Matthew 13
1 The same day went Jesus out of the house, and sat by the sea side.
| و در همان روز، عیسی از خانه بیرون آمده، به کناره دریا نشست | ۱ |
2 And great multitudes were gathered together unto him, so that he went into a ship, and sat; and the whole multitude stood on the shore.
| و گروهی بسیار بر وی جمع آمدند، بقسمی که او به کشتی سوار شده، قرار گرفت و تمامی آن گروه بر ساحل ایستادند؛ | ۲ |
3 And he spake many things unto them in parables, saying, Behold, a sower went forth to sow;
| و معانی بسیار به مثلها برای ایشان گفت: «وقتی برزگری بجهت پاشیدن تخم بیرون شد. | ۳ |
4 And when he sowed, some [seeds] fell by the way side, and the fowls came and devoured them up:
| و چون تخم می‌پاشید، قدری در راه افتاد ومرغان آمده، آن را خوردند. | ۴ |
5 Some fell upon stony places, where they had not much earth: and forthwith they sprung up, because they had no deepness of earth:
| و بعضی برسنگلاخ جایی که خاک زیاد نداشت افتاده، بزودی سبز شد، چونکه زمین عمق نداشت، | ۵ |
6 And when the sun was up, they were scorched; and because they had no root, they withered away.
| وچون آفتاب برآمد بسوخت و چون ریشه نداشت خشکید. | ۶ |
7 And some fell among thorns; and the thorns sprung up, and choked them:
| و بعضی در میان خارها ریخته شد وخارها نمو کرده، آن را خفه نمود. | ۷ |
8 But other fell into good ground, and brought forth fruit, some an hundredfold, some sixtyfold, some thirtyfold.
| و برخی درزمین نیکو کاشته شده، بار آورد، بعضی صد وبعضی شصت و بعضی سی. | ۸ |
9 Who hath ears to hear, let him hear.
| هر‌که گوش شنوادارد بشنود.» | ۹ |
10 And the disciples came, and said unto him, Why speakest thou unto them in parables?
| آنگاه شاگردانش آمده، به وی گفتند: «ازچه جهت با اینها به مثلها سخن می‌رانی؟» | ۱۰ |
11 He answered and said unto them, Because it is given unto you to know the mysteries of the kingdom of heaven, but to them it is not given.
| درجواب ایشان گفت: «دانستن اسرار ملکوت آسمان به شما عطا شده است، لیکن بدیشان عطانشده، | ۱۱ |
12 For whosoever hath, to him shall be given, and he shall have more abundance: but whosoever hath not, from him shall be taken away even that he hath.
| زیرا هر‌که دارد بدو داده شود و افزونی یابد. اما کسی‌که ندارد آنچه دارد هم از او گرفته خواهد شد. | ۱۲ |
13 Therefore speak I to them in parables: because they seeing see not; and hearing they hear not, neither do they understand.
| از این جهت با اینها به مثلها سخن می گویم که نگرانند و نمی بینند و شنوا هستند ونمی شنوند و نمی فهمند. | ۱۳ |
14 And in them is fulfilled the prophecy of Esaias, which saith, By hearing ye shall hear, and shall not understand; and seeing ye shall see, and shall not perceive:
| و در حق ایشان نبوت اشعیا تمام می‌شود که می‌گوید: “به سمع خواهید شنید و نخواهید فهمید و نظر کرده، خواهید نگریست و نخواهید دید. | ۱۴ |
15 For this people’s heart is waxed gross, and [their] ears are dull of hearing, and their eyes they have closed; lest at any time they should see with [their] eyes, and hear with [their] ears, and should understand with [their] heart, and should be converted, and I should heal them.
| زیرا قلب این قوم سنگین شده و به گوشها به سنگینی شنیده‌اند و چشمان خود را بر هم نهاده‌اند، مبادابه چشمها ببینند و به گوشها بشنوند و به دلهابفهمند و بازگشت کنند و من ایشان را شفا دهم.” | ۱۵ |
16 But blessed [are] your eyes, for they see: and your ears, for they hear.
| لیکن خوشابه‌حال چشمان شما زیرا که می‌بینند و گوشهای شما زیرا که می‌شنوند | ۱۶ |
17 For verily I say unto you, That many prophets and righteous [men] have desired to see [those things] which ye see, and have not seen [them]; and to hear [those things] which ye hear, and have not heard [them.]
