Exodus 12
1 And the LORD spake unto Moses and Aaron in the land of Egypt, saying,
Nakigsulti si Yahweh kang Moises ug kang Aaron sa yuta sa Ehipto. Miingon siya,
2 This month [shall be] unto you the beginning of months: it [shall be] the first month of the year to you.
“Alang kaninyo, kini nga bulan ang sugod sa mga bulan, ang unang bulan sa tuig alang kaninyo.
3 Speak ye unto all the congregation of Israel, saying, In the tenth [day] of this month they shall take to them every man a lamb, according to the house of [their] fathers, a lamb for an house:
Sultihi ang pundok sa Israel, 'Sa ikanapulo nga adlaw niini nga bulan kinahanglan nga magkuha sila ug mga nating karnero o nating kanding alang sa ilang mga kaugalingon, ang matag pamilya magabuhat niini, usa ka nating karnero alang sa matag panimalay.
4 And if the household be too little for the lamb, let him and his neighbour next unto his house take [it] according to the number of the souls; every man according to his eating shall make your count for the lamb.
Kung sobra lamang alang sa panimalay ang usa ka nating karnero, mahimong moambit ang tawo ug ang iyang silingan sa karne sa nating karnero o nating kanding nga paigo sa gidaghanon sa mga tawo sa ilang panimalay. Kinahanglan nga paigo lamang kini nga pagkaon alang sa matag-usa, busa kinahanglan nga mokuha sila ug igong karne nga makaon nilang tanan.
5 Your lamb shall be without blemish, a male of the first year: ye shall take [it] out from the sheep, or from the goats:
Kinahanglan nga walay tatsa ang inyong nating karnero ug nating kanding, laki nga usa pa katuig. Mahimo kamong mokuha ug usa sa mga karnero o mga kanding.
6 And ye shall keep it up until the fourteenth day of the same month: and the whole assembly of the congregation of Israel shall kill it in the evening.
Kinahanglan nga tipigan ninyo kini hangtod sa ika napulo ug upat nga adlaw niana nga bulan. Unya kinahanglan nga patyon sa tibuok pundok sa mga Israelita ang mga mananap inig kilumkilom na.
7 And they shall take of the blood, and strike [it] on the two side posts and on the upper door post of the houses, wherein they shall eat it.
Kinahanglan nga magkuha kamo ug dugo niini ug ibutang kini sa duha ka bahin sa mga haligi sa pultahan ug sa ibabaw nga bahin sa pultahan sa mga balay diin kamo magakaon sa karne.
8 And they shall eat the flesh in that night, roast with fire, and unleavened bread; [and] with bitter [herbs] they shall eat it.
Kinahanglan kaonon ninyo ang karne nianang gabhiona, human kini masugba. Kaona kini uban sa tinapay nga walay igpapatubo, uban sa mga pait nga tanom.
9 Eat not of it raw, nor sodden at all with water, but roast [with] fire; his head with his legs, and with the purtenance thereof.
Ayaw kini kaona nga hilaw o sinabawan. Hinuon, sugbaha kini, uban ang mga paa ug ang mga sulod nga bahin niini.
10 And ye shall let nothing of it remain until the morning; and that which remaineth of it until the morning ye shall burn with fire.
Kinahanglan nga dili ka magsalin niini hangtod sa kabuntagon. Kinahanglan nimong sunogon ang mga salin pagkabuntag.
11 And thus shall ye eat it; [with] your loins girded, your shoes on your feet, and your staff in your hand; and ye shall eat it in haste: it [is] the LORD’s passover.
Mao kini ang pamaagi nga inyo kining kaonon: kinahanglan nga nakabakos kamo, nakasapatos, ug ang sungkod anaa sa inyong kamot. Kinahanglan dalion ninyo kini ug kaon. Mao kini ang Pagsaylo ni Yahweh.
