerciful messenger.
| بدکاران فقط در پی یاغیگری هستند، اما مأمور بی‌رحم سراغشان خواهد رفت. |
12 Care may befall a man of understanding; but fools will meditate evils.
| روبرو شدن با ماده خرسی که بچه‌هایش را از او گرفته‌اند بهتر است از روبرو شدن با شخص نادانی که گرفتار حماقت شده است. |
13 Whoso rewards evil for good, evil shall not be removed from his house.
| اگر خوبی را با بدی تلافی کنی، بلا از خانه‌ات دور نخواهد شد. |
14 Rightful rule gives power to words; but sedition and strife precede poverty.
| شروع کردن دعوا مانند ایجاد رخنه در سد آب است، پس جر و بحث را ختم کن پیش از آنکه به دعوا منجر شود. |
15 He that pronounces the unjust just, and the just unjust, is unclean and abominable with God.
| خداوند از کسانی که بی‌گناه را محکوم و گناهکار را تبرئه می‌کنند متنفر است. |
16 Why has the fool wealth? for a senseless man will not be able to purchase wisdom. He that exalts his own house seeks ruin; and he that turns aside from instruction shall fall into mischief.
| صرف پول برای آموزش آدم نادان بی‌فایده است، زیرا او طالب حکمت نیست. |
17 Have you a friend for every time, and let brethren be useful in distress; for on this account are they born.
| دوست واقعی در هر موقعیتی محبت می‌کند و برادر برای کمک به هنگام گرفتاری تولد یافته است. |
18 A foolish man applauds and rejoices over himself, [as he] also that becomes surety would make himself responsible for his own friends.
| فقط شخص کم‌عقل است که ضامن شخص دیگری می‌شود. |
19 A lover of sin rejoices in strifes;
| شخص ستیزه‌جو گناه را دوست دارد و آدم بلند پرواز خرابی به بار می‌آورد. |
20 and the hard-hearted man comes not in for good. A man of a changeful tongue will fall into mischiefs;
| شخص بداندیش کامیاب نخواهد شد و آدم فریبکار در دام بلا گرفتار خواهد گردید. |
21 and the heart of a fool is grief to its possessor. A father rejoices not over an uninstructed son; but a wise son gladdens his mother.
| فرزند نادان مایهٔ غم و غصهٔ والدینش می‌باشد. |
22 A glad heart promotes health; but the bones of a sorrowful man dry up.
| شادی دل مانند دارو شفابخش است اما روح پژمرده انسان را بیمار می‌کند. |
23 The ways of a man who unjustly receives gifts in [his] bosom do not prosper; and an ungodly man perverts the ways of righteousness.
| آدم بدکار پنهانی رشوه می‌گیرد و مانع اجرای عدالت می‌شود. |
24 The countenance of a wise man is sensible; but the eyes of a fool [go] to the ends of the earth.
| هدف مرد دانا تحصیل حکمت است، اما شخص نادان در زندگی هیچ هدفی ندارد. |
25 A foolish son [is a cause of] anger to his father, and grief to her that bore him.
| پسر نادان مایهٔ غصهٔ پدر و تلخکامی مادر است. |
26 [It is] not right to punish a righteous man, nor [is it] holy to plot against righteous princes.
| مجازات کردن نیکان و تنبیه نمودن اشخاص نجیب به خاطر صداقتشان، کار نادرستی است. |
27 He that forbears to utter a hard word is discreet, and a patient man is wise.
| شخص دانا پرحرفی نمی‌کند و آدم فهمیده آرام و صبور است. |
28 Wisdom shall be imputed to a fool who asks after wisdom: and he who holds his peace shall seem to be sensible.
| آدم نادان نیز اگر سکوت کند و حرف نزند او را دانا و فهیم می‌شمارند. |