| زیرا هرآینه به شما می‌گویم بسا انبیا وعادلان خواستند که آنچه شما می‌بینید، ببینندو ندیدند و آنچه می‌شنوید، بشنوند ونشنیدند. | ۱۷ |
18 Hear ye therefore the parable of the sower.
| پس شما مثل برزگر را بشنوید. | ۱۸ |
19 When any one heareth the word of the kingdom, and understandeth [it] not, then cometh the wicked [one], and catcheth away that which was sown in his heart. This is he which received seed by the way side.
| کسی‌که کلمه ملکوت را شنیده، آن را نفهمید، شریرمی آید و آنچه در دل او کاشته شده است می‌رباید، همان است آنکه در راه کاشته شده است. | ۱۹ |
20 But he that received the seed into stony places, the same is he that heareth the word, and anon with joy receiveth it;
| و آنکه بر سنگلاخ ریخته شده، اوست که کلام را شنیده، فی الفور به خشنودی قبول می‌کند، | ۲۰ |
21 Yet hath he not root in himself, but dureth for a while: for when tribulation or persecution ariseth because of the word, by and by he is offended.
| و لکن ریشه‌ای در خود ندارد، بلکه فانی است و هرگاه سختی یا صدمه‌ای به‌سبب کلام بر او وارد آید، در ساعت لغزش می‌خورد. | ۲۱ |
22 He also that received seed among the thorns is he that heareth the word; and the care of this world, and the deceitfulness of riches, choke the word, and he becometh unfruitful. (aiōn g165)
| و آنکه در میان خارها ریخته شد، آن است که کلام را بشنود واندیشه این جهان و غرور دولت، کلام را خفه کند و بی‌ثمر گردد. (aiōn g165) | ۲۲ |
23 But he that received seed into the good ground is he that heareth the word, and understandeth [it]; which also beareth fruit, and bringeth forth, some an hundredfold, some sixty, some thirty.
| و آنکه درزمین نیکو کاشته شد، آن است که کلام را شنیده، آن را می‌فهمد و بارآور شده، بعضی صد و بعضی شصت و بعضی سی ثمر می‌آورد.» | ۲۳ |
24 Another parable put he forth unto them, saying, The kingdom of heaven is likened unto a man which sowed good seed in his field:
| و مثلی دیگر بجهت ایشان آورده، گفت: «ملکوت آسمان مردی را ماند که تخم نیکو درزمین خود کاشت: | ۲۴ |
25 But while men slept, his enemy came and sowed tares among the wheat, and went his way.
| و چون مردم در خواب بودند دشمنش آمده، در میان گندم، کرکاس ریخته، برفت. | ۲۵ |
26 But when the blade was sprung up, and brought forth fruit, then appeared the tares also.
| و وقتی که گندم رویید و خوشه برآورد، کرکاس نیز ظاهر شد. | ۲۶ |
27 So the servants of the householder came and said unto him, Sir, didst not thou sow good seed in thy field? from whence then hath it tares?
| پس نوکران صاحب‌خانه آمده، به وی عرض کردند: “ای آقامگر تخم نیکو در زمین خویش نکاشته‌ای؟ پس ازکجا کرکاس بهم رسانید؟” | ۲۷ |
28 He said unto them, An enemy hath done this. The servants said unto him, Wilt thou then that we go and gather them up?
| ایشان را فرمود: “این کار دشمن است.” عرض کردند: “آیامی خواهی برویم آنها را جمع کنیم؟” | ۲۸ |
29 But he said, Nay; lest while ye gather up the tares, ye root up also the wheat with them.
| فرمود: “نی، مبادا وقت جمع کردن کرکاس، گندم را باآنها برکنید. | ۲۹ |
30 Let both grow together until the harvest: and in the time of harvest I will say to the reapers, Gather ye together first the tares, and bind them in bundles to burn them: but gather the wheat into my barn.
