Proverbs 3
1 My son, forget not my law; but let thine heart keep my commandments:
И оғлум, тәлимимни унтума, Дегәнлиримни һемишә көңлүңдә чиң тут.
2 For length of days, and long life, and peace, shall they add to thee.
Чүнки у саңа бәрикәтлик күнләр, узун өмүр вә хатирҗәмлик қошуп бериду.
3 Let not mercy and truth forsake thee: bind them about thy neck; write them upon the table of thine heart:
Меһриван вә һәқ-сәмимий болуштин ваз кәчмә, Буларни бойнуңға есивал, Қәлбиңгә пүтивал.
4 So shalt thou find favour and good understanding in the sight of Elohim and man.
Шундақ қилғанда Худа вә бәндиләрниң нәзиридә илтипатқа лайиқ болисән, данишмән һесаплинисән.
5 Trust in YHWH with all thine heart; and lean not unto thine own understanding.
Өз әқлиңгә таянмай, Пәрвәрдигарға чин қәлбиң билән таянғин;
6 In all thy ways acknowledge him, and he shall direct thy paths.
Қандақла иш қилсаң, Пәрвәрдигарни тонушқа интил; У саңа тоғра йолларни көрситиду.
7 Be not wise in thine own eyes: fear YHWH, and depart from evil.
Өзүңни әқиллиқ санима; Пәрвәрдигардин әйминип, яманлиқтин жирақ бол.
8 It shall be health to thy navel, and marrow to thy bones.
Шундақ қилғиниңда, бу ишлар дәрдиңгә дәрман, Устиханлириңға илик болиду.
9 Honour YHWH with thy substance, and with the firstfruits of all thine increase:
Пәрвәрдигарниң һөрмитини қилип мал-дунияйиңдин һәдийәләрни сунғин, Етизиңдин тунҗа чиққан мәһсулатлириңдин Униңға атиғин;
10 So shall thy barns be filled with plenty, and thy presses shall burst out with new wine.
Шундақ қилғиниңда, амбарлириң ашлиққа толуп ташиду, Шарап көлчәклириңдә йеңи шарап ешип-тешип туриду.
11 My son, despise not the chastening of YHWH; neither be weary of his correction:
И оғлум, Пәрвәрдигарниң тәрбийисигә бепәрвалиқ қилма, Униң тәнбиһидин бәзмә.
12 For whom YHWH loveth he correcteth; even as a father the son in whom he delighteth.
Чүнки, ата әзиз көргән оғлиға тәнбиһ-тәрбийә бәргәндәк, Пәрвәрдигар кимни сөйгән болса униңға тәнбиһ-тәрбийә бериду.
13 Happy is the man that findeth wisdom, and the man that getteth understanding.
Даналиққа муйәссәр болған киши, Йоруқлуққа егә болған киши немидегән бәхитлик-һә!
14 For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold.
Чүнки даналиқниң пайдиси күмүчниң пайдисидин көптур, Қиммити сап алтунниңкидинму зиядидур.
15 She is more precious than rubies: and all the things thou canst desire are not to be compared unto her.
У ләәл-яқутлардин қиммәтликтур, Интизар болған һәр қандақ нәрсәңдин һеч бириму униңға тәң кәлмәстур.
16 Length of days is in her right hand; and in her left hand riches and honour.
Даналиқниң оң қолида узун өмүр, Сол қолида байлиқ вә шөһрәт бардур.
17 Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
Униң йоллири саңа хуш пурақ туюлур, Униң барлиқ тәриқилири сени арам тапқузур.
18 She is a tree of life to them that lay hold upon her: and happy is every one that retaineth her.
У өзини тапқан адәмгә «һаятлиқ дәриғи»дур, Уни чиң тутқан киши немидегән бәхитлик!
19 YHWH by wisdom hath founded the earth; by understanding hath he established the heavens.
Пәрвәрдигар даналиқ билән йәр-зиминни бәрпа қилди, Һекмәт билән асманни орнатти.
20 By his knowledge the depths are broken up, and the clouds drop down the dew.
Униң билими билән йәрниң чоңқур қатламлири йерилди, Һәмдә булутлардин шәбнәм чүшти.
21 My son, let not them depart from thine eyes: keep sound wisdom and discretion:
И оғлум! [Даналиқ билән билимни] көзүңдин чиқарма, Пишқан һекмәт вә пәм-парасәтни чиң тут.
22 So shall they be life unto thy soul, and favour to thy neck.
Шуниң билән улар җениңға җан қошиду, Бойнуңға есилған есил марҗандәк саңа гөзәллик қошиду.
23 Then shalt thou walk in thy way safely, and thy foot shall not stumble.
Шу чағда йолуңда аман-есән маңалайсән, Йолда путлашмайсән.
24 When thou liest down, thou shalt not be afraid: yea, thou shalt lie down, and thy sleep shall be sweet.
Ятқанда һеч немидин қорқмайсән, Йетишиң биләнла татлиқ ухлайсән.
25 Be not afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it cometh.
Бешиңға дәһшәтлик вәһимә чүшкәндә қорқмиғин, Рәзилләрниң вәйранчилиғидин ғәм қилмиғин!
26 For YHWH shall be thy confidence, and shall keep thy foot from being taken.
Чүнки Пәрвәрдигар сениң таянчиңдур, У путуңни қапқанлардин нери қилиду.
27 Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of thine hand to do it.
Пәқәт қолуңдин кәлсила, һаҗәтмәнләрдин яхшилиқни айимиғин.
28 Say not unto thy neighbour, Go, and come again, and to morrow I will give; when thou hast it by thee.
Қолум-хошнилириң сениңдин өтнә сорап кирсә, «Қайтип кетип, әтә кәлгин, әтә берәй» — демигин.
29 Devise not evil against thy neighbour, seeing he dwelleth securely by thee.
Хошнаңға зиянкәшлик нийитидә болма, Чүнки у саңа ишинип йениңда хатирҗәм яшайду.
30 Strive not with a man without cause, if he have done thee no harm.
Бириси саңа зиян йәткүзмигән болса, Униң билән сәвәпсиз маҗиралашма.
31 Envy thou not the oppressor, and choose none of his ways.
Зулумхор кишигә һәсәт қилма, Униң йол-тәдбирлиридин һеч немини таллима.
32 For the froward is abomination to YHWH: but his secret is with the righteous.
Чүнки қиңғир йолларни маңидиғанлар Пәрвәрдигарниң нәзиридә жиркиничликтур, Лекин Униң сирдаш достлуғи дурус яшаватқан адәмгә тәәллуқтур.
33 The curse of YHWH is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the just.
Пәрвәрдигарниң ләнити рәзиллик қилғучиниң өйидидур, Лекин У һәққаний адәмниң өйигә бәхит ата қилур.
34 Surely he scorneth the scorners: but he giveth favour unto the lowly.
Бәрһәқ, мәсқирә қилғучиларни У мәсқирә қилиду, Лекин кичик пеил кишиләргә шәпқәт көрситиду.
35 The wise shall inherit glory: but shame shall be the promotion of fools.
Даналар шөһрәткә варислиқ қилиду, Лекин һамақәтләр рәсва қилиниду.
