< Matthew 7 >
1 Judge not, that all of you be not judged.
୧“ଏଟାଃକକେ ଆଲ୍ପେ ବିଚାର୍କଆ, ଏନାରେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆପେକେ କାଏ ବିଚାର୍ପେୟା ।
2 For with what judgment all of you judge, all of you shall be judged: and with what measure all of you mete, it shall be measured to you again.
୨ଚିୟାଃଚି ଆପେ ଏଟାଃକକେ ବିଚାର୍କ ଲେକାଗି ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆପେକେ ବିଚାର୍ପେୟାଏ, ଆଡଃ ଆପେ ସଙ୍ଗେ ତାମ୍ବିରେଗି ଆପେ ନାଗେନ୍ତେ ସୋଙ୍ଗଃଆ ।
3 And why behold you the splinter that is in your brother's eye, but consider not the beam that is in your own eye?
୩ଆମ୍ ଆମାଃ ମେଦ୍ରେଆଃ ଚୁବାଃ କା ନେଲ୍କେଦ୍ତେ ହାଗାମାଃ ମେଦ୍ରେଆଃ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ ଚୁବାଃ ଚିକା ନାଗେନ୍ତେମ୍ ନେଲେତାନା?
4 Or how will you say to your brother, Let me pull out the splinter out of your eye; and, behold, a beam is in your own eye?
୪ଆମାଃ ମେଦ୍ରେ ଚୁବାଃ ତାଇନ୍କେଦ୍ତେ, ‘ହାଗାମାଃ ମେଦ୍ରେଆଃ ଚୁବାଃକେ ଅଡଙ୍ଗ୍ତାମାଇଙ୍ଗ୍’ ମେନ୍ତେ ଚିଲ୍କାତେ କାଜି ଦାଡ଼ିୟାମ୍?
5 You hypocrite, first cast out the beam out of your own eye; and then shall you see clearly to cast out the splinter out of your brother's eye.
୫ଏ ବେଦାହଡ଼, ସିଦାତେ ଆମାଃ ମେଦ୍ରେଆଃ ଚୁବାଃ ଅଡଙ୍ଗ୍ୟେଁମେ, ଏନ୍ତେ ହାଗାମାଃ ମେଦ୍ରାଃ ଚୁବାଃ ଅଡଙ୍ଗ୍ ନାଗେନ୍ତେ ବୁଗିଲେକାମ୍ ନେଲ୍ଦାଡ଼ିୟା ।
6 Give not that which is holy unto the dogs, neither cast all of you your pearls before swine, lest they trample them under their feet, and return and rend you.
୬“ପାବିତାର୍ତେୟାଃ ସେତାକକେ ଆଲ୍ପେ ଏମାକଆ ଚାଏ ଆପେୟାଃ ମୋତି ସୁକୁରିକଆଃ ଆୟାର୍ରେ ଆଲ୍ପେ ଏଣ୍ଡାଃଏୟା, କା'ରେଦ ଇନ୍କୁ ଏନାକକେ ଆକଆଃ କାଟାତେକ ତିକାଏୟା ଆଡଃ ରୁହାଡ଼୍କେଦ୍ତେ ଆପେକେ ଅଡ଼େଃପେୟାକ ।
7 Ask, and it shall be given you; seek, and all of you shall find; knock, and it shall be opened unto you:
୭“ଆସିପେ ଏନାରେଦ ଆପେକେ ଏମଃଆ, ଦାଣାଁଁଏପେ ଏନ୍ରେଦପେ ନାମେୟା, ଦୁଆର୍ ଠକ୍ ଠକାଏପେ ଏନ୍ରେଦ ଆପେ ନାଗେନ୍ତେ ନିଜଆଃ ।