| بگذارید که هر دو تا وقت حصاد باهم نمو کنند و در موسم حصاد، دروگران راخواهم گفت که اول کرکاسها را جمع کرده، آنهارا برای سوختن بافه‌ها ببندید اما گندم را در انبارمن ذخیره کنید.”» مثل دانه خردل | ۳۰ |
31 Another parable put he forth unto them, saying, The kingdom of heaven is like to a grain of mustard seed, which a man took, and sowed in his field:
| بار دیگر مثلی برای ایشان زده، گفت: «ملکوت آسمان مثل دانه خردلی است که شخصی گرفته، در مزرعه خویش کاشت. | ۳۱ |
32 Which indeed is the least of all seeds: but when it is grown, it is the greatest among herbs, and becometh a tree, so that the birds of the air come and lodge in the branches thereof.
| وهرچند از سایر دانه‌ها کوچکتر است، ولی چون نمو کند بزرگترین بقول است و درختی می‌شودچنانکه مرغان هوا آمده در شاخه هایش آشیانه می گیرند.» | ۳۲ |
33 Another parable spake he unto them; The kingdom of heaven is like unto leaven, which a woman took, and hid in three measures of meal, till the whole was leavened.
| و مثلی دیگر برای ایشان گفت که ملکوت آسمان خمیرمایه‌ای را ماند که زنی آن را گرفته، در سه کیل خمیر پنهان کرد تا تمام، مخمر گشت. | ۳۳ |
34 All these things spake Jesus unto the multitude in parables; and without a parable spake he not unto them:
| همه این معانی را عیسی با آن گروه به مثلهاگفت و بدون مثل بدیشان هیچ نگفت، | ۳۴ |
35 That it might be fulfilled which was spoken by the prophet, saying, I will open my mouth in parables; I will utter things which have been kept secret from the foundation of the world.
| تا تمام گردد کلامی که به زبان نبی گفته شد: «دهان خودرا به مثلها باز می‌کنم و به چیزهای مخفی شده ازبنای عالم تنطق خواهم کرد.» | ۳۵ |
36 Then Jesus sent the multitude away, and went into the house: and his disciples came unto him, saying, Declare unto us the parable of the tares of the field.
| آنگاه عیسی آن گروه را مرخص کرده، داخل خانه گشت و شاگردانش نزد وی آمده، گفتند: «مثل کرکاس مزرعه را بجهت ما شرح فرما.» | ۳۶ |
37 He answered and said unto them, He that soweth the good seed is the Son of man;
| در جواب ایشان گفت: «آنکه بذر نیکومی کارد پسر انسان است، | ۳۷ |
38 The field is the world; the good seed are the children of the kingdom; but the tares are the children of the wicked [one];
| و مزرعه، این جهان است و تخم نیکو ابنای ملکوت و کرکاسها، پسران شریرند. | ۳۸ |
39 The enemy that sowed them is the devil; the harvest is the end of the world; and the reapers are the angels. (aiōn g165)
| و دشمنی که آنها را کاشت، ابلیس است و موسم حصاد، عاقبت این عالم ودروندگان، فرشتگانند. (aiōn g165) | ۳۹ |
40 As therefore the tares are gathered and burned in the fire; so shall it be in the end of this world. (aiōn g165)
| پس همچنان‌که کرکاسها را جمع کرده، در آتش می‌سوزانند، همانطور در عاقبت این عالم خواهد شد، (aiōn g165) | ۴۰ |
41 The Son of man shall send forth his angels, and they shall gather out of his kingdom all things that offend, and them which do iniquity;
| که پسر انسان ملائکه خود را فرستاده، همه لغزش دهندگان و بدکاران را جمع خواهند کرد، | ۴۱ |
42 And shall cast them into a furnace of fire: there shall be wailing and gnashing of teeth.
| و ایشان را به تنور آتش خواهند انداخت، جایی که گریه و فشار دندان بود. | ۴۲ |
43 Then shall the righteous shine forth as the sun in the kingdom of their Father. Who hath ears to hear, let him hear.
| آنگاه عادلان در ملکوت پدر خود مثل آفتاب، درخشان خواهند شد. هر‌که گوش شنوا دارد بشنود. | ۴۳ |
44 Again, the kingdom of heaven is like unto treasure hid in a field; the which when a man hath found, he hideth, and for joy thereof goeth and selleth all that he hath, and buyeth that field.
