1 Kings 13
1 And, behold, there came a man of God out of Judah by the word of Yhwh unto Beth–el: and Jeroboam stood by the altar to burn incense.
A gdy Jeroboam stał przy ołtarzu, aby spalić kadzidło, oto mąż Boży przyszedł z Judy do Betel na słowo PANA.
2 And he cried against the altar in the word of Yhwh, and said, O altar, altar, thus saith Yhwh; Behold, a child shall be born unto the house of David, Josiah by name; and upon thee shall he offer the priests of the high places that burn incense upon thee, and men’s bones shall be burnt upon thee.
I na słowo PANA zawołał przeciw ołtarzowi: Ołtarzu, ołtarzu, tak mówi PAN: Oto domowi Dawida urodzi się syn imieniem Jozjasz. Ten złoży na tobie kapłanów wyżyn spalających na tobie kadzidła i na tobie spalą kości ludzkie.
3 And he gave a sign the same day, saying, This is the sign which Yhwh hath spoken; Behold, the altar shall be rent, and the ashes that are upon it shall be poured out.
I dał znak tego samego dnia, mówiąc: Taki jest znak, że PAN [to] powiedział: Oto ołtarz rozpadnie się i rozsypie się popiół, który [jest] na nim.
4 And it came to pass, when king Jeroboam heard the saying of the man of God, which had cried against the altar in Beth–el, that he put forth his hand from the altar, saying, Lay hold on him. And his hand, which he put forth against him, dried up, so that he could not pull it in again to him.
A gdy król Jeroboam usłyszał słowo męża Bożego, który zawołał przeciw ołtarzowi w Betel, wyciągnął rękę znad ołtarza, mówiąc: Schwytajcie go. I uschła jego ręka, którą wyciągnął przeciw niemu, i nie mógł jej cofnąć ku sobie.
5 The altar also was rent, and the ashes poured out from the altar, according to the sign which the man of God had given by the word of Yhwh.
Ołtarz zaś rozpadł się, a popiół rozsypał się z ołtarza zgodnie ze znakiem, który dał mąż Boży na słowo PANA.
6 And the king answered and said unto the man of God, Intreat now the face of Yhwh thy God, and pray for me, that my hand may be restored me again. And the man of God besought Yhwh, and the king’s hand was restored him again, and became as it was before.
Wtedy król zwrócił się do męża Bożego: Przebłagaj oblicze PANA, swego Boga, i módl się za mnie, aby moja ręka wróciła do mnie. Mąż Boży przebłagał PANA i ręka króla wróciła do niego, i była jak poprzednio.
7 And the king said unto the man of God, Come home with me, and refresh thyself, and I will give thee a reward.
Następnie król poprosił męża Bożego: Chodź ze mną do domu i posil się, a złożę ci dar.
8 And the man of God said unto the king, If thou wilt give me half thine house, I will not go in with thee, neither will I eat bread nor drink water in this place:
Lecz mąż Boży odpowiedział królowi: Choćbyś mi dał połowę swego domu, nie pójdę z tobą ani nie będę jadł chleba, ani pił wody w tym miejscu.
9 For so was it charged me by the word of Yhwh, saying, Eat no bread, nor drink water, nor turn again by the same way that thou camest.
Tak bowiem mi rozkazano na słowo PANA: Nie będziesz jadł chleba ani nie będziesz pił wody, ani nie wrócisz tą drogą, którą przyszedłeś.
10 So he went another way, and returned not by the way that he came to Beth–el.
Poszedł więc inną drogą i nie wrócił tą drogą, którą przyszedł do Betel.
11 Now there dwelt an old prophet in Beth–el; and his sons came and told him all the works that the man of God had done that day in Beth–el: the words which he had spoken unto the king, them they told also to their father.
A mieszkał w Betel pewien stary prorok. Przyszli do niego jego synowie i opowiedzieli mu o wszystkich czynach, których w tym dniu dokonał mąż Boży w Betel. Powtórzyli [też] swojemu ojcu słowa, które wypowiedział do króla.
12 And their father said unto them, What way went he? For his sons had seen what way the man of God went, which came from Judah.
Ich ojciec zapytał ich: Którą drogą poszedł? Jego synowie bowiem widzieli, którą drogą poszedł mąż Boży, który przyszedł z Judy.
13 And he said unto his sons, Saddle me the donkey. So they saddled him the donkey: and he rode thereon,
I powiedział swoim synom: Osiodłajcie mi osła. Osiodłali mu więc osła i wsiadł na niego;
14 And went after the man of God, and found him sitting under an oak: and he said unto him, Art thou the man of God that camest from Judah? And he said, I am.
I podążył za mężem Bożym, a gdy znalazł go siedzącego pod dębem, zapytał go: Czy ty jesteś tym mężem Bożym, który przyszedł z Judy? Odpowiedział: Jestem.
15 Then he said unto him, Come home with me, and eat bread.
Wtedy powiedział do niego: Chodź ze mną do domu, abyś się posilił chlebem.
16 And he said, I may not return with thee, nor go in with thee: neither will I eat bread nor drink water with thee in this place:
Lecz odpowiedział mu: Nie mogę wrócić z tobą ani pójść z tobą. Nie będę jadł chleba ani pił wody z tobą w tym miejscu;
17 For it was said to me by the word of Yhwh, Thou shalt eat no bread nor drink water there, nor turn again to go by the way that thou camest.
Powiedziano bowiem do mnie na słowo PANA: Nie będziesz tam jadł chleba ani pił wody, ani nie pójdziesz z powrotem tą drogą, którą szedłeś.
