Proverbs 25

1 These [are] also proverbs of Solomon, which the men of Hezekiah king of Judah copied out.

۱ اینها نیز از امثال سلیمان است که مردان حزقیا، پادشاه یهودا آنها را نقل نمودند.

2 [It is] the glory of God to conceal a thing: but the honour of kings [is] to search out a matter.

۲ مخفی داشتن امر جلال خدا است، و تفحص نمودن امر جلال پادشاهان است.

3 The heaven for height, and the earth for depth, and the heart of kings [is] unsearchable.

۳ آسمان را در بلندیش و زمین را در عمقش، ودل پادشاهان را تفتیش نتوان نمود.

4 Take away the dross from the silver, and there shall come forth a vessel for the finer.

۴ درد را از نقره دور کن، تا ظرفی برای زرگربیرون آید.

5 Take away the wicked [from] before the king, and his throne shall be established in righteousness.

۵ شریران را از حضور پادشاه دور کن، تاکرسی او در عدالت پایدار بماند.

6 Put not forth thyself in the presence of the king, and stand not in the place of great [men: ]

۶ در حضور پادشاه خویشتن را برمیفراز، و درجای بزرگان مایست،

7 For better [it is] that it be said unto thee, Come up hither; than that thou shouldest be put lower in the presence of the prince whom thine eyes have seen.

۷ زیرا بهتر است تو را گفته شود که اینجا بالابیا، از آنکه به حضور سروری که چشمانت او رادیده است تو را پایین برند.

8 Go not forth hastily to strive, lest [thou know not] what to do in the end thereof, when thy neighbour hath put thee to shame.

۸ برای نزاع به تعجیل بیرون مرو، مبادا درآخرش چون همسایه ات تو را خجل سازد، ندانی که چه باید کرد.

9 Debate thy cause with thy neighbour [himself; ] and discover not a secret to another:

۹ دعوی خود را با همسایه ات بکن، اما رازدیگری را فاش مساز،

10 Lest he that heareth [it] put thee to shame, and thine infamy turn not away.

۱۰ مبادا هر‌که بشنود تو را ملامت کند، وبدنامی تو رفع نشود.

11 A word fitly spoken [is like] apples of gold in pictures of silver.

۱۱ سخنی که در محلش گفته شود، مثل سیبهای طلا در مرصعکاری نقره است.

12 [As] an earring of gold, and an ornament of fine gold, [so is] a wise reprover upon an obedient ear.

۱۲ مودب حکیم برای گوش شنوا، مثل حلقه طلا و زیور زر خالص است.

13 As the cold of snow in the time of harvest, [so is] a faithful messenger to them that send him: for he refresheth the soul of his masters.

۱۳ رسول امین برای فرستندگان خود، چون خنکی یخ در موسم حصاد می‌باشد، زیرا که جان آقایان خود را تازه می‌کند.

14 Whoso boasteth himself of a false gift [is like] clouds and wind without rain.

۱۴ کسی‌که از بخششهای فریبنده خود فخرمی کند، مثل ابرها و باد بی‌باران است.

15 By long forbearing is a prince persuaded, and a soft tongue breaketh the bone.

۱۵ با تحمل داور را به رای خود توان آورد، وزبان ملایم، استخوان را می‌شکند.

16 Hast thou found honey? eat so much as is sufficient for thee, lest thou be filled therewith, and vomit it.

۱۶ اگر عسل یافتی بقدر کفایت بخور، مبادا ازآن پر شده، قی کنی.

17 Withdraw thy foot from thy neighbour’s house; lest he be weary of thee, and [so] hate thee.

۱۷ پای خود را از زیاد رفتن به خانه همسایه ات باز دار، مبادا از تو سیر شده، از تونفرت نماید.

18 A man that beareth false witness against his neighbour [is] a maul, and a sword, and a sharp arrow.

۱۸ کسی‌که درباره همسایه خود شهادت دروغ دهد، مثل تبرزین و شمشیر و تیر تیز است.

19 Confidence in an unfaithful man in time of trouble [is like] a broken tooth, and a foot out of joint.

۱۹ اعتماد بر خیانتکار در روز تنگی، مثل دندان کرم زده و پای مرتعش می‌باشد.

20 [As] he that taketh away a garment in cold weather, [and as] vinegar upon nitre, so [is] he that singeth songs to an heavy heart.

۲۰ سراییدن سرودها برای دلتنگ، مثل کندن جامه در وقت سرما و ریختن سرکه بر شوره است.

21 If thine enemy be hungry, give him bread to eat; and if he be thirsty, give him water to drink:

۲۱ اگر دشمن تو گرسنه باشد او را نان بخوران، و اگر تشنه باشد او را آب بنوشان،

22 For thou shalt heap coals of fire upon his head, and the LORD shall reward thee.

۲۲ زیرا اخگرها بر سرش خواهی انباشت، وخداوند تو را پاداش خواهد داد.

23 The north wind driveth away rain: so [doth] an angry countenance a backbiting tongue.

۲۳ چنانکه باد شمال باران می‌آورد، همچنان زبان غیبتگو چهره را خشمناک می‌سازد.

24 [It is] better to dwell in the corner of the housetop, than with a brawling woman and in a wide house.

۲۴ ساکن بودن در گوشه پشت بام بهتر است ازبودن با زن جنگجو در خانه مشترک.

25 [As] cold waters to a thirsty soul, so [is] good news from a far country.

۲۵ خبر خوش از ولایت دور، مثل آب سردبرای جان تشنه است.

26 A righteous man falling down before the wicked [is as] a troubled fountain, and a corrupt spring.

۲۶ مرد عادل که پیش شریر خم شود، مثل چشمه گل آلود و منبع فاسد است.

27 [It is] not good to eat much honey: so [for men] to search their own glory [is not] glory.

۲۷ زیاد عسل خوردن خوب نیست، همچنان طلبیدن جلال خود جلال نیست.

28 He that [hath] no rule over his own spirit [is like] a city [that is] broken down, [and] without walls.

۲۸ کسی‌که بر روح خود تسلط ندارد، مثل شهر منهدم و بی‌حصار است.