Proverbs 31
1 The words of king Lemuel, the prophecy that his mother taught him.
Төвәндикиләр, падиша Ләмуәлгә униң аниси арқилиқ вәһий билән кәлгән сөзләрдур; аниси бу сөзләрни униңға үгәткән:
2 What, my son? and what, the son of my womb? and what, the son of my vows?
И оғлум, и мениң амриғим, қәсәмләр билән тилигән арзулуғум, мән саңа немә дәй?
3 Give not thy strength unto women, nor thy ways to that which destroyeth kings.
Күч-қуввитиңни аял-хотунлар тәрипигә сәрп қилмиғин; Яки падишаларниму вәйран қилидиған ишларға берилгүчи болма!
4 It is not for kings, O Lemuel, it is not for kings to drink wine; nor for princes strong drink:
И Ләмуәл, шарап ичиш падишаларға лайиқ әмәс, Әмирләргиму һараққа хумар болуш ярашмас.
5 Lest they drink, and forget the law, and pervert the judgment of any of the afflicted.
Болмиса улар шарап ичип, [муқәддәс] бәлгүлимиләрни унтуп, Бозәк бәндиләрниң һәққини астин-үстүн қиливетиши мүмкин.
6 Give strong drink unto him that is ready to perish, and wine unto those that be of heavy hearts.
Күчлүк һарақ өлгүси кәлгәнләргә, һәсрәткә чөмгәнләргә берилсун!
7 Let him drink, and forget his poverty, and remember his misery no more.
Улар шарапни ичип, мискинлигини унтуп, Қайтидин дәрд-әлимини есигә кәлтүрмисун!
8 Open thy mouth for the dumb in the cause of all such as are appointed to destruction.
Өзлири үчүн гәп қилалмайдиғанларға ағзиңни ачқин, Һалак болай дегәнләрниң дәвасидә гәп қил.
9 Open thy mouth, judge righteously, and plead the cause of the poor and needy.
Сүкүт қилма, улар үчүн лилла һөкүм қил, Езилгәнләрниң вә мискинләрниң дәрдигә дәрман бол.
10 Who can find a virtuous woman? for her price is far above rubies.
Пәзиләтлик аялни ким тапалайду? Униң қиммити ләәл-яқутлардинму зор ешип чүшиду.
11 The heart of her husband doth safely trust in her, so that he shall have no need of spoil.
Ериниң көңли униңға тайинип хатирҗәм туриду, У болғачқа ериниң алған олҗиси кам әмәстур!
12 She will do him good and not evil all the days of her life.
У өмүр бойи еригә вападар болуп яхшилиқ қилиду, Уни зиянға учратмайду.
13 She seeketh wool, and flax, and worketh willingly with her hands.
У қой жуңи вә кәндир тепип, Өз қоли билән җан дәп әҗир қилиду.
14 She is like the merchants’ ships; she bringeth her food from afar.
У сода кемилиригә охшаш, [Аилини беқиштики] озуқ-түлүкләрни жирақ җайлардин тошуйду.
15 She riseth also while it is yet night, and giveth meat to her household, and a portion to her maidens.
Таң йорумаста у орнидин туриду, Аилисидикиләргә йемәклик тәйярлайду, Хизмәткар-дедәкләргә несивисини тәқсим қилиду.
16 She considereth a field, and buyeth it: with the fruit of her hands she planteth a vineyard.
У бир парчә етизни өзи көрүп алиду; Қоли билән жиққан дарамәттин у бир үзүмзар бена қилиду.
17 She girdeth her loins with strength, and strengtheneth her arms.
[Ишқа қарап] у белини күч билән бағлар, Биләклирини күчләндүрәр;
18 She perceiveth that her merchandise is good: her candle goeth not out by night.
Өз ишиниң пайдилиқлиғиға көзи йетәр, Кечичә чириғини өчүрмәй иш қилар.
19 She layeth her hands to the spindle, and her hands hold the distaff.
У қоллири билән чақни чөрәр, Бармақлири жип урчуқини тутар.
20 She stretcheth out her hand to the poor; yea, she reacheth forth her hands to the needy.
Аҗизларға ярдәм қолини узитар; Һаҗәтмәнләргә қоллирини созар.
21 She is not afraid of the snow for her household: for all her household are clothed with scarlet.
Қар яққанда у аилиси тоғрилиқ әндишә қилмайду, Өйидикиләрниң һәммисигә қизил кийимләр кийдүрүлгән.
22 She maketh herself coverings of tapestry; her clothing is silk and purple.
Кариват япқучлирини өзи тоқуйду; Өзиниң кийим-кечәклири канап вә сөсүн рәхттиндур.
23 Her husband is known in the gates, when he sitteth among the elders of the land.
Ериниң шәһәр дәрвазилирида абройи бар; Шу йәрдә у жуттики ақсақаллар қатаридин орун алиду.
24 She maketh fine linen, and selleth it; and delivereth girdles unto the merchant.
У нәпис канаптин кийим-кечәк тикип уни сатиду; Бәлвағларни тикип содигәрләрни тәминләйду.
25 Strength and honour are her clothing; and she shall rejoice in time to come.
Кийими күч-қудрәт вә иззәт-һөрмәттур; У келәчәккә үмүт билән күлүп қарайду.
26 She openeth her mouth with wisdom; and in her tongue is the law of kindness.
Ағзини ачсила, дана сөз қилиду, Тилида меһриванә несиһәтләр бар.
27 She looketh well to the ways of her household, and eateth not the bread of idleness.
Аилисидики ишлардин дайим хәвәр алиду, Бекарға нан йемәйду.
28 Her children arise up, and call her blessed; her husband also, and he praiseth her.
Пәрзәнтлири орнидин туруп униңға бәхит-бәрикәт тиләйду; Ериму мубарәкләп уни махтап: —
29 Many daughters have done virtuously, but thou excellest them all.
«Пәзиләт билән яшиған аяллар көптур, Бирақ сән уларниң һәммисидинму ешип чүшисән» — дәйду.
30 Favour is deceitful, and beauty is vain: but a woman that feareth Yhwh, she shall be praised.
Гөзәллик сеһри алдамчидур, Һөсн-җамалму пәқәт бир көпүк, халас, Пәқәт Пәрвәрдигардин қорқидиған аялла махтилиду!
31 Give her of the fruit of her hands; and let her own works praise her in the gates.
У өз меһнитиниң мевилиридин бәһримән болсун! Әҗирлири уни дәрвазиларда һөрмәт-шөһрәткә ериштүрсун!