12 For I will pass through the land of Egypt this night, and will smite all the firstborn in the land of Egypt, both man and beast; and against all the gods of Egypt I will execute judgment: I [am] the LORD.
Mao kini ang giingon ni Yahweh: moadto ako sa yuta sa Ehipto nianang gabhiona ug patyon ang tanang kamagulangan nga anak sa tawo ug mananap sa yuta sa Ehipto. Pagasilotan ko ang tanang mga dios sa Ehipto. Ako si Yahweh.
13 And the blood shall be to you for a token upon the houses where ye [are: ] and when I see the blood, I will pass over you, and the plague shall not be upon you to destroy [you], when I smite the land of Egypt.
Ang dugo ang mahimong timaan sa inyong mga balay sa akong pag-anha diha kaninyo. Sa dihang makita ko ang dugo, mosaylo ako kaninyo sa dihang sulongon ko ang yuta sa Ehipto. Kini nga hampak dili moabot kaninyo ug magalaglag kaninyo.
14 And this day shall be unto you for a memorial; and ye shall keep it a feast to the LORD throughout your generations; ye shall keep it a feast by an ordinance for ever.
Kini nga adlaw mahimong adlaw nga handomanan alang kaninyo, nga kinahanglan ninyong saulogon ingon nga kasaulogan alang kang Yahweh. Magpabilin kini nga balaod alang kaninyo, sa tanang kaliwatan sa inyong katawhan, nga kinahanglan ninyong saulogon karong adlawa.
15 Seven days shall ye eat unleavened bread; even the first day ye shall put away leaven out of your houses: for whosoever eateth leavened bread from the first day until the seventh day, that soul shall be cut off from Israel.
Magakaon kamo ug tinapay nga walay igpapatubo sulod sa pito ka adlaw. Sa unang adlaw kinahanglan nga wagtangon ninyo ang mga igpapatubo sa inyong mga balay. Si bisan kinsa man nga mokaon ug tinapay nga adunay igpapatubo gikan sa unang adlaw hangtod sa ikapito nga adlaw, kinahanglan nga pahawaon kanang tawhana gikan sa Israel.
16 And in the first day [there shall be] an holy convocation, and in the seventh day there shall be an holy convocation to you; no manner of work shall be done in them, save [that] which every man must eat, that only may be done of you.
Sa unang adlaw adunay panagtigom nga igahin alang kanako, ug sa ikapito nga adlaw aduna na usab panagtigom nga sama niini. Walay trabaho nga buhaton niini nga mga adlaw, gawas lamang sa pagluto aron kaonon sa tanan. Mao lamang kana nga trabaho ang mamahimo ninyong buhaton.
17 And ye shall observe [the feast of] unleavened bread; for in this selfsame day have I brought your armies out of the land of Egypt: therefore shall ye observe this day in your generations by an ordinance for ever.
Kinahanglan saulogon ninyo kini nga Kasaulogan sa Tinapay nga Walay Igpapatubo tungod kay mao kini ang adlaw nga gipagawas ko ang imong katawhan, ang matag pundok sa kasundalohan, pagawas sa yuta sa Ehipto. Busa kinahanglan nga saulogon ninyo kini nga adlaw sa tibuok kaliwatan sa inyong katawhan. Magpabilin kini nga balaod alang kaninyo.
18 In the first [month], on the fourteenth day of the month at even, ye shall eat unleavened bread, until the one and twentieth day of the month at even.
Kinahanglan nga mokaon kamo sa tinapay nga walay igpapatubo gikan sa kilumkilom sa ikanapulo ug upat nga adlaw sa unang bulan sa tuig, hangtod sa kilumkilom sa ika 21 nga adlaw nianang bulana.
19 Seven days shall there be no leaven found in your houses: for whosoever eateth that which is leavened, even that soul shall be cut off from the congregation of Israel, whether he be a stranger, or born in the land.
