Leviticus 19
1 And Yhwh spake unto Moses, saying,
Og Herren tala atter til Moses, og sagde:
2 Speak unto all the congregation of the children of Israel, and say unto them, Ye shall be holy: for I Yhwh your God am holy.
«Tala til heile Israels-lyden, og seg til deim: «De skal vera heilage; for eg, Herren, dykkar Gud, er heilag.
3 Ye shall fear every man his mother, and his father, and keep my sabbaths: I am Yhwh your God.
De skal hava age for mor og far, og halda helgarne mine. Kom i hug: eg er Herren, dykkar Gud!
4 Turn ye not unto idols, nor make to yourselves molten gods: I am Yhwh your God.
De skal ikkje venda dykk til avgudarne, og ikkje gjera dykk støypte gudar! Eg, Herren, er dykkar Gud.
5 And if ye offer a sacrifice of peace offerings unto Yhwh, ye shall offer it at your own will.
Når de ofrar eit takkoffer til Herren, skal de gjera det soleis at han kann hava hugnad av dykk.
6 It shall be eaten the same day ye offer it, and on the morrow: and if ought remain until the third day, it shall be burnt in the fire.
De skal eta kjøtet same dagen som de ofrar, eller og dagen etter; men det som er att tridje dagen, skal de kasta på elden.
7 And if it be eaten at all on the third day, it is abominable; it shall not be accepted.
Den tridje dagen skal det haldast for utskjemt og ureint; et nokon av det då, so hev Herren ingen hugnad i offeret,
8 Therefore every one that eateth it shall bear his iniquity, because he hath profaned the hallowed thing of Yhwh: and that soul shall be cut off from among his people.
og den som et av det, gjer ei synd som han lyt lida for: han vanhelgar det som er vigt åt Herren, og han skal rydjast ut or folket sitt.
9 And when ye reap the harvest of your land, thou shalt not wholly reap the corners of thy field, neither shalt thou gather the gleanings of thy harvest.
Når de haustar kornet av åkrarne dykkar, so skal du ikkje skjera for vel utåt reini, og det som vert liggjande att etter skurden, skal du ikkje plukka upp.
10 And thou shalt not glean thy vineyard, neither shalt thou gather every grape of thy vineyard; thou shalt leave them for the poor and stranger: I am Yhwh your God.
Heller ikkje skal du sanka dei bæri som er att på trei etter du hev hausta vinhagen din, eller henta upp deim som er neddotne. Deim skal du lata vera att til dei fatige og framande. Kom i hug: eg er Herren, dykkar Gud.
11 Ye shall not steal, neither deal falsely, neither lie one to another.
De skal ikkje stela, og de skal ikkje dylja burt det som de hev i varveitsla, og de skal ikkje svika kvarandre.
12 And ye shall not swear by my name falsely, neither shalt thou profane the name of thy God: I am Yhwh.
De skal ikkje sverja på lygn i namnet mitt; for då vanhelgar de namnet åt dykkar Gud. Kom i hug: eg er Herren.
13 Thou shalt not defraud thy neighbour, neither rob him: the wages of him that is hired shall not abide with thee all night until the morning.
Du skal ikkje gjera urett mot grannen din, og ikkje rana ifrå honom. Det ein dagarbeidar skal hava i løn, må ikkje verta liggjande hjå deg natti yver.
14 Thou shalt not curse the deaf, nor put a stumblingblock before the blind, but shalt fear thy God: I am Yhwh.
Du skal ikkje banna den som dauv er, og ikkje leggja mein i vegen for den som er blind. Du skal hava age for din Gud; eg er Herren!
15 Ye shall do no unrighteousness in judgment: thou shalt not respect the person of the poor, nor honour the person of the mighty: but in righteousness shalt thou judge thy neighbour.
De skal ikkje gjera urett mot nokon på tinget; ikkje skal du halda med ein mann for di han er fatig, og ikkje skal du snilda på saki hans for di han er rik; rettferdigt skal du døma landsmannen din.
16 Thou shalt not go up and down as a talebearer among thy people: neither shalt thou stand against the blood of thy neighbour: I am Yhwh.
Du skal ikkje ganga ikring og baktala folk. Du skal ikkje leggja deg ut um å få grannen din dømd frå livet. Kom i hug: eg er Herren!
17 Thou shalt not hate thy brother in thine heart: thou shalt in any wise rebuke thy neighbour, and not suffer sin upon him.
Du skal ikkje bera hat til bror din i hjarta; men du må vel tala honom til rettes, so du ikkje skal bera synd for hans skuld.
18 Thou shalt not avenge, nor bear any grudge against the children of thy people, but thou shalt love thy neighbour as thyself: I am Yhwh.
Du skal ikkje hemna deg og ikkje bera agg til nokon av landsfolket ditt, men du skal vilja grannen din likso vel som deg sjølv. Kom i hug: eg er Herren.
19 Ye shall keep my statutes. Thou shalt not let thy cattle gender with a diverse kind: thou shalt not sow thy field with mingled seed: neither shall a garment mingled of linen and woollen come upon thee.
