Proverbs 15
1 A soft answer turneth away wrath: but grievous words stir up anger.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 The tongue of the wise useth knowledge aright: but the mouth of fools poureth out foolishness.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 The eyes of Yhwh are in every place, beholding the evil and the good.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 A wholesome tongue is a tree of life: but perverseness therein is a breach in the spirit.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 A fool despiseth his father’s instruction: but he that regardeth reproof is prudent.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 In the house of the righteous is much treasure: but in the revenues of the wicked is trouble.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 The lips of the wise disperse knowledge: but the heart of the foolish doeth not so.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 The sacrifice of the wicked is an abomination to Yhwh: but the prayer of the upright is his delight.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 The way of the wicked is an abomination unto Yhwh: but he loveth him that followeth after righteousness.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Correction is grievous unto him that forsaketh the way: and he that hateth reproof shall die.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 Hell and destruction are before Yhwh: how much more then the hearts of the children of men? (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 A scorner loveth not one that reproveth him: neither will he go unto the wise.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 A merry heart maketh a cheerful countenance: but by sorrow of the heart the spirit is broken.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 The heart of him that hath understanding seeketh knowledge: but the mouth of fools feedeth on foolishness.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 All the days of the afflicted are evil: but he that is of a merry heart hath a continual feast.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Better is little with the fear of Yhwh than great treasure and trouble therewith.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Better is a dinner of herbs where love is, than a stalled ox and hatred therewith.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 A wrathful man stirreth up strife: but he that is slow to anger appeaseth strife.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 The way of the slothful man is as an hedge of thorns: but the way of the righteous is made plain.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 A wise son maketh a glad father: but a foolish man despiseth his mother.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Folly is joy to him that is destitute of wisdom: but a man of understanding walketh uprightly.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Without counsel purposes are disappointed: but in the multitude of counsellors they are established.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 A man hath joy by the answer of his mouth: and a word spoken in due season, how good is it!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 Yhwh will destroy the house of the proud: but he will establish the border of the widow.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 The thoughts of the wicked are an abomination to Yhwh: but the words of the pure are pleasant words.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 He that is greedy of gain troubleth his own house; but he that hateth gifts shall live.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 The heart of the righteous studieth to answer: but the mouth of the wicked poureth out evil things.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Yhwh is far from the wicked: but he heareth the prayer of the righteous.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 The light of the eyes rejoiceth the heart: and a good report maketh the bones fat.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 The ear that heareth the reproof of life abideth among the wise.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 He that refuseth instruction despiseth his own soul: but he that heareth reproof getteth understanding.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 The fear of Yhwh is the instruction of wisdom; and before honour is humility.
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