Sulod niining pito ka adlaw, kinahanglan nga walay igpapatubo nga makita sa inyong mga balay. Si bisan kinsa nga mokaon ug tinapay nga adunay igpapatubo kinahanglan nga papahawaon gikan sa katilingban sa Israel, bisan ug langyaw kanang tawhana o tawo nga nahimugso sa inyong yuta.
20 Ye shall eat nothing leavened; in all your habitations shall ye eat unleavened bread.
Kinahanglan nga dili kamo mokaon ug bisan unsa nga adunay igpapatubo. Bisan asa kamo magpuyo, kinahanglan nga mokaon kamo ug tinapay nga walay igpapatubo.'”
21 Then Moses called for all the elders of Israel, and said unto them, Draw out and take you a lamb according to your families, and kill the passover.
Unya gipatawag ni Moises ang tanang mga kadagkoan sa Israel ug miingon kanila, “Lakaw ug pagpili ug mga nating karnero o mga nating kanding nga igong pagkaon sa inyong mga pamilya ug ihawa ang nating karnero sa Pagsaylo.
22 And ye shall take a bunch of hyssop, and dip [it] in the blood that [is] in the bason, and strike the lintel and the two side posts with the blood that [is] in the bason; and none of you shall go out at the door of his house until the morning.
Unya pagkuha ug pungpung sa hisopo ug ituslob kini sa dugo nga anaa sa dako nga panaksan. Ipahid ang dugo nga anaa sa dako nga panaksan ngadto sa ibabaw nga bahin sa pultahan ug ngadto sa duha ka haligi niini. Walay bisan usa kaninyo nga mogawas sa pultahan sa iyang balay hangtod sa kabuntagon.
23 For the LORD will pass through to smite the Egyptians; and when he seeth the blood upon the lintel, and on the two side posts, the LORD will pass over the door, and will not suffer the destroyer to come in unto your houses to smite [you].
Tungod kay molabay si Yahweh aron patyon ang mga Ehiptohanon. Sa dihang makita niya ang dugo sa ibabaw nga bahin sa inyong pultahan ug sa duha ka mga haligi niini, saylohan lamang niya ang inyong pultahan ug dili niya tugotan ang mamumuo sa pagsulod sa inyong mga balay aron sa pagpatay kaninyo.
24 And ye shall observe this thing for an ordinance to thee and to thy sons for ever.
Kinahanglan nga saulogon ninyo kini nga panghitabo. Magpabilin kini nga balaod alang kaninyo ug sa inyong mga kaliwat.
25 And it shall come to pass, when ye be come to the land which the LORD will give you, according as he hath promised, that ye shall keep this service.
Sa dihang mosulod kamo sa yuta nga ihatag ni Yahweh kaninyo, sumala sa iyang gisaad nga buhaton, kinahanglan nga saulogon ninyo kini nga buhat sa pagsimba.
26 And it shall come to pass, when your children shall say unto you, What mean ye by this service?
Kung pangutan-on kamo sa inyong mga anak, 'Unsa man ang buot ipasabot niini nga pagsimba?'
27 That ye shall say, It [is] the sacrifice of the LORD’s passover, who passed over the houses of the children of Israel in Egypt, when he smote the Egyptians, and delivered our houses. And the people bowed the head and worshipped.
nan kinahanglan nga mosulti kamo, 'Mao kini ang halad sa Pagsaylo ni Yahweh, tungod kay gisaylohan man ni Yahweh ang balay sa mga Israelita didto sa Ehipto sa dihang gipamatay niya ang mga Ehiptohanon. Gipalingkawas niya ang atong mga panimalay.”' Unya nangyukbo ang katawhan ug misimba kang Yahweh.
28 And the children of Israel went away, and did as the LORD had commanded Moses and Aaron, so did they.
Nanglakaw ang mga Israelita ug gibuhat gayod ang gimando ni Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron.