8 For every one that asks receives; and he that seeks finds; and to him that knocks it shall be opened.
୮ଚିୟାଃଚି ଜେତାଏ ଆସିତାନ୍ନିଃଦ ତେଲାଜମାଃ, ଆଡଃ ଦାଣାଁଁଏନିଃଦ ନାମେୟାଏ, ଆଡଃ ଠକ୍ ଠକାଏନିଃ ନାଗେନ୍ତେ ନିଜଆଃ ।
9 Or what man is there of you, whom if his son ask bread, will he give him a stone?
୯ଆପେକଏତେ ଅକନ୍ ହଡ଼ ନେ'ଲେକା ମେନାଇୟା, ଆୟାଃ ହନ୍ ହଲଙ୍ଗ୍ ଆସିରେଦ, ଚିନାଃ ଇନିଃକେ ଦିରି ଏମାଇୟାଏ,
10 Or if he ask a fish, will he give him a serpent?
୧୦ଚାଏ ହାକୁ ଆସିରେଦ ଚିୟାଃ ଇନିଃକେ ବିଙ୍ଗ୍ ଏମାଇୟାଏ?
11 If all of you then, being evil, know how to give good gifts unto your children, how much more shall your Father which is in heaven give good things to them that ask him?
୧୧ଏନ୍ତେ ଆପେ ଏତ୍କାନ୍କ ତାଇନ୍ରେୟ, ଆପେୟାଃ ହନ୍କକେ ବୁଗିନାଃ ଏମଃପେ ସାରିୟା, ତାବ୍ଦ ଆପେୟାଃ ସିର୍ମାରେନ୍ ଆପୁ, ଅକନ୍କଚି ଆଇଃକ୍କେ ଆସି ତାନାକ, ଇନ୍କୁକେ ଏନାଏତେ ଆଦ୍କା ବୁଗିନ୍ତେୟାଃ କାଏଚି ଏମାକଆ!
12 Therefore all things whatsoever all of you would that men should do to you, do all of you even so to them: for this is the law and the prophets.
୧୨“ଏନାମେନ୍ତେ ହଡ଼କ ଆଲେନାଙ୍ଗ୍ ରିକାଏକାକ ମେନ୍ତେପେ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନ୍ ଲେକା ଆପେୟଗି ଇନ୍କୁ ନାଗେନ୍ତେ ଏନ୍ଲେକା ରିକାଏପେ, ଚିୟାଃଚି ନେଆଁଁଗି ମୁଶାରାଃ ଆନ୍ଚୁ ଆଡଃ ନାବୀକଆଃ ଇନିତୁରାଃ ମୁଣ୍ଡିତାନାଃ ।
13 Enter all of you in at the strait gate: for wide is the gate, and broad is the way, that leads to destruction, and many there be which go in thereat:
୧୩“ରେସେଦ୍ ଦୁଆର୍ତେ ବଲପେ, ଚିୟାଃଚି ଜିୟନଃତେ ଇଦି ନାରାକ୍ ଦୁଆର୍ଦ ଚାକାର୍ଗିୟା ଆଡଃ ଏନ୍ ହରାତେ ସେନ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ପୁରାଃଗି ସାହାଜ୍ଗିଆ, ଏନାରେ ବଲନାଙ୍ଗ୍ ପୁରାଃ ହଡ଼କ ମେନାକଆ ।
14 Because strait is the gate, and narrow is the way, which leads unto life, and few there be that find it.
୧୪ମେନ୍ଦ କା ଟୁଣ୍ଡୁ ଜୀଦାନ୍ତେ ସେଟେର୍ ଦୁଆର୍ ରେସେଦ୍ଗିଆ ଆଡଃ ଏନ୍ ହରାତେ ସେନ୍ ନାଙ୍ଗ୍ ପୁରାଃଗି କେଟେଦ୍ଗିୟା, ଏନାକେ ନାମେ ହଡ଼କ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଗି ମେନାକଆ ।