18 He said unto him, I am a prophet also as thou art; and an angel spake unto me by the word of Yhwh, saying, Bring him back with thee into thine house, that he may eat bread and drink water. But he lied unto him.
I odpowiedział mu: Ja również jestem prorokiem jak ty. Anioł też powiedział do mnie na słowo PANA: Zaprowadź go ze sobą do swego domu, aby jadł chleb i pił wodę. [Lecz] okłamał go.
19 So he went back with him, and did eat bread in his house, and drank water.
Zawrócił więc z nim i jadł chleb w jego domu oraz pił wodę.
20 And it came to pass, as they sat at the table, that the word of Yhwh came unto the prophet that brought him back:
A gdy siedzieli przy stole, doszło słowo PANA do proroka, który go zawrócił;
21 And he cried unto the man of God that came from Judah, saying, Thus saith Yhwh, Forasmuch as thou hast disobeyed the mouth of Yhwh, and hast not kept the commandment which Yhwh thy God commanded thee,
I zawołał na męża Bożego, który przyszedł z Judy: Tak mówi PAN: Ponieważ byłeś nieposłuszny słowu PANA i nie przestrzegałeś rozkazu, który dał ci PAN, twój Bóg;
22 But camest back, and hast eaten bread and drunk water in the place, of the which the Lord did say to thee, Eat no bread, and drink no water; thy carcase shall not come unto the sepulchre of thy fathers.
Ale zawróciłeś i jadłeś chleb oraz piłeś wodę w miejscu, o którym [PAN] ci powiedział: Nie będziesz [tam] jadł chleba ani pił wody, twoje zwłoki nie będą pochowane w grobie twoich ojców.
23 And it came to pass, after he had eaten bread, and after he had drunk, that he saddled for him the donkey, to wit, for the prophet whom he had brought back.
A gdy najadł się chleba i napił, osiodłał osła dla proroka, którego zawrócił.
24 And when he was gone, a lion met him by the way, and slew him: and his carcase was cast in the way, and the donkey stood by it, the lion also stood by the carcase.
A gdy [ten] odjechał, spotkał go lew w drodze, który go zabił. A jego zwłoki leżały porzucone na drodze i osioł stał obok nich, lew także stał przy zwłokach.
25 And, behold, men passed by, and saw the carcase cast in the way, and the lion standing by the carcase: and they came and told it in the city where the old prophet dwelt.
A oto pewni ludzie przechodzili i zobaczyli porzucone zwłoki na drodze oraz lwa stojącego przy nich. Przyszli więc i opowiedzieli [o tym] w mieście, w którym mieszkał stary prorok.
26 And when the prophet that brought him back from the way heard thereof, he said, It is the man of God, who was disobedient unto the word of Yhwh: Therefore Yhwh hath delivered him unto the lion, which hath torn him, and slain him, according to the word of Yhwh, which he spake unto him.
Kiedy usłyszał [o tym] prorok, który go zawrócił z drogi, powiedział: To jest mąż Boży, który był nieposłuszny słowu PANA. Dlatego PAN wydał go lwu, który go rozszarpał i zabił, zgodnie ze słowem PANA, które wypowiedział do niego.
27 And he spake to his sons, saying, Saddle me the donkey. And they saddled him.
Następnie powiedział do swoich synów: Osiodłajcie mi osła. I osiodłali.
28 And he went and found his carcase cast in the way, and the donkey and the lion standing by the carcase: the lion had not eaten the carcase, nor torn the donkey.
Wtedy pojechał i znalazł jego zwłoki porzucone na drodze oraz osła i lwa stojących przy zwłokach. [Lecz] lew nie pożarł zwłok ani nie rozszarpał osła.
29 And the prophet took up the carcase of the man of God, and laid it upon the donkey, and brought it back: and the old prophet came to the city, to mourn and to bury him.
Wtedy prorok podniósł zwłoki męża Bożego, włożył je na osła i zabrał z powrotem. I stary prorok przybył do swego miasta, aby go opłakiwać i pogrzebać.
30 And he laid his carcase in his own grave; and they mourned over him, saying, Alas, my brother!
Złożył więc jego zwłoki w swoim grobie. I opłakiwali go, mówiąc: Ach, mój bracie!
31 And it came to pass, after he had buried him, that he spake to his sons, saying, When I am dead, then bury me in the sepulchre wherein the man of God is buried; lay my bones beside his bones:
A kiedy już go pogrzebali, powiedział do swoich synów: Gdy umrę, pogrzebcie mnie w tym grobie, w którym został pogrzebany mąż Boży. Złóżcie moje kości obok jego kości.
32 For the saying which he cried by the word of Yhwh against the altar in Beth–el, and against all the houses of the high places which are in the cities of Samaria, shall surely come to pass.
Spełni się bowiem [to], co zawołał na słowo PANA przeciw ołtarzowi w Betel i przeciwko wszystkim domom wyżyn, które [znajdują się] w miastach Samarii.
33 After this thing Jeroboam returned not from his evil way, but made again of the lowest of the people priests of the high places: whosoever would, he consecrated him, and he became one of the priests of the high places.
[Jednak] po tych wydarzeniach Jeroboam nie odwrócił się od swojej złej drogi, ale znowu ustanawiał kapłanów wyżyn z pospólstwa. Kto [tylko] chciał, tego poświęcał i [ten] stawał się kapłanem wyżyn.
34 And this thing became sin unto the house of Jeroboam, even to cut it off, and to destroy it from off the face of the earth.
Sprawa ta stała się [przyczyną] grzechu dla domu Jeroboama, aby został wykorzeniony i zgładzony z powierzchni ziemi.
