Proverbs 26
1 As snow in summer, and as rain in harvest, so honour is not suitable for a fool.
Kung paano ang niebe sa taginit, at kung paano ang ulan sa pagaani, gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.
2 As the bird by wandering, as the swallow by flying, so the curse causeless shall not come.
Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad, gayon ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.
3 A whip for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the fool's back.
Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno, at ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.
4 Answer not a fool according to his folly, lest you also be like unto him.
Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan, baka ikaw man ay maging gaya rin niya.
5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own conceit.
Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan, baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.
6 He that sends a message by the hand of a fool cuts off the feet, and drinks damage.
Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.
7 The legs of the lame are not equal: so is a parable in the mouth of fools.
Ang mga hita ng pilay ay nabibitin: gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
8 As he that binds a stone in a sling, so is he that gives honour to a fool.
Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog, gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.
9 As a thorn goes up into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouths of fools.
Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango, gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
10 The great God that formed all things both rewards the fool, and rewards transgressors.
Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat, gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.
11 As a dog returns to his vomit, so a fool returns to his folly.
Kung paano ang aso na bumabalik sa kaniyang suka, gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.
12 See you a man wise in his own conceit? there is more hope of a fool than of him.
Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili. May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.
13 The slothful man says, There is a lion in the way; a lion is in the streets.
Sinabi ng tamad, may leon sa daan; isang leon ay nasa mga lansangan.
14 As the door turns upon his hinges, so does the slothful upon his bed.
Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra, gayon ang tamad sa kaniyang higaan.
15 The slothful hides his hand in his bosom; it grieves him to bring it again to his mouth.
Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan; napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.
16 The sluggard is wiser in his own conceit than seven men that can render a reason.
Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.
17 He that passes by, and meddles with strife belonging not to him, is like one that takes a dog by the ears.
Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya, ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.
18 As a mad man who casts firebrands, arrows, and death,
Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy, mga pana, at kamatayan;
19 So is the man that deceives his neighbour, and says, Am not I in sport?
Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa, at nagsasabi, hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?
20 Where no wood is, there the fire goes out: so where there is no talebearer, the strife ceases.
Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy: at kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.
21 As coals are to burning coals, and wood to fire; so is a contentious man to kindle strife.
Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy; gayon ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.
22 The words of a talebearer are as wounds, and they go down into the innermost parts of the belly.
Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
23 Burning lips and a wicked heart are like a potsherd covered with silver dross.
Mga mapusok na labi at masamang puso ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.
24 He that hates dissembles with his lips, and lays up deceit within him;
Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi, nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:
25 When he speaks fair, believe him not: for there are seven abominations in his heart.
Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan; sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:
26 Whose hatred is covered by deceit, his wickedness shall be showed before the whole congregation.
Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan, at ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.
27 Whoso digs a pit shall fall therein: and he that rolls a stone, it will return upon him.
Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon: at siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.
28 A lying tongue hates those that are afflicted by it; and a flattering mouth works ruin.
Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya; at ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.