29 And it came to pass, that at midnight the LORD smote all the firstborn in the land of Egypt, from the firstborn of Pharaoh that sat on his throne unto the firstborn of the captive that [was] in the dungeon; and all the firstborn of cattle.
Nahitabo kini sa tungatunga sa kagabhion nga gipamatay ni Yahweh ang tanang kamagulangang anak didto sa yuta sa Ehipto, gikan sa kamagulangang anak sa Faraon, nga naglingkod sa iyang trono, ngadto sa kamagulangan nga anak sa tawo nga anaa sa bilanggoan ug sa tanang unang anak sa mga baka.
30 And Pharaoh rose up in the night, he, and all his servants, and all the Egyptians; and there was a great cry in Egypt; for [there was] not a house where [there was] not one dead.
Mibangon ang Faraon pagkagabii—siya, ang tanan niyang nga sulugoon, ug ang tanang mga Ehiptohanon. Adunay hilabihan nga pagbangotan sa Ehipto, tungod kay wala gayoy balay nga walay tawong patay.
31 And he called for Moses and Aaron by night, and said, Rise up, [and] get you forth from among my people, both ye and the children of Israel; and go, serve the LORD, as ye have said.
Gipatawag sa Faraon si Moises ug si Aaron nianang gabhiona ug miingon, “Bangon, panghawa kamo gikan sa akong katawhan, kamo ug ang mga Israelita. Lakaw, simbaha si Yahweh, sumala sa inyong giingon nga buot ninyong buhaton.
32 Also take your flocks and your herds, as ye have said, and be gone; and bless me also.
Dad-a ang tanang panon sa inyong mga karnero ug panon sa inyong mga baka, sama sa inyong giingon, ug lakaw, ug panalangini usab ako.”
33 And the Egyptians were urgent upon the people, that they might send them out of the land in haste; for they said, We [be] all dead [men].
Nagdalidali gayod ang mga Ehiptohanon sa pagpagawas kanila sa ilang yuta, kay miingon sila, “Mga patay na kaming tanan.”
34 And the people took their dough before it was leavened, their kneadingtroughs being bound up in their clothes upon their shoulders.
Busa gikuha sa mga tawo ang ilang minasa nga harina nga wala gisagolan ug igpapatubo. Nakabalot na sa ilang mga bisti ug gibitay na sa ilang mga abaga ang ilang mga panaksan nga masahanan sa harina.
35 And the children of Israel did according to the word of Moses; and they borrowed of the Egyptians jewels of silver, and jewels of gold, and raiment:
Karon gibuhat sa katawhan sa Israel ang gisulti ni Moises kanila. Nangayo sila ug mga alahas nga mga plata ug bulawan, ug mga bisti ngadto sa mga Ehiptohanon.
36 And the LORD gave the people favour in the sight of the Egyptians, so that they lent unto them [such things as they required]. And they spoiled the Egyptians.
Gihimo ni Yahweh nga madasigong magpahimuot ang mga Ehiptohanon ngadto sa mga Israelita. Busa gihatag sa mga Ehiptohanon ang bisan unsa nga ilang gipangayo. Niini nga paagi, giilogan sa mga Israelita ang mga Ehiptohanon.
37 And the children of Israel journeyed from Rameses to Succoth, about six hundred thousand on foot [that were] men, beside children.
Nagpanaw ang mga Israelita gikan sa Rameses padulong sa Sucot. Mikabat sa 600, 000 ka mga kalalakin-an ang nagbaktas, dugang pa ang mga kababayen-an ug mga kabataan.
38 And a mixed multitude went up also with them; and flocks, and herds, [even] very much cattle.
Nanguban usab kanila ang nagkasinagol nga pundok sa dili mga Israelita, uban sa mga panon sa karnero, ug dakong panon sa mga baka.
39 And they baked unleavened cakes of the dough which they brought forth out of Egypt, for it was not leavened; because they were thrust out of Egypt, and could not tarry, neither had they prepared for themselves any victual.
