Proverbs 31
1 The words of king Lemuel, the prophecy that his mother taught him.
Ang mga pulong ni hari Lemuel; ang pagpanagna nga gitudlo kaniya sa iyang inahan.
2 What, my son? and what, the son of my womb? and what, the son of my vows?
Unsa, anak ko? ug unsa, Oh anak sa akong tagoangkan? Ug unsa, Oh anak sa akong mga panaad?
3 Give not your strength unto women, nor your ways to that which destroys kings.
Ayaw pag-ihatag ang imong kusog ngadto sa mga babaye, Ni ang imong mga dalan nianang nakapalaglag sa mga hari.
4 It is not for kings, O Lemuel, it is not for kings to drink wine; nor for princes strong drink:
Dili angay alang sa mga hari, Oh Lemuel, dili angay alang sa mga hari ang pag-inum sa vino; Ni alang sa mga principe ang pag-ingon: Hain ang maisug nga ilimnon?
5 Lest they drink, and forget the law, and pervert the judgment of any of the afflicted.
Tingali unya manginum sila, ug malimot sa Kasugoan, Ug balit-aron ang justicia alang sa bisan kinsa nga ginasakit.
6 Give strong drink unto him that is ready to perish, and wine unto those that be of heavy hearts.
Hatagi ug maisug nga ilimnon kadtong andam na sa pagkahanaw, Ug vino niadtong ginapaitan sa kalag:
7 Let him drink, and forget his poverty, and remember his misery no more.
Paimna siya, ug pahikalimti ang iyang kakabus, Ug ayaw na pagpahinumdumi ang iyang pagka-makalolooy.
8 Open your mouth for the dumb in the cause of all such as are appointed to destruction.
Bukha ang imong baba alang sa amang, Diha sa kaayohan sa tanan niadtong mga biniyaan.
9 Open your mouth, judge righteously, and plead the cause of the poor and needy.
Bukha ang imong baba, maghukom ka sa pagkamatarung, Ug maghatag ka ug justicia sa mga kabus ug hangul.
10 Who can find a virtuous woman? for her price is far above rubies.
Kinsay makakaplag sa usa ka babaye nga takus? Kay ang iyang bili labaw pa kay sa mahal nga mga bato.
11 The heart of her husband does safely trust in her, so that he shall have no need of spoil.
Ang kasingkasing sa iyang bana nagasalig kaniya, Ug siya wala makulangi sa ganancia.
12 She will do him good and not evil all the days of her life.
Siya nagabuhat kaniya sa maayo ug dili sa dautan Sa tibook nga mga adlaw sa iyang kinabuhi.
13 She seeks wool, and flax, and works willingly with her hands.
Siya nagapangita ug balhibo sa carnero ug lanot sa lino, Ug sa kinabubut-on nagabuhat uban sa iyang kamot.
14 She is like the merchants' ships; she brings her food from far.
Siya sama sa mga sakayan-sa-patigayon; Siya nagadala sa iyang tinapay gikan sa halayo.
15 She rises also while it is yet night, and gives food to her household, and a portion to her maidens.
Siya mobangon usab samtang gabii pa, Ug nagahatag sa kalan-on sulod sa iyang panimalay, Ug ang ilang mga buhat alang sa iyang mga sulogoong dalaga.
16 She considers a field, and buys it: with the fruit of her hands she plants a vineyard.
Siya nagahunahuna ug usa ka baul, ug nagapalit niini; Uban sa bunga sa iyang mga kamot siya nagatanum ug usa ka parrasan.
17 She girds her loins with strength, and strengthens her arms.
Ginabaksan niya ug kalig-on ang iyang mga hawak, Ug ginapabaskog niya ang iyang mga bukton.
18 She perceives that her merchandise is good: her candle goes not out by night.
Siya nahibalo nga ang iyang baligya makaganancia; Ang iyang lamparahan dili mapalong sa pagkagabii.
19 She lays her hands to the spindle, and her hands hold the distaff.
Ginabutang niya ang iyang mga kamot sa bilikan, Ug ang mga kamot nagapugong sa kalinyasan.
20 She stretches out her hand to the poor; yea, she reachs forth her hands to the needy.
Ginatuy-od niya ang iyang kamot ngadto sa mga kabus; Oo, nagatunol siya sa iyang mga kamot ngadto sa mga hangul.
21 She is not afraid of the snow for her household: for all her household are clothed with scarlet.
Siya dili mahadlok sa nieve alang sa iyang panimalay; Kay ang iyang sulod-balay gibistihan sa mapula.
22 She makes herself coverings of tapestry; her clothing is silk and purple.
Siya nagabuhat alang sa iyang kaugalingon ug mga alfombra; Ang iyang saput lino nga manipis ug purpura.
23 Her husband is known in the gates, when he sits among the elders of the land.
Ang iyang bana inila diha sa mga ganghaan, Sa diha nga siya molingkod uban sa mga anciano sa yuta.
24 She makes fine linen, and sells it; and delivers girdles unto the merchant.
Siya nagabuhat ug mga saput nga lino ug nagabaligya kanila, Ug nagahatud ug mga bakus ngadto sa magpapatigayon.
25 Strength and honour are her clothing; and she shall rejoice in time to come.
Kusog ug pagkahalangdon mao ang iyang saput; Ug siya mokatawa sa panahon nga umalabut.
26 She opens her mouth with wisdom; and in her tongue is the law of kindness.
Siya nagabuka sa iyang baba uban ang pagkamanggialamon; Ug ang balaod sa pagkamaloloy-on maoy anaa sa tumoy sa iyang dila.
27 She looks well to the ways of her household, and eats not the bread of idleness.
Siya nagasud-ong ug maayo sa mga paagi sa iyang sulod-balay, Ug dili mokaon sa tinapay sa pagkatapulan.
28 Her children arise up, and call her blessed; her husband also, and he praises her.
Ang iyang mga anak mobangon, ug magatawag kaniya nga bulahan; Ang iyang bana usab, ug siya nagadayeg kaniya, nga nagaingon:
29 Many daughters have done virtuously, but you excel them all.
Daghang mga anak nga babaye nga nanagbuhat sa pagkatakus gayud, Apan ikaw milabaw kanilang tanan.
30 Favour is deceitful, and beauty is vain: but a woman that fears the LORD, she shall be praised.
Ang katahum malimbongon, ug ang kaanyag kakawangan lamang; Apan ang usa ka babaye nga mahadlok kang Jehova, siya pagadayegon.
31 Give her of the fruit of her hands; and let her own works praise her in the gates.
Hatagi siya sa bunga sa iyang mga kamot; Ug papagdayega kaniya ang iyang mga buhat diha sa mga ganghaan.