De skal halda loverne mine! Du skal ikkje lata tvo dyr av ulikt slag para seg. Du skal ikkje så åkeren din med tvo ulike kornslag. Du skal ikkje ganga med klæde som er vovne av tvo ulike garnslag.
20 And whosoever lieth carnally with a woman, that is a bondmaid, betrothed to an husband, and not at all redeemed, nor freedom given her; she shall be scourged; they shall not be put to death, because she was not free.
Når ei kvinna er i tenesta hjå ei mann som ho er trulova med, men ikkje er utløyst eller frigjevi, og so ein annan mann ligg med henne og skjemmer henne, so skal ein fylgja deim med retten, men dei skal ikkje straffast på livet, etter di ho ikkje var fri kvinna.
21 And he shall bring his trespass offering unto Yhwh, unto the door of the tabernacle of the congregation, even a ram for a trespass offering.
Han skal til bot for brotet sitt koma til møtetjelddøri med ein ver, som skal vera skuldoffer åt Herren,
22 And the priest shall make an atonement for him with the ram of the trespass offering before Yhwh for his sin which he hath done: and the sin which he hath done shall be forgiven him.
og når presten hev gjort soning for honom hjå Herren med skuldofferveren, skal han få tilgjeving for den syndi han hev gjort.
23 And when ye shall come into the land, and shall have planted all manner of trees for food, then ye shall count the fruit thereof as uncircumcised: three years shall it be as uncircumcised unto you: it shall not be eaten of.
Når de kjem åt landet dykkar, og plantar allslags frukttre, so skal de halda den fyrste frukti dei ber for urein; tri år skal trei vera ureine for dykk, og de må ikkje eta frukti deira.
24 But in the fourth year all the fruit thereof shall be holy to praise Yhwh withal.
Det fjorde året skal all frukti vigjast åt Herren med ei takkehøgtid.
25 And in the fifth year shall ye eat of the fruit thereof, that it may yield unto you the increase thereof: I am Yhwh your God.
Fyrst i det femte året må de eta frukti deira, so skal dei bera so mykje meir åt dykk sidan. Kom i hug: eg er Herren, dykkar Gud!
26 Ye shall not eat any thing with the blood: neither shall ye use enchantment, nor observe times.
De må ikkje eta noko med blodet i. De skal ikkje fara med spådoms- eller trollkunster.
27 Ye shall not round the corners of your heads, neither shalt thou mar the corners of thy beard.
De skal ikkje rundklyppa håret dykkar, og ikkje stytta skjegget.
28 Ye shall not make any cuttings in your flesh for the dead, nor print any marks upon you: I am Yhwh.
De skal ikkje skjera dykk i holdet av sorg yver ein som er avliden, og ikkje brenna inn bokstaver eller bilæte på likamen dykkar. Kom i hug: eg er Herren!
29 Do not prostitute thy daughter, to cause her to be a whore; lest the land fall to whoredom, and the land become full of wickedness.
Du skal ikkje vanhelga dotter di, og lata henne verta skjøkja, so folket vert usedugt og landet fullt av ulivnad.
30 Ye shall keep my sabbaths, and reverence my sanctuary: I am Yhwh.
De skal halda helgarne mine, og hava age for heilagdomen min. Eg er Herren.
31 Regard not them that have familiar spirits, neither seek after wizards, to be defiled by them: I am Yhwh your God.
Gakk ikkje til deim som manar fram draugar og spåvette! Lat deim ikkje spå dykk; for med de gjer de dykk ureine. Kom i hug: eg er Herren, dykkar Gud!
32 Thou shalt rise up before the hoary head, and honour the face of the old man, and fear thy God: I am Yhwh.
For dei grå håri skal du reisa deg og æra den som gamall er; du skal hava age for din Gud. Kom i hug: eg er Herren.
33 And if a stranger sojourn with thee in your land, ye shall not vex him.
Når ein framand bur hjå deg og held til i landet dykkar, so skal de ikkje vera hard med honom;
34 But the stranger that dwelleth with you shall be unto you as one born among you, and thou shalt love him as thyself; for ye were strangers in the land of Egypt: I am Yhwh your God.
han skal vera for dykk som ein av landsmennerne dine, og du skal vilja honom likso vel som deg sjølv; for de var og framande i Egyptarlandet. Kom i hug: eg er Herren, dykkar Gud!
35 Ye shall do no unrighteousness in judgment, in meteyard, in weight, or in measure.
De skal ingen urett gjera, korkje på ting eller torg; rett famn og rett aln,
36 Just balances, just weights, a just ephah, and a just hin, shall ye have: I am Yhwh your God, which brought you out of the land of Egypt.
rett vegt og rette lodd, rett skjeppa og rett kanna skal de bruka. Eg er Herren, dykkar Gud, som fylgde dykk ut or Egyptarlandet.
37 Therefore shall ye observe all my statutes, and all my judgments, and do them: I am Yhwh.
Agta vel på alle loverne og retterne mine, og liv etter deim! Kom i hug: eg er Herren!»»
