Proverbs 16

1 THE preparations of the heart in man, and the answer of the tongue, is from the Lord.

انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

2 All the ways of a man are clean in his own eyes; but the Lord weigheth the spirits.

تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

3 Commit thy works unto the Lord, and thy thoughts shall be established.

نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

4 The Lord hath made all things for himself: yea, even the wicked for the day of evil.

خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

5 Every one that is proud in heart is an abomination to the Lord: though hand join in hand, he shall not be unpunished.

خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

6 By mercy and truth iniquity is purged: and by the fear of the Lord men depart from evil.

درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

7 When a man’s ways please the Lord, he maketh even his enemies to be at peace with him.

وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

8 Better is a little with righteousness than great revenues without right.

ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

9 A man’s heart deviseth his way: but the Lord directeth his steps.

انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

10 A divine sentence is in the lips of the king: his mouth transgresseth not in judgment.

پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

11 A just weight and balance are the Lord’s: all the weights of the bag are his work.

میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

12 It is an abomination to kings to commit wickedness: for the throne is established by righteousness.

پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

13 Righteous lips are the delight of kings; and they love him that speaketh right.

پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

14 The wrath of a king is as messengers of death: but a wise man will pacify it.

خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

15 In the light of the king’s countenance is life; and his favour is as a cloud of the latter rain.

شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

16 How much better is it to get wisdom than gold! and to get understanding rather to be chosen than silver!

به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

17 The highway of the upright is to depart from evil: he that keepeth his way preserveth his soul.

راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

18 Pride goeth before destruction, and an haughty spirit before a fall.

غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

19 Better it is to be of an humble spirit with the lowly, than to divide the spoil with the proud.

بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

20 He that handleth a matter wisely shall find good: and whoso trusteth in the Lord, happy is he.

آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

21 The wise in heart shall be called prudent: and the sweetness of the lips increaseth learning.

دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

22 Understanding is a wellspring of life unto him that hath it: but the instruction of fools is folly.

حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

23 The heart of the wise teacheth his mouth, and addeth learning to his lips.

سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

24 Pleasant words are as an honeycomb, sweet to the soul, and health to the bones.

سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

25 There is a way that seemeth right unto a man, but the end thereof are the ways of death.

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

26 He that laboureth laboureth for himself; for his mouth craveth it of him.

گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

27 An ungodly man diggeth up evil: and in his lips there is as a burning fire.

آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

28 A froward man soweth strife: and a whisperer separateth chief friends.

شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

29 A violent man enticeth his neighbour, and leadeth him into the way that is not good.

آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

30 He shutteth his eyes to devise froward things: moving his lips he bringeth evil to pass.

شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

31 The hoary head is a crown of glory, if it be found in the way of righteousness.

موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

32 He that is slow to anger is better than the mighty; and he that ruleth his spirit than he that taketh a city.

صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

33 The lot is cast into the lap; but the whole disposing thereof is of the Lord.

انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.