| «و ملکوت آسمان گنجی را ماند، مخفی شده در زمین که شخصی آن را یافته، پنهان نمودو از خوشی آن رفته، آنچه داشت فروخت و آن زمین را خرید. | ۴۴ |
45 Again, the kingdom of heaven is like unto a merchant man, seeking goodly pearls:
| «باز ملکوت آسمان تاجری را ماند که جویای مرواریدهای خوب باشد، | ۴۵ |
46 Who, when he had found one pearl of great price, went and sold all that he had, and bought it.
| و چون یک مروارید گرانبها یافت، رفت و مایملک خود رافروخته، آن را خرید. | ۴۶ |
47 Again, the kingdom of heaven is like unto a net, that was cast into the sea, and gathered of every kind:
| «ایض ملکوت آسمان مثل دامی است که به دریا افکنده شود و از هر جنسی به آن درآید، | ۴۷ |
48 Which, when it was full, they drew to shore, and sat down, and gathered the good into vessels, but cast the bad away.
| وچون پر شود، به کناره‌اش کشند و نشسته، خوبهارا در ظروف جمع کنند و بدها را دور اندازند. | ۴۸ |
49 So shall it be at the end of the world: the angels shall come forth, and sever the wicked from among the just, (aiōn g165)
| بدینطور در آخر این عالم خواهد شد. فرشتگان بیرون آمده، طالحین را از میان صالحین جدا کرده، (aiōn g165) | ۴۹ |
50 And shall cast them into the furnace of fire: there shall be wailing and gnashing of teeth.
| ایشان را در تنور آتش خواهندانداخت، جایی که گریه و فشار دندان می‌باشد.» | ۵۰ |
51 Jesus saith unto them, Have ye understood all these things? They say unto him, Yea, Lord.
| عیسی ایشان را گفت: «آیا همه این امور رافهمیده‌اید؟» گفتندش: «بلی خداوندا.» | ۵۱ |
52 Then said he unto them, Therefore every scribe [which is] instructed unto the kingdom of heaven is like unto a man [that is] an householder, which bringeth forth out of his treasure [things] new and old.
| به ایشان گفت: «بنابراین، هر کاتبی که در ملکوت آسمان تعلیم یافته است، مثل صاحب‌خانه‌ای است که از خزانه خویش چیزهای نو و کهنه بیرون می‌آورد.» | ۵۲ |
53 And it came to pass, [that] when Jesus had finished these parables, he departed thence.
| و چون عیسی این مثلها را به اتمام رسانید، از آن موضع روانه شد. | ۵۳ |
54 And when he was come into his own country, he taught them in their synagogue, insomuch that they were astonished, and said, Whence hath this [man] this wisdom, and [these] mighty works?
| و چون به وطن خویش آمد، ایشان را در کنیسه ایشان تعلیم داد، بقسمی که متعجب شده، گفتند: «از کجا این شخص چنین حکمت و معجزات را بهم رسانید؟ | ۵۴ |
55 Is not this the carpenter’s son? is not his mother called Mary? and his brethren, James, and Joses, and Simon, and Judas?
| آیا این پسر نجار نمی باشد؟ و آیا مادرش مریم نامی نیست؟ و برادرانش یعقوب و یوسف و شمعون ویهودا؟ | ۵۵ |
56 And his sisters, are they not all with us? Whence then hath this [man] all these things?
| و همه خواهرانش نزد ما نمی باشند؟ پس این همه را از کجا بهم رسانید؟» | ۵۶ |
57 And they were offended in him. But Jesus said unto them, A prophet is not without honour, save in his own country, and in his own house.
| و درباره او لغزش خوردند. لیکن عیسی بدیشان گفت: «نبی بی‌حرمت نباشد مگر در وطن و خانه خویش.» | ۵۷ |
58 And he did not many mighty works there because of their unbelief.
| و به‌سبب بی‌ایمانی‌ایشان معجزه بسیار در آنجا ظاهر نساخت. | ۵۸ |
