Proverbs 29
1 He, that being often reproved hardens his neck, shall suddenly be destroyed, and that without remedy.
Człowiek, który czyni twardym [swój] kark mimo częstych nagan, zostanie nagle zniszczony i pozbawiony ratunku.
2 When the righteous are in authority, the people rejoice: but when the wicked bears rule, the people mourn.
Gdy sprawiedliwi są u władzy, lud się weseli, a gdy panują niegodziwi, lud wzdycha.
3 Whoso loves wisdom rejoices his father: but he that keeps company with harlots spends his substance.
Kto miłuje mądrość, raduje swego ojca, a kto zadaje się z nierządnicami, trwoni majątek.
4 The king by judgment establishes the land: but he that receives gifts overthrows it.
Król utwierdza ziemię sądem, ale kto przyjmuje dary, burzy ją.
5 A man that flatters his neighbour spreads a net for his feet.
Człowiek, który pochlebia swemu bliźniemu, rozciąga sieć przed jego nogami.
6 In the transgression of an evil man there is a snare: but the righteous does sing and rejoice.
Grzech złego człowieka jest jego sidłem, ale sprawiedliwy śpiewa i weseli się.
7 The righteous considers the cause of the poor: but the wicked regards not to know it.
Sprawiedliwy zważa na sprawę ubogich, [a] niegodziwemu nie zależy na jej poznawaniu.
8 Scornful men bring a city into a snare: but wise men turn away wrath.
Szydercy prowadzą miasto w sidła, ale mądrzy odwracają gniew.
9 If a wise man contends with a foolish man, whether he rage or laugh, there is no rest.
Jeśli mądry człowiek spiera się z głupim, czy się gniewa, czy się śmieje, nie [ma] pokoju.
10 The bloodthirsty hate the upright: but the just seek his soul.
Krwiożercy nienawidzą prawego, ale sprawiedliwi szukają jego duszy.
11 A fool utters all his mind: but a wise man keeps it in till afterwards.
Głupi ujawnia cały swój umysł, a mądry zachowuje go na później.
12 If a ruler hearken to lies, all his servants are wicked.
Jeśli władca słucha kłamstw, to wszyscy jego słudzy są niegodziwi.
13 The poor and the deceitful man meet together: the LORD lightens both their eyes.
Ubogi i zdzierca spotykają się, a PAN obu oświeca oczy.
14 The king that faithfully judges the poor, his throne shall be established for ever.
Tron króla, który sądzi ubogich według prawdy, będzie umocniony na wieki.
15 The rod and reproof give wisdom: but a child left to himself brings his mother to shame.
Rózga i upomnienia dają mądrość, a samowolne dziecko przynosi wstyd swojej matce.
16 When the wicked are multiplied, transgression increases: but the righteous shall see their fall.
Gdy niegodziwi się mnożą, to mnoży się i przestępstwo, lecz sprawiedliwi ujrzą ich upadek.
17 Correct your son, and he shall give you rest; yea, he shall give delight unto your soul.
Karć swego syna, a da ci odpocząć i przyniesie rozkosz twojej duszy.
18 Where there is no vision, the people perish: but he that keeps the law, happy is he.
Gdy nie ma proroctwa, lud ginie, a kto przestrzega prawa, jest błogosławiony.
19 A servant will not be corrected by words: for though he understand he will not answer.
Sługi nie poprawi się słowami, bo choć rozumie, jednak nie odpowiada.
20 See you a man that is hasty in his words? there is more hope of a fool than of him.
Widzisz człowieka, który jest pochopny w swoich słowach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
21 He that delicately brings up his servant from a child shall have him become his son at the length.
Kto czule wychowuje sługę od młodości, na ostatek będzie go miał za syna.
22 An angry man stirs up strife, and a furious man abounds in transgression.
Człowiek gniewliwy wszczyna spór, a człowiek porywczy mnoży grzechy.
23 A man's pride shall bring him low: but honour shall uphold the humble in spirit.
Pycha człowieka poniża go, ale pokorny w duchu dostąpi chwały.
24 Whoso is partner with a thief hates his own soul: he hears cursing, and betrayed it not.
Wspólnik złodzieja nienawidzi swojej duszy; słyszy przekleństwa, a nie wydaje [go].
25 The fear of man brings a snare: but whoso puts his trust in the LORD shall be safe.
Strach przed człowiekiem zastawia sidła, ale kto ufa PANU, będzie bezpieczny.
26 Many seek the ruler's favour; but every man's judgment comes from the LORD.
Wielu zabiega o względy władcy, ale sąd każdego człowieka pochodzi od PANA.
27 An unjust man is an abomination to the just: and he that is upright in the way is abomination to the wicked.
Bezbożny budzi odrazę w sprawiedliwych, a kto postępuje uczciwie, budzi odrazę w niegodziwych.