15 Beware of false prophets, which come to you in sheep's clothing, but inwardly they are ravening wolves.
୧୫“ହସଡ଼ ନାବୀକତାଃଏତେ ଚିର୍ଗାଲାକାନ୍ପେ, ଇନ୍କୁ ବାହାରି ନେପେଲ୍ରେ ମିଣ୍ଡିକ ଲେକା ଆପେୟାଃ ହେପାଦ୍ତେକ ହିଜୁଃଆ, ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ଭିତାର୍ ନେପେଲ୍ରେ ହୁଣ୍ଡାର୍କ ଲେକାନ୍କ ତାନ୍କ ।
16 All of you shall know them by their fruits. Do men gather grapes of thorns, or figs of thistles?
୧୬ଆପେ ଇନ୍କୁଆଃ କାମିତେ ଇନ୍କୁକେପେ ନେଲ୍ଉରୁମ୍କଆ । ଚିୟାଃ ହଡ଼କ ଜାନୁମ୍ ଦାରୁଏତେ ଦାଖ୍ ଜ ଚାଏ ଦଧାଡ଼ି ଦାରୁଏତେ ଲଆ ଜ ଗଦେୟାକ?
17 Even so every good tree brings forth good fruit; but a corrupt tree brings forth evil fruit.
୧୭ଏନ୍ ଲେକାତେ ସବେନ୍ ବୁଗିନ୍ ଦାରୁ ବୁଗିନ୍ ଜ ଜଅଃ'ତାନା ମେନ୍ଦ ଏତ୍କାନ୍ ଦାରୁ ଏତ୍କାନ୍ ଜ ଜଅଃ'ଆ ।
18 A good tree cannot bring forth evil fruit, neither can a corrupt tree bring forth good fruit.
୧୮ବୁଗିନ୍ ଦାରୁଏତେ ଏତ୍କାନ୍ ଜ କା ଜ ଦାଡ଼ିୟଃଆ, ଚାଏ ଏତ୍କାନ୍ ଦାରୁଏତେ ବୁଗିନ୍ ଜ କା ଜଅଃ'ଆ ।
19 Every tree that brings not forth good fruit is hewn down, and cast into the fire.
୧୯ଜେତା ଦାରୁଏତେ ବୁଗିନ୍ ଜ କା ଜ'ରେଦ, ଏନା ମାଗଃଆ ଆଡଃ ସେଙ୍ଗେଲ୍ରେ ଏଣ୍ଡାଗଃଆ ।
20 Wherefore by their fruits all of you shall know them.
୨୦ଏନାମେନ୍ତେ ଆପେ ହସଡ଼ ନାବୀକଆଃ କାମିତେ ଇନ୍କୁକେପେ ନେଲ୍ଉରୁମ୍କଆ ।
21 Not every one that says unto me, Lord, Lord, shall enter into the kingdom of heaven; but he that does the will of my Father which is in heaven.
୨୧“ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ‘ହେ ପ୍ରାଭୁ, ହେ ପ୍ରାଭୁ’ ମେତାଇଙ୍ଗ୍ତାନ୍ ଏନ୍ ହଡ଼କଏତେ ସବେନ୍ ହଡ଼କ ସିର୍ମା ରାଇଜ୍ରେ କାକ ବଲଆ, ମେନ୍ଦ ଜେତାଏ ଆଇଁୟାଃ ସିର୍ମାରେନ୍ ଆପୁଆଃ ମନେଲେକା ସେସେନ୍ନିଃ ବଲଆଏ ।
22 Many will say to me in that day, Lord, Lord, have we not prophesied in your name? and in your name have cast out devils? and in your name done many wonderful works?
୨୨ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ସାଜାଇ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ ହିଜୁଃରେ, ପୁରାଃ ହଡ଼କ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ‘ହେ ପ୍ରାଭୁ, ହେ ପ୍ରାଭୁ, ଚିୟାଃ ଆଲେ ଆମାଃ ନୁତୁମ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ କାନାଜି କାଲେଚି କାଜି? ଆମାଃ ନୁତୁମ୍ତେ ବଙ୍ଗାକକେ କାଲେଚି ହାର୍ଅଡଙ୍ଗ୍? ଆଡଃ ଆକ୍ଦାନ୍ଦାଅ କାମି କାଲେଚି କାମି?’