Nagluto sila ug tinapay nga walay igpapatubo sa minasa nga harina nga gidala nila gikan sa Ehipto. Wala kini igpapatubo tungod kay gipagawas man sila sa Ehipto ug dili na angay maglangan sa pag-andam ug pagkaon.
40 Now the sojourning of the children of Israel, who dwelt in Egypt, [was] four hundred and thirty years.
Namuyo ang mga Israelita sa Ehipto sulod sa 430 ka tuig.
41 And it came to pass at the end of the four hundred and thirty years, even the selfsame day it came to pass, that all the hosts of the LORD went out from the land of Egypt.
Human sa 430 katuig, niana gayod nga adlaw, mibiya sa yuta sa Ehipto ang tanang pundok sa kasundalohan ni Yahweh.
42 It [is] a night to be much observed unto the LORD for bringing them out from the land of Egypt: this [is] that night of the LORD to be observed of all the children of Israel in their generations.
Mao kini ang gabii sa pagtukaw, kay dad-on sila ni Yahweh pagawas sa yuta sa Ehipto. Mao kini ang gabii nga kinahanglan hinumdoman sa tanang mga Israelita alang kang Yahweh sa tibuok nilang mga kaliwatan.
43 And the LORD said unto Moses and Aaron, This [is] the ordinance of the passover: There shall no stranger eat thereof:
Miingon si Yahweh kang Moises ug Aaron, “Mao kini ang balaod alang sa Pagsaylo: walay langyaw ang makaambit sa pagkaon niini.
44 But every man’s servant that is bought for money, when thou hast circumcised him, then shall he eat thereof.
Apan mamahimong mokaon niini ang matag sulugoon sa mga Israelita, nga gipalit pinaagi sa salapi, human ninyo siya tulia.
45 A foreigner and an hired servant shall not eat thereof.
Dili angay mokaon sa bisan unsa niini nga pagkaon ang mga langyaw ug ang mga sulugoon nga sinuholan.
46 In one house shall it be eaten; thou shalt not carry forth ought of the flesh abroad out of the house; neither shall ye break a bone thereof.
Kinahanglan nga kaonon ang pagkaon sa usa lamang ka balay. Dili kamo angay nga magdala ug karne sa gawas sa balay, ug kinahanglan nga dili ninyo balion ang bisan usa ka bukog niini.
47 All the congregation of Israel shall keep it.
Kinahanglan nga saulogon kini nga kasaulogan sa tibuok katilingban sa Israel.
48 And when a stranger shall sojourn with thee, and will keep the passover to the LORD, let all his males be circumcised, and then let him come near and keep it; and he shall be as one that is born in the land: for no uncircumcised person shall eat thereof.
Kung adunay langyaw nga nagpuyo uban kaninyo ug buot nga mosaulog sa Pagsaylo ni Yahweh, kinahanglan nga magpatuli ang tanan niyang paryente nga lalaki. Unya makahimo na siya sa pag-anha ug pagsaulog niini. Mahisama siya sa mga tawo nga gipanganak niini nga yuta. Apan, walay tawo nga dili tinuli ang makakaon sa bisan unsa nga pagkaon.
49 One law shall be to him that is homeborn, and unto the stranger that sojourneth among you.
Mao usab kini ang balaod alang sa mga natawo niining yutaa ug sa mga langyaw nga namuyo uban kaninyo.”
50 Thus did all the children of Israel; as the LORD commanded Moses and Aaron, so did they.
Busa gibuhat sa tanang mga Israelita ang gimando ni Yahweh kang Moises ug kang Aaron.
51 And it came to pass the selfsame day, [that] the LORD did bring the children of Israel out of the land of Egypt by their armies.
Nahitabo gayod nianang adlawa nga gipagawas ni Yahweh ang Israel gikan sa yuta sa Ehipto uban sa matag pundok sa ilang kasundalohan.
