< Proverbs 29 >
1 He, that being often reproved hardens his neck, shall suddenly be destroyed, and that without remedy.
Người cứng lòng cứng cổ trước lời răn dạy sẽ suy sụp thình lình không phương chữa chạy.
2 When the righteous are in authority, the people rejoice: but when the wicked bears rule, the people mourn.
Người liêm chính cai trị, dân chúng hân hoan. Nhưng người ác nắm quyền, dân chúng lầm than.
3 Whoso loves wisdom rejoices his father: but he that keeps company with harlots spends his substance.
Con khôn ngoan khiến cha vui lòng, người nuôi gái điếm phá hoại gia phong.
4 The king by judgment establishes the land: but he that receives gifts overthrows it.
Vua công minh, nước cường thịnh, vua tham nhũng, nước mạt vận.
5 A man that flatters his neighbour spreads a net for his feet.
Ai nịnh bợ hàng xóm láng giềng, là giăng lưới dưới chân.
6 In the transgression of an evil man there is a snare: but the righteous does sing and rejoice.
Người ác bị tội mình sập bẫy, nhưng người ngay ca hát vui mừng.
7 The righteous considers the cause of the poor: but the wicked regards not to know it.
Người ngay tôn trọng quyền lợi của người nghèo khó; còn người ác chẳng biết đến quyền lợi đó.
8 Scornful men bring a city into a snare: but wise men turn away wrath.
Người kiêu cường khua mép làm cả thành náo động xôn xao, người khôn ngoan làm lắng dịu cơn thịnh nộ cuồng bạo.
9 If a wise man contends with a foolish man, whether he rage or laugh, there is no rest.
Người khôn chẳng cần tranh luận với kẻ dại dột, vì nó sẽ nổi giận, hoặc cười ngạo nghễ không thôi.
10 The bloodthirsty hate the upright: but the just seek his soul.
Người trọn vẹn bị bọn khát máu ghen ghét, nhưng được người công chính quý chuộng.
11 A fool utters all his mind: but a wise man keeps it in till afterwards.
Người dại để cơn giận mình bùng nổ, nhưng người khôn chế ngự nó.
12 If a ruler hearken to lies, all his servants are wicked.
Nếu vua nghe lời giả dối, dối gạt, bầy tôi người chỉ là phường gian ác.
13 The poor and the deceitful man meet together: the LORD lightens both their eyes.
Người nghèo và người giàu đều giống nhau ở điểm này: Chúa Hằng Hữu cho ánh sáng để thấy.
14 The king that faithfully judges the poor, his throne shall be established for ever.
Vua nào xử công minh cho người nghèo nàn, sẽ được tồn tại với năm tháng.
15 The rod and reproof give wisdom: but a child left to himself brings his mother to shame.
Giáo huấn, đòn vọt rèn luyện trẻ thơ, đứa trẻ phóng túng làm nhục mẹ nó.
16 When the wicked are multiplied, transgression increases: but the righteous shall see their fall.
Số người ác càng nhiều, tội phạm càng gia tăng, nhưng người công chính sẽ chứng kiến cảnh chúng suy tàn.
17 Correct your son, and he shall give you rest; yea, he shall give delight unto your soul.
Muốn hưởng hạnh phước và tâm hồn được an tịnh, hãy sửa phạt con mình.
18 Where there is no vision, the people perish: but he that keeps the law, happy is he.
Nước nào không được Chúa hướng dẫn sẽ bị xáo trộn. Quốc gia nào theo luật lệ Chúa, hạnh phước trường tồn.
19 A servant will not be corrected by words: for though he understand he will not answer.
Lời nói suông không đủ điều khiển người giúp việc, vì dù hiểu biết, chưa chắc họ đã lưu tâm.
20 See you a man that is hasty in his words? there is more hope of a fool than of him.
Con có thấy người nói quá hấp tấp? Người ngu đần còn khá hơn người nói hấp tấp.
21 He that delicately brings up his servant from a child shall have him become his son at the length.
Nếu nuông chiều người giúp việc từ thuở bé, lớn lên nó sẽ đòi được kể như người thừa kế.
22 An angry man stirs up strife, and a furious man abounds in transgression.
Người dễ giận suốt ngày gây gổ; người nóng tính lầm lỗi liên miên.
23 A man's pride shall bring him low: but honour shall uphold the humble in spirit.
Tính kiêu căng đưa người xuống dốc, lòng khiêm tốn đem lại vinh dự.
24 Whoso is partner with a thief hates his own soul: he hears cursing, and betrayed it not.
Người đồng lõa với kẻ trộm, là gây hại cho bản thân. Dù đã thề trước tòa, mà ngậm miệng không tố giác,
25 The fear of man brings a snare: but whoso puts his trust in the LORD shall be safe.
Lo sợ người phàm là một cạm bẫy, tin cậy Chúa sẽ được an toàn.
26 Many seek the ruler's favour; but every man's judgment comes from the LORD.
Muốn công lý, cầu xin Chúa Hằng Hữu, đừng mong tìm ân huệ của hoàng gia.
27 An unjust man is an abomination to the just: and he that is upright in the way is abomination to the wicked.
Người ngay ghét việc gian tà; người gian ghen ghét việc làm của người ngay.