23 And then will I profess unto them, I never knew you: depart from me, all of you that work iniquity.
୨୩ଏନ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନ୍କୁକେ ମେତାକଆଇଙ୍ଗ୍, ‘ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ କାଇଙ୍ଗ୍ ସାରିୟାଃ, ଏ ଏତ୍କାନ୍କ, ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃଏତେ ଆତମେନ୍ପେ ।’
24 Therefore whosoever hears these sayings (logos) of mine, and does them, I will liken him unto a wise man, which built his house upon a rock:
୨୪“ଏନା ନାଗେନ୍ତେ ଜେତାଏ ଆଇଁୟାଃ ନେ ସବେନ୍ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ ମାନାତିଙ୍ଗ୍ନିଃ, ଚାଟେନ୍ ଦିରିରେ ଆୟାଃ ଅଡ଼ାଃ ବାଇକେଦ୍ ସେଣାଁଁନ୍ ହଡ଼ ଲେକାଃଏ ।
25 And the rain descended, and the floods came, and the winds blew, and beat upon that house; and it fell not: for it was founded upon a rock.
୨୫ଦାଆଃ ଗାମାକେଦାଏ, ଟୁଡାୟାନା, ଆନ୍ଧିହୟ ହୟକେଦାଏ ଆଡଃ ଅଡ଼ାଃରେ ଟଅଃୟାନା, ମେନ୍ଦ ଏନା କା ହାଦୁଡ଼୍ୟାନା, ଚିୟାଃଚି ଏନାଦ ଚାଟେନ୍ ଦିରି ଚେତାନ୍ରେ ବାଇୟାକାନ୍ ତାଇକେନା ।
26 And every one that hears these sayings (logos) of mine, and does them not, shall be likened unto a foolish man, which built his house upon the sand:
୨୬“ମେନ୍ଦ ଜେତାଏ ଆଇଁୟାଃ ନେ ସବେନ୍ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ କା ମାନାତିଙ୍ଗ୍ନିଃ, ଗିତିଲ୍ରେ ଆୟାଃ ଅଡ଼ାଃ ବାଇକେଦ୍ ଡଣ୍ଡ ହଡ଼ ଲେକାଃଏ ।
27 And the rain descended, and the floods came, and the winds blew, and beat upon that house; and it fell: and great was the fall of it.
୨୭ଦାଆଃ ଗାମାକେଦାଏ, ଟୁଡାୟାନା, ଆନ୍ଧିହୟ ହୟକେଦାଏ ଆଡଃ ଅଡ଼ାଃରେ ଟଅଃୟାନା, ଏନ୍ତେ ଏନା ହାଦୁଡ଼୍ୟାନା, ଆଡଃ ଏନାରାଃ ଜିୟନଃ ପୁରାଃ ବରୱାନ୍ଗି ହବାୟାନା ।”
28 And it came to pass, when Jesus had ended these sayings, (logos) the people were astonished at his doctrine:
୨୮ୟୀଶୁ ନେ କାଜିକ କାଜିଟୁଣ୍ଡୁକେଦ୍ଚି, ଗାଦେଲ୍ ହଡ଼କ ଇନିୟାଃ ଇନିତୁରେ ଆକ୍ଦାନ୍ଦାଅୟାନାକ,
29 For he taught them as one having authority, and not as the scribes.
୨୯ଚିୟାଃଚି ଇନିଃଦ ଇନ୍କୁଆଃ ଆଇନ୍ ଇତୁକ ଲେକାଦ କାହା, ମେନ୍ଦ ମିଆଁଦ୍ ଆକ୍ତେୟାର୍ ନାମାକାଦ୍ନିଃଲେକା ଇତୁକ ତାଇକେନା ।