Proverbs 3
1 My son, forget not my law; but let thine heart keep my commandments:
| ڕۆڵە، فێرکردنەکەم لەبیر مەکە، فەرمانەکانم لەناو دڵتدا هەڵبگرە، |
2 For length of days, and long life, and peace, shall they add to thee.
| چونکە ڕۆژگاری درێژ و ساڵانی ژیان و ئاشتیت بۆ زیاد دەکات. |
3 Let not mercy and truth forsake thee: bind them about thy neck; write them upon the table of thine heart:
| با خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لێت جیا نەبنەوە، بە ملتەوە گرێیان بدە، لەسەر پەڕەی دڵت بیاننووسە. |
4 So shalt thou find favour and good understanding in the sight of Elohim and man.
| ئینجا پەسەندی و نازناوی چاک بەدەستدەهێنیت لەلای خودا و خەڵک. |
5 Trust in YHWH with all thine heart; and lean not unto thine own understanding.
| پڕ بەدڵ پشت بە یەزدان ببەستە و بە تێگەیشتوویی خۆت پشت ئەستوور مەبە. |
6 In all thy ways acknowledge him, and he shall direct thy paths.
| لە هەموو ڕێگاکانت بیناسە، ئەویش ڕێچکەکانت ڕاست دەکات. |
7 Be not wise in thine own eyes: fear YHWH, and depart from evil.
| لەبەرچاوی خۆت، خۆت بە دانا مەزانە، لە یەزدان بترسە و لە بەدکاری بەدووربە. |
8 It shall be health to thy navel, and marrow to thy bones.
| دەبێتە تەندروستی بۆ لەشت و خۆراک بۆ ئێسقانەکانت. |
9 Honour YHWH with thy substance, and with the firstfruits of all thine increase:
| بە سامانت ڕێزی یەزدان بگرە، بە یەکەمین بەرهەمی هەموو خەرمانەکانت. |
10 So shall thy barns be filled with plenty, and thy presses shall burst out with new wine.
| ئەمبارەکەت پڕ دەبێت هەتا تێری، قەڕابەکەت سەرڕێژ دەبێت لە شەرابی نوێ. |
11 My son, despise not the chastening of YHWH; neither be weary of his correction:
| ڕۆڵەکەم، بە سووکی تەماشای تەمبێکردنی یەزدان مەکە، ڕقت لە سەرزەنشتی ئەو نەبێتەوە، |
12 For whom YHWH loveth he correcteth; even as a father the son in whom he delighteth.
| چونکە ئەوەی یەزدان خۆشیبوێ تەمبێی دەکات و وەک باوکێک بە کوڕ دڵخۆش دەبێت. |
13 Happy is the man that findeth wisdom, and the man that getteth understanding.
| خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی دانایی دەدۆزێتەوە و بەو کەسەی تێگەیشتن بەدەستدەهێنێت، |
14 For the merchandise of it is better than the merchandise of silver, and the gain thereof than fine gold.
| چونکە قازانجی لە قازانجی زیو باشترە و بەرهەمیشی لە زێڕ. |
15 She is more precious than rubies: and all the things thou canst desire are not to be compared unto her.
| لە یاقووت بەهادارترە و هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای. |
16 Length of days is in her right hand; and in her left hand riches and honour.
| تەمەنی درێژ لە دەستی ڕاستیدایە و دەوڵەمەندی و ڕێزیش لە دەستی چەپی. |
17 Her ways are ways of pleasantness, and all her paths are peace.
| ڕێگاکانی ڕێگای خۆشحاڵین و هەموو ڕێڕەوەکانی ئاشتین. |
18 She is a tree of life to them that lay hold upon her: and happy is every one that retaineth her.
| درەختی ژیانە بۆ ئەوانەی خۆیان پێوە گرتووە، خۆزگە دەخوازرێت بەوانەی پێی پابەند دەبن. |
19 YHWH by wisdom hath founded the earth; by understanding hath he established the heavens.
| یەزدان بە دانایی زەوی دامەزراند، بە تێگەیشتنیش ئاسمانی چەسپاند. |
20 By his knowledge the depths are broken up, and the clouds drop down the dew.
| بە زانیاری ئەو قووڵاییەکان شەق بوون، هەورەکان شەونمیان دڵۆپاند. |
21 My son, let not them depart from thine eyes: keep sound wisdom and discretion:
| ڕۆڵە، دەست بە دانایی تەواو و سەلیقەوە بگرە، ئەمانە لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە، |
22 So shall they be life unto thy soul, and favour to thy neck.
| دەبنە ژیان بۆ تۆ، ملوانکە بۆ جوانی گەردنت. |
23 Then shalt thou walk in thy way safely, and thy foot shall not stumble.
| ئەوسا بە ئاسوودەیی بە ڕێگای خۆتدا دەڕۆیت و ساتمە ناکەیت و ناکەویت. |
24 When thou liest down, thou shalt not be afraid: yea, thou shalt lie down, and thy sleep shall be sweet.
| کاتێک ڕادەکشێیت بێ ترسیت، ڕادەکشێیت و خەوت خۆش دەبێت. |
25 Be not afraid of sudden fear, neither of the desolation of the wicked, when it cometh.
| نە لە بەڵای کتوپڕ دەترسیت و نە لە ماڵی بەدکاران کە وێران دەبێت، |
26 For YHWH shall be thy confidence, and shall keep thy foot from being taken.
| چونکە یەزدان دەبێتە پشتیوانت و پێت لە پێوەبوون دەپارێزێت. |
27 Withhold not good from them to whom it is due, when it is in the power of thine hand to do it.
| دەستی چاکە مەگرەوە لەوانەی شایستەی چاکەن، کاتێک لە تواناتدایە بیکەیت. |
28 Say not unto thy neighbour, Go, and come again, and to morrow I will give; when thou hast it by thee.
| بە کەس مەڵێ: «بڕۆ، دواتر وەرەوە، بەیانی دەتدەمێ،» لە کاتێکدا ئەو شتەت پێیە. |
29 Devise not evil against thy neighbour, seeing he dwelleth securely by thee.
| پیلانی خراپ لە دژی دراوسێکەت مەگێڕە، لە کاتێکدا ئەو بە دڵنیاییەوە لەلات جێنشین بووە. |
30 Strive not with a man without cause, if he have done thee no harm.
| لەخۆڕایی دژایەتی کەسێک مەکە، ئەگەر خراپەی لەگەڵتدا نەکرد. |
31 Envy thou not the oppressor, and choose none of his ways.
| بەغیلی بە پیاوی ستەمکار مەبە، هیچ ڕێگایەکی ئەو هەڵمەبژێرە، |
32 For the froward is abomination to YHWH: but his secret is with the righteous.
| چونکە لەلای یەزدان مرۆڤی قەڵپ قێزەونە، بەڵام نهێنی خۆی لەلای سەرڕاستانە. |
33 The curse of YHWH is in the house of the wicked: but he blesseth the habitation of the just.
| نەفرەتی یەزدان لەسەر ماڵی بەدکارە، بەڵام ماڵی ڕاستودروستان بەرەکەتدار دەکات. |
34 Surely he scorneth the scorners: but he giveth favour unto the lowly.
| هەرچەندە گاڵتە بە گاڵتەجاڕان دەکات، بەڵام نیعمەت دەداتە بێفیزەکان. |
35 The wise shall inherit glory: but shame shall be the promotion of fools.
| داناکان ڕێزداری بە میرات دەگرن، بەڵام گێلەکان شەرمەزاری هەڵدەگرن. |
