Proverbs 12
1 He that loves instruction loves sense, but he that hates reproofs is a fool.
Bisan kinsa nga nahigugma sa pagpanton nahigugma sa kahibalo, apan ang tawo nga nagdumot sa pagbadlong buangbuang.
2 He that has found favor with the Lord [is made] better; but a transgressor shall be passed over in silence.
Kaluy-an ni Yahweh ang maayong tawo, apan iyang silotan ang tawo nga nagplano ug daotan.
3 A man shall not prosper by wickedness; but the roots of the righteous shall not be taken up.
Ang tawo dili malig-on pinaagi sa pagkadaotan, apan kadtong nagbuhat ug maayo dili gayod maibot.
4 A virtuous woman is a crown to her husband; but as a worm in wood, so a bad woman destroys her husband.
Ang asawa nga may katakos mao ang korona sa iyang bana, apan siya nga modala ug kaulawan sama sa sakit nga modunot sa iyang kabukogan.
5 The thoughts of the righteous [are true] judgments; but ungodly men devise deceits.
Ang mga plano niadtong nagbuhat kung unsa ang husto matarong, apan malimbongon ang tambag sa daotan.
6 The words of ungodly men are crafty; but the mouth of the upright shall deliver them.
Ang mga pulong sa daotang mga tawo nag-atang sa kahigayonan aron sa pagpatay, apan ang mga pulong sa matarong maoy motipig kanila.
7 When the ungodly is overthrown, he vanishes away; but the houses of the just remain.
Ang daotang mga tawo mapukan ug mangahanaw sila, apan ang panimalay niadtong nagbuhat ug matarong motindog.
8 The mouth of an understanding [man] is praised by a man; but he that is dull of heart is had in derision.
Ang tawo pagadayegon pinaagi sa kadako sa kaalam nga anaa kaniya, apan ang mga tawo nga mopili sa sukwahi isalikway.
9 Better is a man in dishonor serving himself, than one honouring himself and lacking bread.
Maayo pa ang adunay dili mahinungdanon nga katungdanan— nga sulugoon lamang—kay sa magpasigarbo mahitungod sa imong pagkamahinungdanon apan walay pagkaon.
10 A righteous man has pity for the lives of his cattle; but the bowels of the ungodly are unmerciful.
Ang tawong nagbuhat ug matarong nag-atiman sa panginahanglan sa iyang mananap, apan bisan ang kahangawa sa tawong daotan bangis.
11 He that tills his own land shall be satisfied with bread; but they that pursue vanities are void of understanding. He that enjoys himself in banquets of wine, shall leave dishonor in his own strong holds.
Ang tawo nga nagatrabaho sa iyang yuta makabaton ug daghang pagkaon, apan si kinsa kadtong nagsunod sa walay pulos nga mga buluhaton walay salabotan.
12 The desires of the ungodly are evil; but the roots of the godly are firmly set.
Gitinguha sa daotang mga tawo ang gikawat sa daotang kalalakin-an nagdto sa uban, apan ang bunga niadtong nagbuhat ug matarong nagagikan sa ilang mga kaugalingon.
13 For the sin of [his] lips a sinner falls into snare; but a righteous man escapes from them. He whose looks are gentle shall be pitied, but he that contends in the gates will afflict souls.
Ang tawong daotan malit-ag pinaagi sa iyang daotang sinultihan, apan kadtong nagbuhat ug matarong makalingkawas gikan sa kasamok.
14 The soul of a man shall be filled with good from the fruits of his mouth; and the recompence of his lips shall be given to him.
Gikan sa bunga sa iyang mga pulong ang tawo mapuno sa mga maayong butang, ingon nga ang buhat sa iyang mga kamot moganti kaniya.
15 The ways of fools are right in their own eyes; but a wise man hearkens to counsels.
Ang dalan sa buangbuang matarong sa iyang kaugalingong panan-aw, apan ang tawong maalamon maminaw sa tambag.
16 A fool declares his wrath the same day; but a prudent man hides his own disgrace.
Ipadayag dayon sa buangbuang ang iyang kasuko, apan ang tawong mobaliwala sa pagtamay maalamon
17 A righteous man declares the open truth; but an unjust witness is deceitful.
Ang tawong nagsulti sa kamatuoran nagsulti kung unsa ang matarong, apan ang mini nga saksi mosulti ug mga bakak.
18 Some wound as they speak, [like] swords; but the tongues of the wise heal.
Ang mga pulong sa tawong madalidalion sama sa tusok sa espada, apan ang dila sa maalamon magdala ug kaayohan.
19 True lips establish testimony; but a hasty witness has an unjust tongue.
Ang matinud-anon nga ngabil molungtad sa kahangtoran, apan ang bakakong dila lumalabay lamang.
20 [There is] deceit in the heart of him that imagines evil; but they that love peace shall rejoice.
Adunay paglingla diha sa kasingkasing niadtong nagplano sa pagbuhat ug daotan, apan ang kalipay nagagikan sa mga magtatambag sa kalinaw.
21 No injustice will please a just man; but the ungodly will be filled with mischief.
Walay kasakit nga mahitabo niadtong nagbuhat ug matarong, apan ang tawong daotan napuno sa mga kalisdanan.
22 Lying lips are a abomination to the Lord; but he that deals faithfully is accepted with him.
Dumtan ni Yahweh ang bakakong mga ngabil, apan kadtong nagpuyo sa pagkamatinud-anon mao ang iyang kalipay.
23 An understanding man is a throne of wisdom; but the heart of fools shall meet with curses.
Ang maalamon nga tawo nagtago sa iyang kahibalo, apan ang kasingkasing sa mga buangbuang nagasinggit sa binuang.
24 The hand of chosen men shall easily obtain rule; but the deceitful shall be for a prey.
Ang kamot sa makugihon magdumala, apan ang tawong tapulan ibutang ngadto sa lisod nga trabaho.
25 A terrible word troubles the heart of a righteous man; but a good message rejoices him.
Ang kabalaka nga anaa sa kasingkasing sa usa ka tawo maoy mobira kaniya paubos, apan ang mga maayong pulong makapalipay kaniya.
26 A just arbitrator shall be his own friend; but mischief shall pursue sinners; and the way of ungodly men shall lead them astray.
Ang tawo nga nagbuhat ug matarong usa ka giya sa iyang higala, apan ang dalan sa daotan maoy mopahisalaag kanila.
27 A deceitful man shall catch no game; but a blameless man is a precious possession.
Ang tawong tapulan dili makasugba sa ilang kaugalingong inayam, apan ang makugihon nga tawo makaangkon sa bililhong bahandi.
28 In the ways of righteousness is life; but the ways of those that remember injuries [lead] to death.
Kadtong naglakaw diha sa matarong nga dalan makakaplag ug kinabuhi ug diha sa iyang agianan walay kamatayon.
