< Proverbs 24 >
1 Be not thou envious against evil men, neither desire to be with them.
Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;
2 For their heart studieth destruction, and their lips talk of mischief.
Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.
3 Through wisdom is an house builded; and by understanding it is established:
Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;
4 And by knowledge shall the chambers be filled with all precious and pleasant riches.
Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.
5 A wise man [is] strong; yea, a man of knowledge increaseth strength.
Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.
6 For by wise counsel thou shalt make thy war: and in multitude of counsellors [there is] safety.
Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.
7 Wisdom [is] too high for a fool: he openeth not his mouth in the gate.
Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.
8 He that deviseth to do evil shall be called a mischievous person.
Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.
9 The thought of foolishness [is] sin: and the scorner [is] an abomination to men.
Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.
10 [If] thou faint in the day of adversity, thy strength [is] small.
Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.
11 If thou forbear to deliver [them that are] drawn unto death, and [those that are] ready to be slain;
Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.
12 If thou sayest, Behold, we knew it not; doth not he that pondereth the heart consider [it]? and he that keepeth thy soul, doth [not] he know [it]? and shall [not] he render to [every] man according to his works?
Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.
13 My son, eat thou honey, because [it is] good; and the honeycomb, [which is] sweet to thy taste:
Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;
14 So [shall] the knowledge of wisdom [be] unto thy soul: when thou hast found [it], then there shall be a reward, and thy expectation shall not be cut off.
Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.
15 Lay not wait, O wicked [man], against the dwelling of the righteous; spoil not his resting place:
Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;
16 For a just [man] falleth seven times, and riseth up again: but the wicked shall fall into mischief.
Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.
17 Rejoice not when thine enemy falleth, and let not thine heart be glad when he stumbleth:
Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;
18 Lest the LORD see [it], and it displease him, and he turn away his wrath from him.
Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.
19 Fret not thyself because of evil [men], neither be thou envious at the wicked;
Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;
20 For there shall be no reward to the evil [man; ] the candle of the wicked shall be put out.
Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
21 My son, fear thou the LORD and the king: [and] meddle not with them that are given to change:
Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.
22 For their calamity shall rise suddenly; and who knoweth the ruin of them both?
Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?
23 These [things] also [belong] to the wise. [It is] not good to have respect of persons in judgment.
Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.
24 He that saith unto the wicked, Thou [art] righteous; him shall the people curse, nations shall abhor him:
Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.
25 But to them that rebuke [him] shall be delight, and a good blessing shall come upon them.
Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.
26 [Every man] shall kiss [his] lips that giveth a right answer.
Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.
27 Prepare thy work without, and make it fit for thyself in the field; and afterwards build thine house.
Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.
28 Be not a witness against thy neighbour without cause; and deceive [not] with thy lips.
Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?
29 Say not, I will do so to him as he hath done to me: I will render to the man according to his work.
Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.
30 I went by the field of the slothful, and by the vineyard of the man void of understanding;
Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;
31 And, lo, it was all grown over with thorns, [and] nettles had covered the face thereof, and the stone wall thereof was broken down.
Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.
32 Then I saw, [and] considered [it] well: I looked upon [it, and] received instruction.
Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:
33 [Yet] a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
34 So shall thy poverty come [as] one that travelleth; and thy want as an armed man.
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.