Proverbs 15
1 A soft answer turneth away wrath: but grievous words stir up anger.
Ang malubay na sagot ay nakapapawi ng poot: nguni't ang mabigat na salita ay humihila ng galit.
2 The tongue of the wise useth knowledge aright: but the mouth of fools poureth out foolishness.
Ang dila ng pantas ay nagbabadya ng tuos ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso ng kamangmangan.
3 The eyes of the LORD [are] in every place, beholding the evil and the good.
Ang mga mata ng Panginoon ay nasa bawa't dako, na nagbabantay sa masama at sa mabuti.
4 A wholesome tongue [is] a tree of life: but perverseness therein [is] a breach in the spirit.
Ang dilang magaling ay punong kahoy ng buhay: nguni't ang kalikuan niyaon ay kasiraan ng diwa.
5 A fool despiseth his father’s instruction: but he that regardeth reproof is prudent.
Hinahamak ng mangmang ang saway ng kaniyang ama: nguni't siyang nagpapakundangan ng saway ay gumagawang may kabaitan.
6 In the house of the righteous [is] much treasure: but in the revenues of the wicked is trouble.
Sa bahay ng matuwid ay maraming kayamanan: nguni't sa mga pakinabang ng masama ay kabagabagan.
7 The lips of the wise disperse knowledge: but the heart of the foolish [doeth] not so.
Ang mga labi ng pantas ay nagsasabog ng kaalaman: nguni't ang puso ng mangmang ay hindi gayon.
8 The sacrifice of the wicked [is] an abomination to the LORD: but the prayer of the upright [is] his delight.
Ang hain ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang dalangin ng matuwid ay kaniyang kaluguran.
9 The way of the wicked [is] an abomination unto the LORD: but he loveth him that followeth after righteousness.
Ang lakad ng masama ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't iniibig niya ang sumusunod sa katuwiran.
10 Correction [is] grievous unto him that forsaketh the way: [and] he that hateth reproof shall die.
May mabigat na saway sa kaniya, na nagpapabaya ng lakad: at siyang nagtatanim sa saway ay mamamatay.
11 Hell and destruction [are] before the LORD: how much more then the hearts of the children of men? (Sheol h7585)
Sheol at kapahamakan ay nasa harap ng Panginoon: gaanong higit pa nga ang mga puso ng mga anak ng mga tao! (Sheol h7585)
12 A scorner loveth not one that reproveth him: neither will he go unto the wise.
Ayaw ang manglilibak na siya'y sawayin. Siya'y hindi paroroon sa pantas.
13 A merry heart maketh a cheerful countenance: but by sorrow of the heart the spirit is broken.
Ang masayang puso ay nagpapasaya ng mukha: nguni't sa kapanglawan ng puso ay nababagbag ang diwa.
14 The heart of him that hath understanding seeketh knowledge: but the mouth of fools feedeth on foolishness.
Ang puso niyaong naguunawa ay humahanap ng kaalaman: nguni't ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kamangmangan.
15 All the days of the afflicted [are] evil: but he that is of a merry heart [hath] a continual feast.
Lahat ng mga araw sa nagdadalamhati ay masama: nguni't siyang may masayang puso ay may laging kapistahan.
16 Better [is] little with the fear of the LORD than great treasure and trouble therewith.
Maigi ang kaunti na may pagkatakot sa Panginoon, kay sa malaking kayamanan na may kabagabagan.
17 Better [is] a dinner of herbs where love is, than a stalled ox and hatred therewith.
Maigi ang pagkaing gulay na may pagibig, kay sa matabang baka at may pagtataniman.
18 A wrathful man stirreth up strife: but [he that is] slow to anger appeaseth strife.
Ang mainiting tao ay humihila ng pagtatalo: nguni't siyang makupad sa galit ay pumapayapa ng kaalitan.
19 The way of the slothful [man is] as an hedge of thorns: but the way of the righteous [is] made plain.
Ang daan ng tamad ay gaya ng bakuran na mga dawag: nguni't ang landas ng matuwid ay ginagawang maluwang na lansangan.
20 A wise son maketh a glad father: but a foolish man despiseth his mother.
Ang pantas na anak ay nagpapasaya ng ama: nguni't hinahamak ng mangmang ang kaniyang ina.
21 Folly [is] joy to [him that is] destitute of wisdom: but a man of understanding walketh uprightly.
Ang kamangmangan ay kagalakan sa walang bait: nguni't pinatutuwid ng maalam ang kaniyang lakad.
22 Without counsel purposes are disappointed: but in the multitude of counsellors they are established.
Kung saan walang payo ay nagugulo ang mga panukala: nguni't sa karamihan ng mga tagapayo ay nangatatatag.
23 A man hath joy by the answer of his mouth: and a word [spoken] in due season, how good [is it]!
Ang tao ay may kagalakan sa sagot ng kaniyang bibig: at ang salita sa ukol na panahon, ay anong pagkabuti!
Sa pantas ay paitaas ang daan ng buhay, upang kaniyang mahiwalayan ang Sheol sa ibaba. (Sheol h7585)
25 The LORD will destroy the house of the proud: but he will establish the border of the widow.
Bubunutin ng Panginoon ang bahay ng palalo: nguni't kaniyang itatatag ang hangganan ng babaing bao.
26 The thoughts of the wicked [are] an abomination to the LORD: but [the words] of the pure [are] pleasant words.
Ang mga masamang katha ay kasuklamsuklam sa Panginoon: nguni't ang mga maligayang salita ay dalisay.
27 He that is greedy of gain troubleth his own house; but he that hateth gifts shall live.
Siyang sakim sa pakinabang ay bumabagabag ng kaniyang sariling sangbahayan: nguni't siyang nagtatanim sa mga suhol ay mabubuhay.
28 The heart of the righteous studieth to answer: but the mouth of the wicked poureth out evil things.
Ang puso ng matuwid ay nagbubulay ng isasagot: nguni't ang bibig ng masama ay nagbubugso ng mga masamang bagay.
29 The LORD [is] far from the wicked: but he heareth the prayer of the righteous.
Ang Panginoon ay malayo sa masama: nguni't kaniyang dinidinig ang dalangin ng matuwid.
30 The light of the eyes rejoiceth the heart: [and] a good report maketh the bones fat.
Ang liwanag ng mga mata ay nagpapagalak ng puso: at ang mabubuting balita ay nagpapataba ng mga buto.
31 The ear that heareth the reproof of life abideth among the wise.
Ang taingang nakikinig sa saway ng buhay, ay tatahan sa gitna ng pantas.
32 He that refuseth instruction despiseth his own soul: but he that heareth reproof getteth understanding.
Siyang tumatanggi sa saway ay humahamak sa kaniyang sariling kaluluwa: nguni't siyang nakikinig sa saway ay nagtatamo ng kaawaan.
33 The fear of the LORD [is] the instruction of wisdom; and before honour [is] humility.
Ang pagkatakot sa Panginoon ay turo ng karunungan; at sa unahan ng karangalan ay nagpapauna ang pagpapakumbaba.
